امدادهای الهی در محاسبات مومنان

بسم الله الرحمن الرحیم

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، امدادهای غیبی الهی جزو امور غیبی است که تنها مومنان بدان نایل می شوند؛ زیرا این امور در ظاهر در هیچ گونه محاسباتی نمی آید؛ زیرا محاسبه در اموری است که قابل گمانه زنی باشد و ابزارهای آن در اختیار؛ اما امور غیبی جزو اموری نیست که بتوان گمانه ای درباره آن داشت و آن را در محاسبات عادی ومادی وارد کرد.

از نظر قرآن، تفاوت مومنان با کافران در این است که آنان افزون بر محاسبات بر اساس روش مادی و تجربی به اموری توجه دارند که می بایست آن را جزو امور غیر محاسباتی دانست. پس وقتی گفته می شود که مومنان امور غیبی را در محاسبات می آورند، به این معنا است که آنان تنها به گمانه های مادی بسنده نمی کنند، بلکه فراتر ازآن به اموری یقین و قطع دارند که فراترازمحاسبات و گمانه زنی است؛ زیرا آنان به لشکریان خدایی باور دارند که می تواند از جنس شیطان و دشمن باشد که علیه خود دشمن عمل می کند؛ زیرا «نصرت بالرعب» که در دل دشمنان افکند می شود، آنان را وادار می سازد که علیه خود عمل کرده و ناخواسته پیروزی را برای مومنان رقم زنند. اگر از نگاه ایمانی به اموردشمن نگریسته شود، آنان احمقانی هستند که تنها به گمانه های و تخرصات و محاسبات مادی و ارقام و احتمالات مادی توجه داشته و بدان بسنده می کنند، اما مومنان فراتر از این محاسبات و احتمالات مادی به امری یقین و قطع دارند که آن چیزی جز امدادهای غیبی الهی نیست.

محاسبات مادی و غیر مادی از نظر قرآن

محاسبه به معنای گمانه زنی مبتنی بر اعداد و اندازه ها، روشی علمی – تجربی است که امروزه مبنای اصلی همه امور و کارهای بشر قرار گرفته است. بنابراین، در این روش هرگز اموری غیر علمی – تجربی به شماره نمی آید و در محاسبات قرار نمی گیرد؛ زیرا امور دیگر قابل ارزیابی نیست و نمی توان به ظاهر بر آن اعتماد کرد؛ بلکه تنها به چیزهایی می بایست اعتماد و تکیه کرد که قابل شمارش و ارزیابی محاسباتی باشد. بر همین اساس اصولا امدادهای الهی که امدادهای غیبی است، نمی تواند و نمی بایست در محاسبات وارد شود؛ زیرا امدادهای غیبی الهی بیرون از روش علمی – تجربی قرار می گیرد.

اما مومنان افزون بر محاسبات به اموری اعتقاد و باور دارند که جزو «لا یحتسب» است و در محاسبات و گمانه زنی ها نمی آید. شگفت آن که مومنان افزون بر توجه به محاسبات، به اموری اعتماد و تکیه بیش تری دارند که در محاسبات و گمانه زنی ها نمی آید و بیرون از دایره احتمالات آن است. این گونه است که در معادلات بین المللی مومنان به گونه ای دست برتر را دارند و جایی که همه با توجه به محاسبات معتقدند که موفقیت برای دشمن مومنان رقم می خورد، ورقه به کلی برمی گردد و سلطه مومنان در آن ساحت رقم می خورد تا جایی که دشمن انگشت به دهان مانده و قدرت تحلیل و تبیین و توصیه محاسباتی خود را از دست می دهد و میدان را به مومنان واگذار می کند. این امری است که در طول چهل ساله انقلاب اسلامی بارها بارها در میادین گوناگون تحقق یافته است و دشمن را به حیرت و سرگردانی و سردرگمی فرو برده است. شاید نمونه اخیر آن در همین گسترش فرهنگ مهدویت در جهان اسلام با سرودی به نام «سلام فرمانده» باشد که بیرون از محاسبات علمی – تجربی، سلطه بی مثال و بی نظیر خویش را در حجم انبوه فرهنگ زدایی مهدویت به نمایش گذاشته است و گفتمان مهدویت را دوباره به رخ جهانیان و دشمنان سوگند خورده آن از جن و انس کشیده است.

