علوم بر دو دسته هستند: 1. علومي که با درس خواندن به دست مي آيد. اين همانند تحصيل مالي است که انسان با کارکردن و تلاش خودش به دست مي آورد؛ 2. علومي که ارثي هستند؛ يعني مانند اموالي هستند که به ارث از پدر و مادر به انسان مي رسد.
شرط در علوم ارثي مناسخت است. به اين معنا که انسان از کسي ارث مي برد که هم سنخ او باشد. هر چه اين سنخيت بيشتر باشد، ميزان و مقدار ارث نيز بيشتر خواهد بود؛ چرا که طبقات ارث هم مطرح است و خويشاوند نزديک حتي مانع ارث بري خويشاوند دور مي شود. وقتي فرزندان مرده هستند به عمو و برادر مرده ارثي نمي رسد.
ضرورت مناسخت
از آنجايي که علوم پيامبران از سنخ علوم ارثي است، بايد مناسخت و سنخيت باشد تا اين علوم را ارث ببريم. پيامبر(ص) مي فرمايد: العلماء ورثه الانبياء، عالمان راستين همان وارثان پيامبران هستند وچون اين علوم وحياني هستند، راه ،آن است که عالم خودش را مناسخ پيامبران کند. از اين رو، تنها مسلماني کافي نيست بلکه بايد فراتر رفت تا به عنوان خويش نزديک بتوان از علم انبياء بهره و ارث برد. بايد محمدي(ص) و علوي(ع) شد تا از اين والدين ارث برد؛ چرا که پيامبر(ص) مي فرمايد: انا و علي ابوا هذه الامه؛ من و علي پدران اين امت هستيم. حال اگر بخواهيم از علوم آنان ارث ببريم و مثلاقرآن را دريافت نماييم چنان که پيامبر(ص) و علي(ع) دريافت کردند و مخاطب خدا و قرآن شويم، بايد مانند سلمان (ع) محمدي(ص) شويم: سلمان منا اهل البيت(ع). خداوند مي فرمايد راه همان است که پيامبران پيمودند و در اين ميان تقوا نقش کليدي براي مناسخت و مشابهت با پيامبران و کسب خويشي و قومي دارد. خداوند مي فرمايد: وَاتَّقُواْ اللّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللّهُ ؛ تقواي الهي پيشه کنيد تا افزون بر چيزهاي ديگر، خداوند شما را تعليم دهد.(بقره، آيه 282) هر چه اين تقوا بيشتر و قوي تر باشد، فرزندي قوي تر خواهد بود و ارث بيشتري مي رسد و اگر اين سنخيت همراه با ذکوريت باشد ارث دوبرابر خواهد بود: يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي اَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الاُنثَيَيْنِ(نساء، آيات 11 و 176)
پس بايد خويشاوندي خود را با پيامبر(ص) و امامان (ع) ايجاد و تقويت کرد و تنها راه نيز، محمدي(ص) و علوي (ع) شدن است تا از پدر به پسر ارثي به ويژه ارث قرآن و وحي برسد. اين نوع علوم با درس و بحث و مانند آن به دست نمي آيد. در حقيقت علم حقيقي ،تحصيلي و اکتسابي نيست بلکه علم واقعي، وراثتي است.
□
روزنامه كيهان، شماره 20853 به تاريخ 2/6/93، صفحه 6 (معارف)
