سبک زندگی بندگان غیر خدا

بسم الله الرحمن الرحیم

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، بندگان را می توان به دو دسته اصلی بندگان خدا و بندگان غیر خدا تقسیم کرد. جالب این که برخی مدعی بندگی خدا هستند، درحالی در حقیقت جز بندگی غیر خدا کاری نمی کنند؛ آنان بندگان غیر خدا و مدعیان بندگی خدا هستند. البته این ها تنها منافقان را شامل نمی شوند، بلکه گروهی از مسلمانان را نیز شامل می شود که در عبادت عملی یعنی اطاعت نشان می دهند که بندگان غیر خدا و مدعی بندگی خدا هستند؛ چرا که بندگی چیزی جز اطاعت نیست؛ و کسی که به جای شریعت و آموزه های آن که از سوی قلب سلیم یا همان تعقل فطری و نقل وحیانی کشف می شود، به غیر شریعت عمل می کند، بنده غیر خدا است.

زمینه های بندگی غیرخدا

عبد کسی است که همه وجودش وابسته به مولی است؛ زیرا جان و مال و عرض او را دیگری مالک است که او را مولی می گویند.

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، عبد حقیقی کسی است که جز عبادت مولی کاری را انجام نمی دهد؛ و عبادت نیز نهایت تذلل و کوچکی در برابر خدایی است به حکم خالقیت و ربوبیت، مالک و مولی بنده است.(انبیاء، آیه 92؛ کهف، آیه  14؛ مائده، آیه 76)

بنابراین، مهم ترین صفت و ویژگی عبد از نظر قرآن، همان اطاعت از مولی و مالک است؛ یعنی هر چه فرمان دهد انجام دهد و مطیع محض و مخلص باشد.

از نظر قرآن، عبادت خدا به عنوان خالق و پروردگار، از مصادیق حق و عدل است؛ اما بندگی غیرخدا، چیزی جز باطل و ظلم نیست.(اعراف، آیه 148؛ یونس، آیه 106؛ )

بر اساس آموزه های وحیانی قرآن، کسانی دنبال بندگی غیر خدا می روند که گرفتار جهالت عقلی و علمی و هواپرستی هستند؛ زیرا بندگان غیر خدا، بدون هیچ دلیل محکم مسلط علمی به دنبال غیرخدا می روند و از کسانی اطاعت می کنند و فرمان می برند که مالک هیچ امری نیستند و هیچ سود و ضرری نمی رسانند.(کهف، آیه 15؛ یونس، آیه 106؛ انبیاء، آیه 66؛ مائده، آیه 76) خدا به صراحت می فرماید که جهالت (اعراف، آیه 138) و نیز فقدان علم(یوسف، آیه 40؛ حج، آیه 71؛ زمر، آیه 29) موجب می شود که انسان برای کسب منافع و دفع مضرات به بندگی غیر خدا بپردازد و گمان کند که با اطاعت و بندگی از آنان می تواند سودی را به دست آورد و یا ضرر و زیانی را دفع کند؛ در حالی که چنین نیست.

از نظر قرآن، البته برخی تابع هواهای نفسانی خویش هستند(جاثیه، آیه 23؛ فرقان، آیه 43) و در حقیقت معبود آنان نفس خودشان است و به اطاعت از نفس مشغول هستند؛(انعام، آیه 56) بنابراین، ممکن است این افراد حقیقت را بشناسند و حتی نسبت به آن یقین داشته باشند، ولی به دلایل نفسانی چون «علو» و برتر جویی (نمل، آیه 14) به انکار پیامبران و دعوت آنان نسبت به بندگی خدا می پردازند و خود را مدعی ربوبیت و پروردگاری می دانند.(نازعات، آیه 24)

بر اساس آموزه های وحیانی قرآن، برخی از مردمان نیز به جهالت و نادانی، به فلسفه و هدف تقرب به خدا، گرفتار شرک عبادی می شوند و غیر خدا را بنده می شوند؛ زیرا گمان می کنند که با شرک ورزی و دخالت دادن افراد یا بتان یا کسان یا چیزهایی می توانند به خدا تقرب جویند و این گونه با شفاعت آنان سودی برند و زیانی را دفع کنند.(زمر، آیه 3) این گروه از مشرکان به عبادت جن به ویژه شیطان می پردازند(مریم، آیه 44؛ یس، آیه 60) و گمان می کنند که فرشتگان را پرستش می کنند(سباء، آیه 41)، یا حتی فرشتگان را پرستش می کنند تا این گونه به خدا نزدیک شوند(زخرف، آیات 19 تا 22) یا به عبادت انسان هایی چون فرعون می پردازند.(مومنون، آیات 46 و47)