براساس آموزه های وحیانی قرآن، جایگاه امدادهای غیبی الهی در محاسبات مومنان، البته نه به معنای محاسبه صرفا مادی و تجربی و آزمایشگاهی، بلکه در مجموعه اعداد و ارقامی قرار دهد که بخش عمده آن را امور غیبی تشکیل می دهد که بیرون از دایره روش شناسی علمی – تجربی است؛ چرا که بر اساس آموزه های وحیانی قرآن: «وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا ؛ و سپاهيان آسمانها و زمين از آن خداست و خدا همواره شكست‏ ناپذير سنجيده‏ كار است.(فتح، آیات 7 و 4)؛ زیرا از نظر فرهنگ قرآنی، در محاسبات فرامادی مومنان لشکریان خدا همه هستی از باد و غیر باد و از فرشتگان، بلکه حتی شیاطینی هستند که ناخواسته در خدمت خدای مومنان، در زمانی قرار می گیرند که مومنان از همه جا در ظاهر گرفتار ابتلایی سخت و شرایط شکست خورده قرار گرفته، و جان ها به گلو رسیده است:« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد نعمت‏ خدا را بر خود به ياد آريد، آنگاه كه لشكرهايى به سوى شما در آمدند پس بر سر آنان تندبادى و لشكرهايى كه آنها را نمى‏ ديديد فرستاديم و خدا به آنچه مى ‏كنيد همواره بيناست؛ هنگامى كه از بالاى سر شما و از زير پاى شما آمدند و آنگاه كه چشمها خيره شد و جانها به گلوگاهها رسيد و به خدا گمانهايى نابجا مى ‏برديد؛ آنجا بود كه مؤمنان در آزمايش قرار گرفتند و سخت تكان خوردند.(احزاب، آیات 9 تا 11؛ توبه، آیات 25  و 26)

بنابراین، از نظر اعتقاد و باور مومنان، در محاسبات افزون بر واقعیت های محسوس و مادی، حقایقی مد نظر قرار می گیرد که از امور غیبی است و خدا به مومنان نسبت به آن وعده قطعی داده که «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد اگر خدا را يارى كنيد ياريتان مى ‏كند و گامهايتان را استوار مى دارد.»(محمد، آیه 7؛ آل عمران، آیه 152؛ بقره، آیه 214) از همین روست که مومنان معتقد پیروز میدان می شوند و همه برنامه ریزی محاسباتی دشمن به باد فنا می رود(محمد، آیات 8 و 9)؛ زیرا از نظر قرآن، «من حیث لایحتسب» که در محاسبات عادی و مادی نمی آید، بیش تر و قوی تر از «من حیث یحتسب» است که در محاسبات آمده است؛ زیرا خدا مومنان متقی اهل توکل را به امدادهای غیبی یاری می رساند(طلاق، آیات 2 و 3) و به دست دشمن دشمن را نابود می سازد و اراده خویش را تحقق می بخشد و امر خویش را به بلوغ تمام می رساند؛ چنان که خدا می فرماید: هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ ؛ اوست كسى كه از ميان اهل كتاب كسانى را كه كفر ورزيدند در نخستين اخراج از مدينه بيرون كرد، گمان و محاسبه نمی کرديد آنكه بيرون روند؛ و خودشان محاسبه و گمان داشتند كه دژهايشان در برابر خدا مانع آنها خواهد بود، ولى خدا از آنجايى كه گمان و محاسبه نمی کردند بر آنان درآمد، و در دلهايشان بيم افكند به طورى كه خود به دست ‏خود و دست مؤمنان خانه ‏هاى خود را خراب می کردند. پس صاحبان بصیرت  و اى ديده‏وران عبرت گيريد.(حشر، آیه ۲)

