بهار، يادآور معاد
طبيعت در رستاخيز بهار، به آدمي درس هاي بسياري مي آموزد. يكي از بهترين درس هايي كه در آيات متعددي از قرآن بدان اشاره شده، درس رستاخيز و معاد جسماني انسان هاست.
قرآن با اشاره به باران هاي بهاري كه انواع گوناگون و زيبايي از گياهان را از دل خاك بيرون مي آورد، به بيرون آمدن انسان ها از درون گورها اشاره مي كند و مي گويد زماني كه در صور اسرافيل دميده شد و باران رحمت الهي بر جهان باريد و زمين و آسماني ديگر پديد آمد، آدمي از ميان آن همه هيچ بيرون مي آيد و چشم به هستي ديگري مي گشايد كه از آن به رستاخيز ياد مي كند.
آن روز است كه هر كسي چون دانه هاي ريز تك سلولي به هم پيوسته مي شود و از خاك، عناصر استخواني او پديد مي آيد و بر آن گوشت مي رويد و جان در تن خاكي آخرتي اش دميده مي شود و آن گاه در برابر عظمت خداوند مي ايستد. مخالفان و دشمنان كمال در برابر عظمت جلال و احديت جباريت او مي ايستند و مومنان در لقاي ديدار آن، همچون نظاره گران به بوستان و گلستان جمال كبريايي او مي نگرند و از صوت داوودي بهشتيان مدهوش و مجذوب مي شوند.
بي گمان بهار، عرصه دلبري هاست. خداوند در آيات بسياري به روز رستاخيز توجه مي دهد و اين كه چگونه بهشتيان نظاره گر جلوه هاي جمالي هستند و از لذت آن بهره مند مي شوند، اين آيات و نشانه هاي الهي كه در بهار امروز دنيا مي رويد در برابر آن زيبايي ها هيچ است. از اين رو سخن از محو ديداركنندگان و لذت شادي كنان بهشت در آيات است. سرور و شادماني آنان همانند بلبلاني است كه در زمستان دنيا به اميد بهاري به انتظار بوده اند و اكنون هنگامي كه با رويش گياهان و گل ها روبه رو مي شوند لب هايشان چون غنچه مي شكفد.
خداوند در قرآن يادكرد و ذكر خود را از آن رو مورد تاكيد قرار مي دهد كه آدمي از خود و خدايش غافل نباشد. غافل كسي است كه چيزي در برابرش قرار دارد و با آن كه هست ولي هستي او را نمي بيند. خداوند با آن كه در همه چيزها خود را به نمايش مي گذارد و در پس هر چيزي نخست خداوند است كه او اول و آخر است و او ظاهر و باطن است با اين همه غفلت، آدمي را شكار مي كند. از اين رو او را به ياد كرد و ذكر خويش مي خواند تا هرگز راه كمالي را از ياد نبرد.
ارزش زمان و مكان
برخي از زمان ها از قداست و احترام بيش تري برخوردار هستند. همان گونه كه درباره برخي از مكان ها چنين است. يكي از زمان هايي كه بسيار با ارزش و اهميت است و همه جا ذكر الهي است كه مي تواند موثر باشد و آدمي را به كمال خويش نايل سازد، زمان رستاخيز زمين و بهاران است. آدمي در بهاران هرگاه به طبيعت و رويش گياهان و سرود و چهچه مستان بلبلان و گنجشكان مي نگرد و مي شنود ياد خداوند را در دل زنده مي كند. اگر اين گونه باشد و در پس غفلت اين نشانه ها و زيبايي ها گرفتار نيايد نه تنها ره صد ساله بلكه ره بي نهايت را در بهاري پيموده است. او در بهاري كه از آن، غفلت ربوده شده و شخص از آن رهيده باشد مي تواند چون غزال تك تاز و سمند تند و رهوار و شاهين تيز پرواز، به قصد ملكوت به شتابد و هزاران مقامات را به چنگ آورد.
از اين رو رستاخيز بهار را رستاخيز جان شمرده اند و شاعران پارسي گوي شيرين سخن ما، همواره از بهار، لذت هاي بسيار برده اند و مقامات پيموده اند.
نگاه عرفاني شعرا به بهار
در هيچ شعري از سرودهاي پارسي شاعران ما نمي توان اثري از غفلت يافت. هر كسي چنان محو رستاخيز بهار طبيعت و جان است كه گويي خود بخشي از آن مي باشد. اين گونه است كه يكي مي سرايد كه برگ درختان سبز هر ورقش دفتري است معرفت كردگار و آن ديگري در آن جمال و كمال مي يابد و آن سومي محو خدايش مي گردد و از پس رويش گياهان رويش رستاخيز خويش را مي يابد.
چرا در گذشته شاعران ما عارفان رستاخيز جان خويش بودند اما اكنون همگان و حتي شاعران، تنها محو فريب دلرباي گياهان هستند و از پس پرده گلرخ زيباي گياه، گلرخ زيباي جان جانان را نمي نگرند؟
شايد گرفتار غفلت شده ايم و دنياي كه مي بايست ما را با خود به رستاخيز ببرد و بهاري كه مي بايست ما را به رستاخيز جان بكشاند ما را اسير و در بند خود كرده است و به جاي شاهد و ساقي گرفتار دام شيطان شده ايم.
به نظر مي رسد كه بايد دوباره فرهنگ و فرهنگ دوستان ايراني چشم هايشان را بشويند و زيرباران رستاخيز طبيعت بروند و چترهايشان را ببندند تا از رستاخيز طبيعت و دنيا به خوبي بهره گيرند. از لطافت چمن و بوي بهار بايد گذشت و لطافت جمال و جلال الهي را يافت كه گويند كامل ترين سير، رهايي از غفلت است و بهترين كار، يادكرد خداوند در بهترين اوقات آن كه بهار رستاخيز يكي از آن هاست.