از نظر قرآن، بسیاری از مشرکانی که بنده غیرخدا هستند، به سبب ترس از آنان به بندگی اقدام می کنند(نحل، آیه 51) تا این گونه در حقیقت خود را در امنیت قرار دهند؛ و البته برخی دیگر برای آن که سودی برند به بندگی و اطاعت از آنان می پردازند؛ زیرا گمان می کنند که آنان رازق هستند.(نحل، آیه 56) و برخی نیز امیدوارند که این خدایان باطل در روز قیامت به مدد آنان آید که چنین چیزی شدنی نیست.(کهف، آیه 52) هم چنین برخی دنبال عزت نزد معبودان باطل هستند، در حالی که آنان را به دوزخ فراق و خواری و ذلت می کشاند.(مریم، آیات 81 و 86)

بنابراین، هر یک به انگیزه ای دنبال بندگی غیر خدا می روند، در حالی که این معبودان باطل، در هستی هیچ کاره هستند و درخواست از آنان بیهوده(رعد، آیه 14) اما اکثریت مردم به جهالت عقلی و علمی و هواپرستی گرفتار این معبودان باطل می شوند و به عبادت آنان می پردازند.

فرق معبود حقیقی و معبود باطل

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، با نگاهی به خدایان دروغین می توان دانست که بندگان غیر خدا تا چه اندازه در جهالت عقلی و علمی غرق هستند و به یک معنا گرفتار هواپرستی خویش هستند.

بر اساس آموزه های وحیانی قرآن، وقتی به معبودان باطل نگاه شود اموری در آنان برجسته است که شامل فقدان تعقل(زمر، آیه 43)، ترس و خوف از عذاب الهی (اسراء، آیه 57)، امید به رحمت الهی(همان)، تقرب جویی به خدا(همان)، تعدد و تشتت(انعام، آیه 19)، تکذیب بندگان خویش(فرقان، آیات 17 و 19)، مملوک بودن(اعراف، آیه 138)، جهل نسبت به قیامت و ساعت آن(نحل، آیات 20 و21)، دشمنی با بندگان خویش(مریم، آیه 82؛ احقاف، آیه 6)، عامل ذلت بندگان خویش(مریم، آیات 81 و 82)، مخلوق بودن  (اعراف، آیه 191)، عجز و ناتوانی در نصرت و پاسخگویی به درخواست ها(یس، آیه 74؛ رعد، آیه 14)، فاقد اقتدار و سیطره(یوسف، آیه 40)، غیر مالک در سود وضرر(انعام، آیه 71)، کور و نابینا و فاقد بصیرت(رعد، آیه 16)، کر و ناشنوا(مریم، آیه 42)، فاقد حیات(نحل، آیات 20 و 21) و مانند آنها است.

در حقیقت انسانی که دنبال غیر خدا می رود، بنده چیزی یا کسی می شود که اینها از ویژگی و صفات آنان است. پس در حقیقت می بایست گفت که کوری دنبال کوری می رود. این در حالی است که خدای هستی کسی است که در توصیف آن می بایست گفت که همه صفات و اسماء نیک و حسنی برای اوست.(اعراف، آیه 180؛ اسراء، آیه 110؛ حشر، آیات 21 تا 24؛ طه، آیه 8)

به سخن دیگر، انسان در دنیا می بایست دنبال معبود حق باشد که همه خیرات از اوست و اگر شری است از خود انسان و جانب رفتارهایش به او می رسد. هم چنین معبودی که مالک بهشت و دوزخ است، در حالی که معبودان باطل خود گرفتار دوزخ هستند و بندگان خویش را نیز به سوی آن می برند.(انبیاء، آیه 98؛ صافات، آیات 22 و 23)

تابعیت و اطاعت نشانه بندگی

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، بندگی در تابعیت و اطاعت خود نمایی می کند؛ از همین روست که خدا در قرآن، خواهان تابعیت و اطاعت از خدا و رسول الله(ص) است؛ زیرا بندگی جز به عمل به شریعت اتفاق نمی افتد و اگر خدا انسان را برای بندگی خویش خلق کرده(ذاریات، آیه 56) و آن را در فطرت هر انسان و جنی قرار داده است(همان)، از آنان می خواهد تا این عبودیت و بندگی را در چارچوب شریعت انجام دهند تا مصداق اطاعت و تابعیت باشد: يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ؛ اى مردم پروردگارتان را كه شما و كسانى را كه پيش از شما بوده‏ اند آفريده است پرستش كنيد باشد كه به تقوا گراييد.(بقره، آیه ۲۱؛ مائده، آیه 117) ونیزمی فرماید: وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ؛ و آنان كه بدانچه به سوى تو فرود آمده و به آنچه پيش از تو نازل شده است ايمان مى آورند و آنانند كه به آخرت يقين دارند.(بقره، آیه ۴)

این که گفته می شود بندگی خدا تابعیت و اطاعت از خدا و رسول الله(ص) به عنوان صراط مستقیم عبودیت معنا می یابد(حمد، آیات 6 و 7) به این دلیل است که جز اسلام به عنوان شریعت الهی هیچ دینی پذیرفتنی نیست(آل عمران، آیات 19 و 85) و همه پیامبران و شرایع آنان چیزی جز اسلام نیست.(شوری، آیه 13؛ مائده، آیه 48)