شرایط امداد الهی و پیروزی انصارالله در میدان جهاد

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، امدادهای غیبی الهی و نصرت الهی متوقف بر امور و شرایطی است که مومنان می بایست در محاسبات مادی و فرامادی آن را مد نظر قرار دهند. از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ایمان به خدا : از مهم ترین شرایطی برای بهره مندی از امدادهای الهی، ایمان به خدای عزیز حکیم علیم قوی است که عزت تنها در دست اوست و اوست که با حکمت و علم کامل خویش امور را چنان سامان می دهد که همه هستی در خدمت مومنون و پیروزی و غلبه آنان بر دشمن باشد.(آل عمران، آیه 52؛ محمد، آیه 7؛ فتح، آیه 7؛ صف، آیه 14؛ حج، آیه 40؛ حدید، آیه 25؛ احزاب، آیات 25 تا 27؛ انفال، آیه 74؛ توبه ، آیه 40)
2. تسلیم محض : از نظر قرآن، مومن می بایست تسلیم محض خدا باشد تا از امدادهای غیبی الهی بهره مند شود؛ بنابراین، هر چه رهبری بر اساس آموزه های وحیانی الهی بیان می کند، می بایست به جا آورد تا تسلیم محض بودن خویش را به نمایش گذارد.(بقره، آیات 249 و 251؛ آل عمران، آیه 52)
3. اخلاص در عمل: انسان هر کاری را می بایست در راستای رضایت و رضوان الهی انجام دهد و چیزی دیگر را در آن دخیل نکند و خلوص آن را از میان بردارد؛ بنابراین خالصانه و مخلصانه تنها برای خدا و نصرت دین الله گام بردارد و حتی دنبال پاداش نرود که خدا خود پاداش هر عملی خالصانه و مخلصانه است.(حشر، آیات 2 و 8؛ صف، آیه 14)
4. تقوای الهی: باید توجه داشت که عنصر اصلی در کرامت انسانی تقوا است؛ زیرا تقوای الهی نماد عمل به آموزه های اسلامی و برآیند آن است. کسی که اهل ایمان و اعتقاد به آخرت است هماره دنبال رضوان الهی به اموری عمل می کند که رضایت خدا در آن است. چنین شخصی تنها از خدا می ترسد و خشیت داشته و برای خدا کار می کند و رضایت او را می جوید و دین الهی را نصرت و یاری می رساند و خدا نیز او را از جایی که در محاسبه نمی گنجد نصرت و یاری می رساند.(طلاق، آیات 2 و 3؛ توبه ، آیات 36 و 123؛ بقره، آیه 194)
5. نصرت دین الهی: از نظر قرآن از مهم ترین عوامل بهره مندی از امدادهای غیبی الهی و کسب پیروزی در میدان جهاد، اقدام عملی مومنان نسبت به نصرت دین الهی و صرف هزینه های مالی و جانی در این ساحت است.(حج، آیه 40؛ محمد، آیه 7؛ صف، آیه 14؛ عنکبوت، آیه 69؛ انفال، آیه 74)
6. اطاعت از رهبری: از نظر قرآن، عامل مهم در بهره مندی مومنان از امدادهای غیبی اطاعت از فرمان های رهبری است که بر اساس آموزه های الهی صادر می شود و اهداف حکیمانه الهی و دین اسلام و شرایع آن را برآورده می سازد.(حدید، آیه 25؛ انفال، آیات 45 و46)
7. توکل: از نظر قرآن بهره مندی از امدادهای غیبی و آن چه در گمان و محاسبه نمی آید، زمانی است که انسان اهل توکل به خدا باشد.(طلاق، آیات 2 و 3؛ آل عمران، آیه 60) انسان می بایست بداند که پیروزی و نصرت تنها از خدا خواهد بود نه از اسباب و عوامل مادی چون قدرت و ثروت و مانند آنها.(انفال، آیات 9 و 10 و 25؛ توبه ، آیات 25 و 26؛ اعراف، آیه 89)
8. رضایت الهی: از نظر قرآن، مومنان می بایست در کار خویش دنبال رضایت الهی باشند تا امدادهای غیبی نصیب آنان شده و از نصرت الهی بهره مند شوند.(حشر، آیات 2 و 8)
