يکي از مقامات کمالي انسان در سير صعودي دست يابي به مقامي است که گاه از آن به رضوان يا روضه رضوان ياد مي کنند. روضه داراي معاني چندي است که يکي از اين معاني ، پرديس و بهشت است. بر اين اساس روضه رضوان يکي از بهشت هاي هفت گانه آدمي است که درتفسير خداوندي از همه بهشت ها برتر و بهتر است. از اين روست که خداوند از آن به اکبر تعبير کرده است: و رضوان من الله اکبر.
روضه داراي معاني چندي است كه يكي از اين معاني ، پرديس و بهشت است. بر اين اساس روضه رضوان يكي از بهشت هاي هفت گانه آدمي است كه درتفسير خداوندي از همه بهشت ها برتر و بهتر است. از اين روست كه خداوند از آن به اكبر تعبير كرده است: و رضوان من الله اكبر.
اين عبارت در جايي به كار رفته است كه خداوند از وعده هاي خويش سخن به ميان مي آورد و مي گويد كه به مومنان بهشت هاي وعده داده شده است كه در آن درختان و با نهرها و رودهاي فراوان وجود دارد. آن گاه مي فرمايد از اين برتر و بزرگ تر، رضواني از رضوان هاي خداوندي است.
به نظر مي رسد كه رضوان در هر صورت از چيزهايي است كه نوعي شباهت به بهشت هاي وعده داده شده دارد هر چند كه از بسياري از جهات برتر و بزرگ تر است .
از آن جايي كه هر يك از بهشت هاي بازتاب اعمال شخص مي باشد مي توان گفت كه هر يك از آن ها بيانگر مقامات انساني نيز مي باشد.
در هر يك از بهشت ها به تناسب، كمالات انساني، انسان بهره هاي از نعمت هاي خداوندي مي برد. كسي كه در عالي ترين بهشت ها و برترين آن ها نشسته است، انساني كامل است. چنين شخصي را اموري چون زنان بهشتي و يا ميوه ها و عسل مصفي و شراب بي غول و غش بهشتي خشنود نمي سازد و همانند كسي است كه از اين امور هر چند بهره مي برد و استفاده مي كند و در كنار وي حور و غلمان مي گردند و طواف گر وجود اويند ولي چنين شخصي را تنها اموري فراتر مي تواند ارضا و خشنود سازد. اين همان چيزي است كه خداوند درباره چنين اشخاصي مي فرمايد: وجوه يومئذ ناضره الي ربها ناظره ؛ اشخاص با وجاهتي كه چهره هايشان در آن روز رستاخيز شادان و از نضرت نعيم و جنت ذات مي درخشد در حالي كه به سوي پروردگارش ناظر هستند و مي نگرند. اين وجوهي كه ناظره پروردگاري خويش هستند، نضرت و بشاشيت ايشان به سبب همان تجلي رب و پروردگارشان بر جان ها و دل هايشان است.
اينان محو جمال و كبريايي عظمت اويند و تنها دلخوشي و لذت ايشان ناظره پروردگار و ديدار روي دوست است. لذتي كه از اين امور مي برند از هر لذتي برتر و شيرين تر و استوارتر و مستدام تر و هزاران هزار تر و فضليت ديگر است.
البته اين گونه نيست كه آنان از اموري ديگر از بهشت هاي ديگر بي خبر و بي بهره باشند؛ زيرا چون كه صد آمد نود هم پيش ماست. بنابراين صاحب حضرات هستند و كسي كه در حضرت الوهيت نشست است ملك و ملكوت حضرات بهشت هاي شش گانه ديگر براي او فراهم و آمده است و در همه اين بهشت هاي هفتگانه به آساني و كوچك ترين اراده اي سير مي كند.
خداوند بيان مي دارد كه رضواني از رضوان هاي خداوند برتر و بزرگ تر از همه اين بهشت ها مي باشد كه پيش از آن وصفش آمده و گفته شده است. اگر اين گونه است به نظر مي رسد كه رضوان هم مقامي است بلند و هم بهشتي بيرون از آن است كه به وصف و توصيف آيد. از اين روست كه وصف و صفت اكبر بسنده كرده است؛ زيرا از اموري است كه غير قابل توصيف است يعني مما يدرك و لا يوصف و يا مما لايدرك و لايوصف است و از آن جايي كه خداوند آن را به وصف اكبر ستوده است مي بايست گفت كه مما لا يوصف و لا يدرك است؛ يعني نه مي توان در وصف سخني گفت و توصيفي نمود و نه مي توان آن را درك كرد؛ زيرا بيرون از ادراك بشر است.
