اجتماعیاخلاقی - تربیتیاصولی فقهیاعتقادی - کلامیروان شناسیمعارف قرآنیمقالاتوب نوشت
چرا پوشش برای زن واجب است؟
این پرسش همواره مطرح می‌شود که چرا باید موهای زنان پوشیده باشد در حالی که موهای مردان از این حکم مستثناست و اصولا چه ضرورتی برای پوشش زن وجود دارد؟
يكي از نكات مهمي كه در اين مسئله پوشش موی زنان یا پوشش همه تن زن به جز صورت و رخسار و نظاير آن بايد توجه داشت، تفاوتهاي جسمي و روحي زن و مرد و واکنش به محرک‌های مختلف جنسی در میان زن و مرد است.
این مسئله را پروفسور «ريك» روان شناس مشهور آمريكائي بیان می‌کند که دنياي مرد با دنياي زن به كلي متفاوت است. (نگاه کنید مطهري، مرتضي؛ نظام حقوق زن در اسلام، قم: انتشارات صدرا، چاپ 27، 1378، ص 166)
تحقيقات علمي در فيزيولوژي و روانشناسي در باب تفاوتهاي جسمي و روحي زن و مرد ثابت كرده است كه مردان نسبت به محركهاي چشمي شهوت‌انگيز، حساس‌تر از زنانند و بر عكس، زنان در مقابل محركهاي لمسي حساسيت بيشتري دارند. يكي از محققين در اين خصوص مي نويسد: آستانه حس لمس و درد در زنان از زمان تولد پايين‌تر از مردان است يعني زنان به درد و لمس حساس ترند… در عوض مردان بينايي بهتري دارند. اين مزيت‌هاي جنسي در استعداد حسي، آموخته يا اكتسابي نيست، بلكه از زمان كودكي آشكار است… مردان بالغ، به محركهاي بينايي شهواني حساسيت بيشتر دارند. اين نقطه ضعف مرد در زندگي روزمره‌اش همواره به چشم مي‌خورد و به صورت‌هاي گوناگون از جمله تهيه عكس‌ها، مجلات و فيلم‌هاي سكسي مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد. زنان به محركهاي لمسي حساسيت بيشتر دارند. اين تفاوت حساسيت از همان اوايل و تحت تأثير «اندروژن‌ها» شكل مي‌گیرد. اصطلاح «چشم چراني» كه براي اين ويژگي مردان به كار مي رود، زاييده حساسيت مردان نسبت به محركهاي بينايي شهواني است. چون برد حس بينايي زياد است يعني چشم مي‌تواند از فاصله نسبتا دور تحت تأثير محركها قرار گيرد و از اين گذشته وسعت زيادي از محيط در آن واحد ديده مي شود، از سوي ديگر ترشح‌اندروژنها، صورتي يكنواخت دارد و هيچ عامل طبيعي آن را قطع نمي‌كند، مردان به صورتي گسترده‌تر تحت تأثير محركهاي شهواني قرار مي‌گيرند و از اين نظر فعال ترند.
از سوي ديگر، چون حس لامسه، برد زياد ندارد و فعاليتش محدود به تماس از نزديك است و از اين گذشته هورمون‌هاي جنسي زن به صورت دوره‌اي ترشح مي‌شوند و به طور متناوب عمل مي‌كنند، تأثير محركهاي شهواني بر زن، صورتي بسيار محدود دارد و از اين نظر فعاليت زنان بسيار كم است.(دکتر بهزاد محمود؛ تفاوتهاي زن و مرد از نظر فيزيولوژي و روانشناسي؛ مجله نگين، شماره 134، تيرماه 1355، ص 24 به نقل از غلامعلي حداد عادل؛ فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، تهران: سروش، چاپ پنجم، 1372، صص 63 – 64)
بنابراين همان‌طور كه تحقيقات و تجربه‌هاي علمي نشان مي‌دهد آن‌اندازه كه مرد از نگاه كردن به‌اندام و تن زن تحريك مي‌شود، زن از مشاهده اندام مرد تحریك نمي‌شود. (حداد عادل، همان، ص 64) در همين زمينه در روانشناسي جنسي نيز ثابت شده است كه در حالي كه تمامي سطح بدن زن براي مرد محرك است، در مرد چنين نيست. اين گونه تفاوتها هم نگاه مرد را محدود مي‌كند و هم پوشش زن را. (كتاب sehtolc fo ygolohcusP ehT، ص 107)
بر اساس این تفاوت‌هاست که اسلام در حوزه احکام، نگاهی متفاوت به زن و مرد دارد. از آنجا که احکام در اسلام بر اساس مصالح و مفاسد می‌باشد که برخی را به شکل علت و یا فلسفه احکام از آن آگاهیم و برخی دیگر همچنان بر ما پوشیده مانده است نمی‌توان به صرف عدم آگاهی از علت و فلسفه حکمی، آن را نادیده گرفت و به کناری نهاد. بر این اساس تا زمانی که از علت و حکمت حکمی آگاهی نیافتیم باید به شکل تعبدی بدان عمل کنیمِ زیرا به این باور رسیده‌ایم که احکام و آموزه‌های قرآن و عترت بیرون از دایره مصالح و مفاسد نیست و هر امر و نهی ریشه در مصلحت یا مصالح و یا مفسده و یا مفاسدی دارد.
شيخ صدوق در علل‌الشرايع روايتي را از امام رضا(ع ) نقل مي‌كند كه آن حضرت در ضمن پاسخ به مسئله‌اي فرمودند: علت جعل حرمت براي نگاه مردان به موهاي زنان، تحريك كنندگي و تهييج خانمان برانداز و نامشروع مردان به اين واسطه است.(الشيخ الصدوق، علل الشرايع؛ ج 2، قم: مكتبه الداوري، صص 564 – 565) البته طبق دستور خداوند متعال در قرآن، هم زن و هم مرد بايد از نامحرم چشم فرو بندند و اين امر به مصلحت آنهاست. خداوند می‌فرماید: به مؤمنان بگو: چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه‌تر است…؛ و به زنان با ایمان بگو: چشمهای خود را (از نگاه هوس‌آلود) فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند…. (سوره نور، آيات 30 – 31)
با این همه پوشش زن به عنوان بسترسازي براي پاكي محيط با توجه به ويژگي‌هاي گفته شده لازم‌تر است.