9. صداقت: شکی نیست که صداقت چیزی جز مطابق قول و فعل و هم چنین مطابقت عمل انسانی با حکمت و اراده الهی و کسب رضایت اوست. چنین صداقتی که در مومنان است، موجب می شود تا از امدادهای غیبی الهی بهره مند شوند.(همان)
10. قیام به عدالت قسطی: از دیگر شرایطی که قرآن برای بهره مندی از امدادهای غیبی بیان کرده، قیام برای عدالت قسطی و بهره مند سازی همگان از عدالت قسطی در چارچوب کتاب الله و قوانین الهی و فرمان های الهی رهبران الهی است.(حدید، آیه 25)
11. عمل به کتاب الله و قوانین الهی و اطاعت رهبری: از نظر قرآن، نصرت دین الهی زمانی خواهد بود که شخص به کتاب الله و قوانین الهی که پیامبران بیان کرده اند، در چارچوب فرمان های الهی رهبران الهی عمل کند و بخواهد اهداف الهی را برآورده ساخته و دین را نصرت و یاری رساند.(همان)
12. دعا و نیایش و استغاثه به درگاه خدا: از نظر قرآن، ایجاد روحیه اطمینان و اعتماد به خدا با تذکر و دعا و نیایش به درگاه خدا در قالب «ربنا الله» و استقامت بر آن نقش اساسی در بهره مندی از امدادهای غیبی الهی دارد که نمی بایست از آن غافل شد. استغاثه در هنگام دعا و نیایش نیز تاثیر شگرفی دارد که خدا در قرآن به آن نیز توجه می دهد.(حج، آیه 40؛ بقره، آیات 250 و 251؛ آل عمران، آیات 147 و 148؛ انفال، آیات 9 و 12؛ اعراف، آیه 89)
13. صبر و استقامت: از نظر قرآن، از دیگر شرایطی موثر در بهره مندی از امدادهای غیبی صبر و شکیبایی در امر دین و هنگام مبتلا و فتنه های است که مومنان بدان گرفتار می شود. استقامت و صبر از کلید واژه های مهم در بهره مندی از امدادهای غیبی است.(آل عمران، آیات 124 و 125؛ انفال، آیات 45 و46 و 66؛ بقره، آیات 214 و 250 و 251)
14. احسان: از دیگر عوامل موثر در بهره مندی از امدادهای غیبی می بایست به احسان اشاره کرد که می تواند شامل احسان به معنای بندگی محض برای خدا و نیز نیکوکاری در راستای رضای خدا و رضوان او باشد.(عنکبوت، آیه 69)
15. استغفار: استغفار به معنای آمرزش خواستن برای هر گناه و خطایی می تواند بستری به سوی عنایت الهی به مومن باشد و خدا او را به اشکال گوناگون امداد رسانی کند و زندگی او را به آرامش و آسایش برساند.(نوح، آیات 10 تا 12)
16. اقامه نماز: اقامه نماز به معنای برپایی آن به ویژه جماعت موجب می شود تا امت دینی از غیر دینی جدا شود و مرز کفر و ایمان معلوم شود و تقرب به سوی خدا تحقق یابد. اتصال به خدا موجب بهره مندی از امدادهای غیبی است.(حج، آیات 40 و41 و 78)
17. امر به معروف ونهی از منکر: از دیگر عوامل موثر در جلب امدادهای غیبی می بایست به امر به معروف ونهی از منکر در زمان تمکن آن اشاره کرد که البته وظیفه خاص دولت اسلامی و وظیفه کفایی امت اسلام است.(حج، آیات 40 و41)
18. ولایت مندی: از نظر قرآن کسانی که تحت ولایت الهی قرار می گیرند خدا به عنوان مولی صفر تا صد امور ایشان را به عهده می گیرد و آنان را از همه جات یاری می رساند تا جایی که از امدادهای غیبی که در محاسبات مادی نمی گنجد بهره مند شده و موفقیت و کامیابی برای آنان رقم می خورد.(آل عمران، آیه 150؛ حج، آیه 78)