اين همان وصفي است كه درباره خداوند گفته مي شود و خداوند به اكبر ستوده و توصيف مي گردد ؛ زيرا الله اكبر من ان يوصف است و نمي توان خداوند را به چيزي توصيف كرد و آن همه وصف و اوصاف و اسماي حسناي الهي تنها نمايش كوچك و روزنه اي تنگ هم چون روزنه سوزني است كه جلوه اسما و صفات خداوندي از آن بر هستي تابيده است و اين همه را روشن و فروزان نموده است تا تعطيلي دراسما و صفات وي نباشد و مردمان را با خداي هستي ارتباط و پيوندي باشد.
در لذت روضه رضوان و مقام رضا و رضوان همين بس كه خداوند آن را به وصف اكبر ستوده است و مردمان را بدان سو تشويق و ترغيب نموده است.
بسياري از مردمان اهل دل و عرفان هنگامي كه در نشاه اي ازنشات حضور قرار مي گيرند زمان و مكان از ياد ايشان مي رود و هر سجده ايشان ساعت ها طول مي كشد. لذتي كه حضرت مريم (س) از روزه و نماز مي برد لذتي است كه از طعام بهشتي نمي برد؛ از اين روست كه آرزو مي كند كه اي كاش تمام شب ها هم چون شب هاي طولاني زمستان بود تا از شام تا بام به سجده نماز شبي مي ايستاد و روزهايش هم چون روزهاي بلند تابستان بود تا همه روزش به روزه به سر مي برد. اين گونه بود تا همه زندگي اش به صيام و قيام بود تا خداوند را به روضه رضوان ملاقات مي كرد.
به هر حال روضه رضوان و يا رضوان من الله اكبر همان مقامات بلند انساني است كه در زندگي دنيوي به شكل مقام محسنان ، صالحان ، شهداء ، ابرار ، صديقان ، پيامبران و مانند ايشان ظهور و بروز مي كند و درقيامت به عنواني چون رضوان من الله اكبر تحقق و چهره مي يابد.
هر كسي اگر مي خواهد به اين مقامات دست يابد راهي جز اين ندارد كه راه رضا و خشنودي الهي را بشناسد و با بهره گيري از آيات قرآني با علل و عوامل و زمينه هاي جلب رضايت خداوندي خود را به مقام رضوان رسانده و از آن سود برد.
البته از آن جايي كه مقام رضوان از آن كساني است كه به خداوند معرفت كامل دارند و عبوديت ايشان و بندگي اينان نه از روي ترس چون فرمانبري و اطاعت بردگان و نه از روي وعده بهشت و پاداش هم چون فرمانبري تجار و بازرگان است بلكه تنها به عبادت حبي خداوند را مي ستايند و مي پرستند، خواهان همان رضوان الهي به عنوان بهشت و يا مقام نيستند بلكه در جست و جوي رضوان الهي به مفهوم واقعي آن مي باشند.
اين گونه است كه خشم وغضب ايشان تنها بر پايه خشم و غضب خداوندي است و عشق ورزي و محبت به ديگران نيز بر اين پايه استوارست.
در باره خويش نيز پسندند آن چه را جانان پسندد و اين گونه نيست كه خواهان درد و هجران شوند ( همانند ملامتيه ) و يا خواهان وصل و درمان شوند؛ بلكه از ميان درد و درمان و وصل و هجران تنها همان پسند خداوندي را مي پسندند و بدان خشنود و راضي مي شوند.
راه روضه رضوان و مقام رضوان و يا رضوان محض همان صراط مستقيم حبي است تا مصداق يحبهم و يحبونه شود. بنابراين مي بايست همواره گفت: انما صلاتي و نسكي و محياي و مماتي لله رب العالمين ؛ به درستي كه نماز و عبادت و زندگي و مرگم تنها براي پروردگار جهانيان است.