بنابراین، اگر کسی اطاعت خدا و رسولش را کرد و تابع آنان شد، در آن صورت بندگی خدا می کند و محبوب خدا می شود؛ زیرا در این صورت است که به رشد می رسد و انسانی راشد و رشید می شود و از سفاهت بیرون می آید و رستگار می گردد.(بقره، آیه 130؛ حجرات، آیه 7؛ آل عمران، آیات 31 و 32)

پس کسانی که تابع هواهای نفسانی خویش هستند، بندگان نفس خویش هستند؛ یعنی آنان بندگان غیر خدا هستند؛ زیرا به جای آن که فرمان الهی را اطاعت کنند، فرمان نفس خویش را اطاعت کرده و تابع نفس خویش به جای خدا و رسولش هستند.(رعد، آیه 37؛ بقره، آیه 120؛ قصص، آیه 50؛ روم، آیه 29)

از نظر قرآن، کسی که مطیع و تابع خدا و پیامبرش نباشد، تابع هواهای نفسانی یا وسوسه های شیطانی است و براساس شریعت شیطان عمل می کند و این گونه از بندگی خدا به بندگی غیر خدا در می آید.(بقره، آیات 168 و 208؛ انعام، آیه 142؛ مریم، آیه 44؛ نور، آیه 21؛ یس، آیه 60)

بسیاری از مردم وقتی به جای شریعت و آموزه های آن، به هواهای نفسانی و وسوسه های شیطانی عمل می کنند، در حقیقت به جای تبعیت و اطاعت از خدا و شرایع اسلامی، از شریعت شیطانی و نفسانی پیروی و تبعیت کرده و این گونه از بندگی خدا به بندگی غیر خدا در می آیند و خود را تباه می سازند.

به سخن دیگر، راه بندگی خدا همان عبادت شرعی است که با تعقل قلب سلیم یا نقل وحیانی(ملک، آیه 10) به دست می آید و اگرکسی غیر آن را برگزیند، در حقیقت تابع همان گروه و افراد یا شخصی می شود که از او اطاعت کرده است و این گونه از بندگی خدا به بندگی غیر خدا در می آید. این گروه ها و افراد شامل منافقان، گمراهان، شیطان، گناهکاران، جباران و مانند آنها می شود. پس شخصی که تحت تاثیر گناهکار به جای مثلا بیع دنبال ربا می رود و ربا می گیرد و یا ربا می دهد، در حقیقت معبودش را غیر خدا قرار داده است و از او اطاعت و تبعیت می کند؛ زیرا بندگی چیزی جز اطاعت و تبعیت نیست؛ و کسی که اطاعت و تبعیت غیر خدا را انتخاب کرده او را معبود خویش قرار داده و بنده او شده است. این گونه است که بندگان غیر خدا  دنیا و آخرت خود را تباه می سازند و از حمایت الهی و نعمت های در آخرت محروم می شوند و در با رفتارهای زشت خویش دنیا و آخرت خود را از دست می دهند(بقره، آیه 120؛ رعد، آیه 37؛ محمد، آیات 14 تا 16)؛ چرا که آنان از صراط مستقیم الهی خارج شده و به باطل گرویده اند.(انعام، آیه 153) این گونه است که هر چه زشتی و فساد و تباهی است را انجام می دهند و جزو مفسدان می شوند(اعراف، آیه 142؛ شعراء، آیات 151 و152) و به جای اطاعت از خدا و بندگی وسجده و تقرب جویی به او دنبال تکذیب کنندگان خدا و آخرت و قیامت می روند(قلم، آیات 8 تا 19) در حالی که اطاعت از غیر خدا حرام وگناه است؛ آنان خود را این گونه به گناه می افکنند.

به هر حال، بندگی خدا و بندگی غیر خدا را می بایست در اطاعت و تابعیت این افراد جستجو کرد که آیا دنبال خدا و شریعت او می روند یا دنبال هواهای نفسانی و شرایع و سبک زندگی غیر الهی می روند؟! کسی که مدعی ایمان و بندگی خدا نمی تواند سبک زندگی اش برخلاف شریعت اسلام باشد و به جای خدا و رسولش از غیر او اطاعت و تبعیت کند. بر این اساس، وقتی سبک زندگی کسی را غربی و آیین و مسلک او را اطاعت و تابعیت از غیر خدا ببینم، می بایست او را به عنوان بندگان غیر خدا بشناسیم وبا او براساس این حقیقت معاشرت کنیم؛ زیرا نمی تواند مدعی اسلام با سبک غیر شرعی زندگی کند و بگویم من مطیع خدا و بنده اویم؛ چرا که او بنده غیر خدا به ویژه هواهای نفسانی خویش یا وسوسه های شیطانی است.