از نظر اسلام، همان گونه كه شخص و شخصيت، گرامي و عزيز است، آيين و دين اسلام نيز عزيز است و بايد احترام آن داشته شود. بنابراين هرگونه اعمال و رفتاري كه موجب بي احترامي و وهن اسلام شود، حرام است.
همان گونه كه مومن نمي تواند جامه اي را بپوشد كه او را خوار و ذليل كند، نمي تواند كاري را انجام دهد كه موجب وهن اسلام و مسلماني شود. برخي از مردم، براي خودشان عزت و احترامي قايل هستند و اجازه نمي دهند تا كسي مقام و منزلت ايشان را كوچك شمارد. از اين رو، تلاش مي كنند تا شخصيت آنها در جامعه عزيز و گرامي داشته شود. پس چنان رفتار مي كنند كه ادب اجتماعي مي طلبد و از هرگونه عوامل وهن آور پرهيز مي كنند تا خداي ناكرده خوار و ذليل نشوند و كم ترين اهانتي به آنان صورت نگيرد.
هم چنين بر هر مسلماني است كه چنان مسلماني كند كه اسلام متهم نشود و از سوي ديگران به عنوان آييني شناخته نشود كه همگان از آن بيزاري بجويند، بلكه مي بايست اسلام چنان نمايانده شود كه هر كسي افتخار كند كه به اسلام و مسلماني شناخته و معروف شود.
اسلام، جامع همه خوبي ها
اسلام خود را دين فطرت و عقل سليم و آيين درست زندگي معرفي مي كند. هر امتياز خوب و نيكي را كه مي توان براي يك آيين و دين از نظر عقل سالم و فطرت سليم انساني تصور كرد، اسلام آن را براي خود تعريف و بيان كرده است.
با اين همه ديده مي شود كه برخي از افراد اسلام را چنان معرفي مي كنند كه مجموعه اي از آيين هاي زشت، بد، بي خردي، ناپسند و ضدانساني است؛ درحالي كه اسلام از آن ها پاك و مبراست. البته گاه اين گونه معرفي بد و نادرست، از سوي دشمنان انجام مي شود؛ ولي گاه ديگر، از سوي مسلمانان اين اتفاق رخ مي دهد؛ زيرا برخي در مقام تبيين اسلام، مجموعه اي از بينش ها و نگرش ها را به اسلام نسبت مي دهند كه اسلام از آن ها مبرا و پاك مي باشد؛ يعني در حوزه هاي اعتقادي، احكام عملي و هنجارهاي اخلاقي، مباحث و مسايلي را به اسلام نسبت مي دهند كه اسلام واقعي و راستين هيچ سنخيتي با آن ها ندارد. اين عمل به سبب عدم فهم درست اسلام و يا اشتباه و خطا در شناخت اسلام از سوي برخي از عالمان ديني اتفاق مي افتد كه اسلام شناس كامل نيستند.
در برخي از موارد و در مقام عمل، مسلمانان به گونه اي عمل مي كنند كه اسلام از آن اعمال بيزار است؛ درحالي كه شخص خود را مسلمان معرفي مي كند و اعمال زندگي خود را مطابق آن برمي شمارد؛ ولي هنگامي كه ناظر بيروني به اين اعمال نگاه مي كند، از هرگونه مسلماني بيزار مي شود و مي گويد كه اگر اسلام و مسلماني اين است، عطايش را به لقايش بخشيدم.
در حقيقت گاه از اسلام در مقام بيان و يا عمل، بددفاع مي شود و گاه ديگر، دفاع بد مي شود. لذا چهره اي نادرست و نارسا از اسلام ارايه مي شود.
انتساب به ايمان ممنوع
گاهي ديده مي شود كه برخي از افراد مي كوشند تا خود را از انتساب به اسلام مبرا شمارند. اين براي كساني كه اعتقادي به اسلام ندارند و يا در عمل، مسلمان نيستند، امري پسنديده است تا ناظر بيروني گمان خطا نبرد كه اين افراد مسلمان هستند و چنين اعتقاد يا اعمالي دارند.
اما گاهي هم اسلام بايد خودش را از برخي از افراد، پاك و مبرا بداند. با نگاهي به آيه 14 سوره حجرات و آيات ديگر قرآن مي توان اين مفهوم را از قرآن به دست آورد كه اسلام از انتساب برخي از افراد به مسلماني بيزاري مي جويد. از جمله اين افراد مي توان به منافقان اشاره كرد؛ زيرا انتساب ايشان به اسلام در حالي كه هيچ اعتقادي به باورهاي آن ندارند و در مقام عمل برخلاف احكام و اصول اخلاقي آن حركت مي كنند، عين وهن به اسلام و مسلماني است.
گروه ديگر از مردم نيز به سبب اين كه هنوز بينش ها و نگرش هاي آنان براساس آموزه هاي وحياني اسلام و قرآن شكل نگرفته است، بيرون از دايره ايمان قرار مي گيرند و خداوند در همين آيه به صراحت از ايشان به عنوان مسلماني تبري مي جويد؛ زيرا هر يك از عناوين اسلام و ايمان، ويژگي ها و خصوصياتي را مي طلبد كه در منافقان يا مسلمانان سست ايمان و يا ناقص الايمان نيست.
