شیوه زندگی اسلامی در حوزه اقتصاد و بهداشت

سبک زندگی اسلامی مبتنی بر فلسفه ای است که چارچو‌ب‌های آن را توحید، نبوت و معاد شکل می‌دهد. این بدان معناست که همه چیز از فکر و عمل می‌بایست به‌گونه‌ای باشد که محور اصلی، توحید باشد و رفتارها براساس شریعتی که پیامبران آورده‌اند، سامان یابد و هدف در هر کاری زندگی اخروی باشد. البته این بدان معنا نیست که زندگی دنیوی بی‌ارزش است، بلکه ارزش آن، به میزان دست‌یابی انسان به سعادت اخروی است.

در آموزه‌های قرآنی به ما آموخته‌اند که از خدا بخواهیم تا حسنات دنیا و آخرت را برای ما تامین کند: (ربنا آتنا فی‌الدنیا حسنه و فی‌الآخره حسنه)
این فلسفه، شیوه‌ای از زندگی را در یک کلیت جهانی و زمانی به ما می‌آموزد که دارای سبک‌های مختلفی در هر موضوع است. از این رو در آیات و روایات اسلامی، احکامی از گهواره تا گور بیان شده است تا انسان بر اساس آن زندگی خود را شکل دهد.
البته سبک‌های مختلفی که در شیوه زندگی اسلامی ایجاد می‌شود به سبب مقتضیات زمانی و مکانی است، اما شیوه زندگی اسلامی در همه حال یکی است. به این معنا که اصولی چون دست‌یابی به بهداشت جسم و روح، اقتصاد سالم و شکوفا، آسایش و رفاه، آرامش و امنیت و مانند آن در همه سبک‌های زندگی تامین می‌شود. پس تعدد سبک‌های زندگی موجب نمی‌شود که اصول از دست برود، بلکه شیوه زندگی اسلامی تامین‌کننده همان فلسفه و اهداف آفرینش انسان و جهان است.
اسلام از مسلمان می‌خواهد تا در معماری به‌گونه‌ای خانه‌سازی کند که ضمن تامین آسایش جسمی، آرامش روانی و روحی را نیز تامین کند. از این روست که معماری اسلامی حافظ حجاب و امنیت است؛ چنانکه تامین‌‌کننده گرما و سرما در فصول مختلف هم می‌باشد.
ضرورت توجه به بهداشت جسمی و روحی
همچنین اسلام در شیوه زندگی بر آن است تا در بهداشت جسمی و روانی، هم نظافت و طهارت ظاهری تامین شود و هم طهارت روحی و روانی آدمی فراهم آید. این‌گونه است که بر نظافت و طهارت در همه ابعاد تاکید می‌کند. خداوند در آیاتی از جمله 57 و 127 سوره بقره از مسلمانان می‌خواهد تا در مصرف مواد غذایی از غذاهای پاک و طیب بهره گیرند و از خبیث و ناپاک دوری کنند؛ زیرا مصرف این‌گونه غذاها آسیب‌های جدی به جسم و روح وارد می‌سازد. به عنوان نمونه هرچند منافع اندکی برای شراب و خمر است،‌ولی به سبب مضرات زیاد آن بر جسم و روح و عقل بشر، خداوند آن را حرام کرده است.
در حوزه اقتصادی بر اموری تاکید می‌کند که ضمن برخورداری انسان از مواهب و نعمت‌های الهی، از افتادن در دام زینت‌های دنیا در امان بماند و گمان نکند که آنچه زینت دنیاست زینت انسان است، بلکه اموری است که انسان می‌بایست برای تعالی خویش از آن بهره گیرد. این‌گونه است که بر تولید حداکثری و مصرف حداقلی در چارچوب قناعت و صرفه‌جویی تاکید می‌کند و زهد در مصرف را تشویق می‌کند. خداوند در آیاتی از جمله 61 سوره هود وظیفه انسان را عمران و آبادانی زمین می‌داند که به حوزه عمل اقتصادی ارتباط مستقیم پیدا می‌کند و از سوی دیگر در آیاتی دیگر از جمله آیه 141 سوره انعام و 31 سوره اعراف و 26 سوره اسراء از هرگونه تبذیر و اسراف بر حذر داشته و مردم را به صرفه‌جویی تشویق می‌کند.
برخی از رفتارهای انسانی چون چشم و هم‌چشمی نه تنها به اقتصاد خانواده زیان می‌رساند بلکه آسیب‌های جدی به روح و روان افراد وارد می‌کند؛ زیرا چشم و هم‌چشمی ریشه در حسادت و تفاخر دارد که زیان آن پیش از آنکه به دیگری برسد به خود حسود بازمی‌گردد. اصولا خداوند کسانی را که اهل تفاخر هستند دوست ندارد؛ زیرا نمایش قدرت و ثروت گذشته از اینکه موجب می‌شود تا حسادت دیگران برانگیخته شود آنان را به سوی دنیاطلبی سوق می‌دهد و از آخرت‌گرایی دور می‌سازد. از این رو خداوند اهل تفاخر را دشمن می‌دارد و همان طوری که قارون را به خاطر تفاخر و نمایش قدرت و ثروت نابود کرد آنان را نیز نابود خواهد کرد.