روش که از آن در زبان های انگلیسی و تازی به متد و منهج یاد می کنند، در نگاه نخست بیشتر چهره ای ابزاری دارد. از این رو شاید سخن گفتن از ارزش روش نادرست باشد؛ زیرا ارزش گذاری نسبت به اموری انجام می شود که خود به مطلوب و اصالت داشته باشد. اگر بخواهیم مقایسه ای داشته باشیم ، وضعیت روش مانند وضعیت حرف در جمله است ، در حالی که آن چه مهم است اسم و فعل است و حرف تنها به عنوان ربط و واسطه و ابزار مورد توجه است و خود به خود دارای هیچ ارزش و جایگاهی نیست.
برخی امور متصف به اوصافی چون ارزش و بی ارزش نمی شود مانند علوم تجربی. به زبان علمی تنها اموری متصف به آن دو می شوند که از شانیت و قابلیت عدم و ملکه برخودار باشند. از این رو سنگ متصف به نابینایی نمی شود چون شانیت ملکه یعنی بینایی را ندارد . روش نیز چنین است. نمی توان روش را روشی ارزشی یا غیر ارزشی شمرد، چون شانیت آن را ندارد.
اما چرا برای روش اعتبار ارزش شده است؟ به نظر می رسد مراد از ارزش روش بیان جایگاه مهم روش است؛ زیرا هر چند برای هر علمی روش خاصی است ولی بدون روش درست نمی توان به نتایج درستی رسید. در حقیقت کوشش بر این است تا جایگاه و اهمیت روش در زندگی به ویژه دانش بازشناخته شود.
روش های متعدد و متنوع علوم از آن جایی که اگر به درستی گزینش و به کار گرفته شود می تواند ما را به حقیقت برساند دارای ازرش و جایگاه مهمی است. البته برخی مانند دانشمندان دوره بیداری در اروپا تنها یک روش را روش درست شناخت حقیقت و راه دستیابی به آن می دانستند و در نظر ایشان روش یعنی روش تجربی مساوی با حقیقت بود. به این معنا که اگر کسی با دقت تمام روش تجربی را به کار می گرفت بسامد و نتایج به دست آمده بیانگر حقیقت بود. بنابراین کسی نمی توانست از آن دست بکشد و یا نادیده بگیرد.
البته در این مساله هیچ شک و تردیدی نیست که روش تجربی اگر به درستی به کار رود نتایج َآن بازنمای واقعیت (نه حقیقت) است. این بدان معناست که هر واقعیتی حقیقت نیست. به عنوان نمونه دزدی واقعیت و ناهنجاری اجتماعی است ولی حقیقت و ارزش نیست. ما تنها حقیقت را دارای ارزش می دانیم؛ از این رو واقعیت می تواند حقیقت و ارزش باشد و می تواند نباشد.
به هرحال روش تجربی به عنوان راهی برای شناخت واقعیت و هم چنین حقیقت و ارزش است نه تنها راه شناخت واقعیت و نه تنها راه شناخت حقیقت. به این معنا که هم در بعد شناخت واقعیت موجود و هم شناخت حقیقت و ارزش می توان از روش های دیگری بهره جست. روش های چون روش عرفانی و روش حضوری نیز می تواند در شناخت واقعیت و حقیقت مفید باشد البته به شرطی که به درستی به کار گرفته شود.
اما این همه هدف ما نیست هدف ما از این که ارزش روش است،بیان جایگاه روش است.