بر اين اساس بايد گفت كه هر كسي نمي تواند خود را مسلمان شمارد يا مومن بداند. اتخاذ چنين عناويني براي كساني كه بر باورهاي اسلامي و يا ايماني نيستند، حرام و ممنوع است. در همين راستا امام رضا(ع) برخي از مدعيان تشيع را به خانه خويش راه نداد؛ زيرا خود را از شيعيان اهل بيت(ع) مي شمردند در حالي كه هنوز به مقام تشيع نرسيده بودند.
بنابراين، استفاده از عناوين و نام هايي چون اسلام، ايمان و تشيع زماني جايز است كه شخص به درستي بيانگر اين عناوين باشد و بيان و عملش آن را نشان دهد.
آثار انتساب به اسلام و ايمان
انتساب شخص به عناوين و نام هايي چون مسلماني و شيعه اهل بيت عصمت و طهارت(ع) اقتضائاتي دارد كه اگر شخص آن را نداشته باشد، اين انتساب همانند جعل اسناد رسمي، از مصاديق سرقت و تهمت است. تنها اشخاصي مي توانند خود را منتسب به اسلام و ايمان و شيعه كنند كه واقعاً اين عناوين در آنان وجود داشته باشد و آنان مصداق آن ها باشند. بنابراين كسي كه مسلمان نيست يا محب اهل بيت(ع) است ولي شيعه و پيرو واقعي ايشان نيست، نمي تواند خود را منتسب به اسلام و تشيع كند؛ زيرا چنين كاري همانند اين است كه شخصي بي آن كه تحصيلات عالي داشته و از نهادهاي رسمي مجوز استفاده از عنوان دكترا را كسب كند، خود را دكتر بنامد.
از نظر امام رضا(ع) و ديگر امامان(ع)، استفاده كساني كه شيعه نيستند و تنها محب اهل بيت(ع) هستند، از عنوان شيعه نه تنها سرقت و دزدي است، بلكه جرم و گناه است كه علاوه بر مجازات در آخرت، تبعات و پيامدهايي در دنيا به دنبال دارد.
خداوند در آيات 29 تا 32 سوره احزاب به زنان پيامبر(ص) هشدار مي دهد كه انتساب به بيت شريف پيامبر(ص) اقتضائاتي دارد كه مي بايست رعايت شود؛ چنان كه رعايت آن امور و يا عدم رعايت آن نيز پاداش و مجازات هاي مضاعفي را به دنبال خواهد داشت. اين بدان معناست كه انتساب به شخص يا چيزي چون ايمان و تشيع، اقتضائاتي دارد كه اگر رعايت شود، آثار ويژه و اگر مراعات نشود مجازات خاصي را خواهد داشت.
حرمت رفتار وهن آميز
خداوند در آيه 104 سوره بقره، موردي را مطرح مي كند كه بايد به آن فراتر از مورد و مصداق بيان شده، توجه شود. هر چند كه خداوند در اين آيه به يك مسئله جزيي و فرعي اشاره مي كند ولي مي توان از آن يك قاعده كلي فقهي استنباط كرد كه در همه ابواب فقه و عمل مسلماني، ساري و جاري مي شود.
خداوند در اين آيه به مسلمانان هشدار مي دهد كه به جاي واژه «راعنا» از واژه «انظرنا» استفاده شود؛ زيرا كاربرد واژه نخست موجب سوءاستفاده دشمنان و وهن اسلام و مسلمين خواهد شد؛ چرا كه واژه راعنا كه در زبان عربي به معناي «به من بنگر» است؛ در زبان عبري به معناي «حمقنا، ما را احمق كن» است و يهوديان از اين واژه سوءاستفاده كرده و مسلمانان و اسلام را تحقير و مسخره مي كردند.
با آن كه كاربرد واژه در زبان عربي به معناي رعايت كردن و توجه يافتن به شخص است ولي چون «رعن» در زبان عبري به معناي احمق كردن است، موجب سوءاستفاده دشمن كينه توزي چون يهوديان مدينه عليه اسلام و مسلمين مي شود؛ از اين رو كاربرد آن غير جايز دانسته شد.
از اين آيه مي توان استنباط كرد كه هرگونه اعمال مجاز و مباحي كه سبب سوءاستفاده دشمنان مي شود، حرام است. اگر زماني قمه زدن يا زنجيرزني عمل مباحي بود، هنگامي كه پخش تصاوير آن در ماهواره ها موجب وهن اسلام و تشيع است، عملي حرام تلقي مي شود و جايز نخواهد بود.
البته آن چه گفته شد در امور مباح است وگرنه در احكام اسلامي كه حكم قطعي خداوند است نمي توان اين گونه رفتار كرد. بنابراين در جايي كه حكم شرعي قاطع وجود دارد، مسلمان مؤمن هرگز از انجام آن كوتاه نمي آيد و آن را تعطيل نمي كند هر چند كه از سوي دشمنان تمسخر شود و يا سوءاستفاده تبليغاتي از آن شود؛ زيرا مؤمن از ملامت و سرزنش سرزنشگران نمي ترسد و به احكام الهي پاي بندي عملي خود را نشان مي دهد؛ زيرا خداوند از مسلمان خواسته تا در آن چه مامور است استقامت ورزد و از سرزنش سرزنشگران نهراسد.(مائده، آيه 54)
