عرفان اسلامی بر اساس فلسفه هستی شناختی و انسان شناختی قرآن و اسلام شکل گرفته است. این عرفان بر مدار و محور توحید است. البته در عرفان اسلامی موجود در کتب و رفتار اجتماعی عارفان، نمونه‌های از عقاید و افکار دیگران نفوذ کرده است؛ از این رو نیازمند باز سازی و بازخوانی بر اساس مبانی و اصول قرآنی است.سبک زندگی اسلامی عارفان به ویژه متصوفان کمی از عرفان اجتماعی قرآن دور افتاده است. البته عرفان اسلامی منبع غنی و نیازمند بازخوانی است. در طول تاریخ اندیشمندان اسلامی این ذخائر گرانبهای الهی که تلألو وجودشان زمین سرد و خشک را گرمی و طراوت می‌بخشد، با بهره گیری از آبشخور اصیل کتاب و عترت، هم چون رودخانه‌های زندگی خروشان هستند که عطش تشنگان را سیراب و اشتیاق مشتاقان را به نهایت می‌رسانند و با استنباط و تفحص در آیات و روایات در قالب نظریه و احکام، سبک درست زندگی را به مردمان می‌آموزند تا در دنیا و آخرت سعادت مند گردند.
عرفان اسلامی همانند فقه اسلامی یا هر عنوان ترکیبی دیگر نیازمند آن است تا بر اساس قواعد و اصول اجتهادی بازخوانی و بازسازی شود.اجتهاد در فرهنگ اسلامی به معنا ردّ فروع به اصول، مهم‌ترین بستری است که متغیرات را به ثابتات پیوند می‌زند و امروز را با گذشته و آینده ارتباط می‌دهد و شرایع و مناهج را به مردمان می‌نمایاند. این گونه است که در سایه سار اجتهاد و استنباط هماره زندگی در جلوه‌های تطور و تحول در فهم و فقه اسلامی خود را در اوج نشان می‌دهد و مرگ و زوال از اندیشه‌های اسلامی دور می‌ماند.اجتهاد پویا چیزی جز شناخت مسایل روزمره زندگی و متقضیات آن نیست که در قالب نظریه‌ها و احکام در چارچوب مبانی و اصول استنباط ارایه می‌شود و چراغ راهی برای مردمانی است که می‌خواهند بر اساس فلسفه اسلامی، سبک زندگی خود را سامان دهند.
امروز مسایل بسیاری خود را بر جامعه تحمیل کرده است که از جمله آن‌ها مسایل عرفان و معنویت‌های نوین و ساخته و پرداخته بشری است.نویسنده در این بر آن است تا بر اساس شاخص‌های قرآنی در چارچوب استنباط و اجتهاد سامان یافته در طول تاریخ بایدها و نبایدها عرفان نظری و عملی قرآن تبیین نماید.
امید می‌رود آن‌چه از آغاز ربیع الاول تا آخر ربیع الثانی سال 1439 با عنوان «عرفان قرآن؛ منازل و مقامات عرفانی» انجام شده است، ذخیره‌ای ماندگار در ترویج فلسفه و سبک زندگی اسلامی و در راستای معرفت و حکمت الهی بماند؛ چرا که این هر آن‌چه نوشته شده نعمتی الهی است: وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ.
خلیل منصوری
عنوان: عرفان در قرآن؛ منازل و مقامات عرفانی
نویسنده: خلیل منصوری
ناشر: معاونت پژوهش جامعه المصطفی،انتشارات نور الامین
تاریخ نشر: بهمن ماه ۱۳۹۹
تعداد صفحه: ۶۶۴ صفحه
شابک: ۹۷۸-۶۲۲-۷۱۵۶-۰۷-۲
شماره کتابشناسی ملی: ۷۴۱۵۵۴۳
قطع کتاب: وزیری
