اجتماعیاخلاقی - تربیتیاصولی فقهیاعتقادی - کلامیحقوقیسیاسیمعارف قرآنیمقالاتوب نوشت
قصاص و سیاست بازدارندگی
یکی از احکام حیات‌بخش جامعه که در قرآن آمده، مسئله قصاص است.(بقره – آیه 179) قصاص به معنای مجازات چشم در برابر چشم، دست در برابر دست و هر عضوی در برابر عضو دیگر و در نهایت جانی در برابر جانی دیگر، از آن جهت تشریع شده تا کسی مرتکب قتل و جنایتی نشود.(بقره – آیه 178)
از آنجا که در اسلام شخص فقط در برابر عمل خویش پاسخگو است، هرگونه نیت شر و بدی نمی‌تواند مبنا قرار گیرد. هرچند که شخص نسبت به نیت خیر و خوب خویش پاداش می‌گیرد، ولی تنها در برابر عمل شر و بد خود مجازات و کیفر می‌بیند.
البته برای تشویق مردمان به کارهای نیک و خیر، نه تنها پاداش چند برابر هر عمل نیک معین شده، بلکه برای هر نیت خیری نیز پاداش و بهره‌ای است، حتی گفته شده که: نیهًْ المومن خیر من عمله؛(کافی، ج2، ص82) نیت مومن بهتر از عمل وی است؛ زیرا که هم ظرفیت و توان عمل، کمتر از آن چیزی است که می‌توان انجام داد و هم اینکه نیت و قصد در کار خوب، ارزشمندتر از خود عمل می‌باشد؛ زیرا معیار سنجش کار، نیت و قصد شخص است.
بر این اساس شخص به صرف نیت بدش نه تنها مجازات نمی‌شود بلکه مؤاخذه نیز نمی‌گردد. این در حالی است که رفتار لیبرال دموکراسی غربی در عمل، قصاص قبل از جنایت و به صرف نیت بلکه حتی به توهم توطئه و یا جنایت است.
از این روست که در نظام بین‌المللی، جنگ‌های بازدارنده شکل گرفته و نظریه آن نه تنها نگارش شده بلکه در عمل به مورد اجرا گذاشته شده است.
اگر امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب(ع) به علم الهی خویش به قطع و یقین شهودی و حضوری می‌دانست که ابن‌ملجم قاتل وی است و در چه زمان و مکانی او را به قتل می‌رساند، با این همه نسبت به قاتل قطعی و یقینی خویش، رفتار بازدارنده در پیش نمی‌گیرد و قتل ابن‌ملجم مرادی را ظلم و ستم می‌شمارد؛ اما در مقابل، دولت‌های مبتنی بر لیبرال دموکراسی، تنها به صرف توهم توطئه و امکان آن، سیاست بازدارندگی را اتخاذ و دشمن فرضی را مجازات می‌کنند. که نمونه آن حملات آمریکایی‌ها به عراق پس از سقوط صدام است.
