خود گم شدگان

كسي كه خودش راگم كرده مي بايد درسركوي و برزن برود و از مردم بخواهد تا كسي حقيقت او را به او نشان دهد

و مسير زندگي اش را بنماياند. اين گم گشتگي آدمي به سبب جهل و ناداني نسبت به خودش است و براي اين كه از اين جهل درآيد لازم است تا اهل معرفت شود و اين معرفت ازخود است كه او را به حقيقت معرفت از خداوند و هستي مي رساند و در مي يابد كه دركجاي هستي قراردارد وموقعيت خود را تفسير و روشن مي سازد.

گاهي انسان چيزي راگم مي كند و برپايه ارزش مادي و معنوي آن به جست وجوي آن مي پردازد. هرچه آن گم شده با ارزش تر باشد، جست وجو، بيش تر وپردامنه تر مي شود. گاهي ديده شده كه شخص روزها و ماه ها دنبال گم شده خود مي گردد و تا قطع اميد نكرده از جست وجو باز نمي ايستد.

همان گونه كه برخي ها وقتي گم شده اي را پيدا مي كنند، با نصب اعلاميه و يا اعلان آن از بلندگويي مي كوشند تا صاحب آن را پيدا كنند، گاه هم مي شود كه شخص درجاهاي گوناگون به اشكال مختلف ازگم شدن چيزهاي خود خبر مي دهد وگاه مبالغ زيادي را نيز صرف مي كند تا گم شده خود را بيابد. شايد خودتان بارها در مراكز شلوغ زيارتي و سياحتي فرياد كساني كه از ديگران براي پيدا كردن كودك خود كمك مي خواهند، شنيده باشيد. درانواع رسانه هاي ديداري و شنيداري و نيز مطبوعات مي توان نمونه هاي بسياري را يافت.

يافتن خود اما شايد كم تر ديده و يا شنيده باشيد كسي دنبال خودش بگردد؛ مگر آن كه وي را حبنقه بدانند و بگويند او احمق تر از حبنقه است. حبنقه كسي است كه به خود كدويي آويزان كرده بود تا خودش را بشناسد و پيدا كند. روزي زير درختي خوابيده بود. رندي مي رود وكدو را از گردنش بيرون آورده و برگردن خود مي آويزد و دركنار حبنقه مي خوابد. وقتي حبنقه ازخواب بيدار مي شود، سرگردان مي گردد.رند كه حركات حبنقه را زيرنظر داشت،برمي خيزد. حبنقه روبه رند مي كند و مي گويد: اگر تو حبنقه هستي پس من كي هستم؟! درفرهنگ عربي اين ضرب المثل است كه فلان احمق من حبنقه، فلاني از حبنقه نيز احمق تر است.

اما حقيقت اين است كه بسياري از مردم خودشان راگم كرده اند و حتي مانند حبنقه دنبال خودشان نيستند تا پيداكنند. انسان موجودي بسيار شگفت انگيز است و حقيقت وجودي اش را زماني مي يابد كه بتواند به پرسش هاي اصلي فلسفه وجودي و زندگي اش پاسخ دهد. اينكه از كجا آمده و به كجا مي رود و آمدنش به هستي و دنيا براي چه هدفي بوده واگر هدفي وجود دارد و مي بايست آن را به دست آورد، چگونه مي تواند آن را به دست آورد ومسيرش كجا و چگونه است؟

اما بسياري از مردم نه تنها به موقعيت كنوني و يا گذشته و آينده خويش توجهي ندارند بلكه اهل زندگي درحال به يك معناي باطل نيز هستند. از اين رو همانند اهل حيران، در بيابان زندگي سرگردان هستند و عمري هفتاد تا صدساله را درمسيري مي روند كه همانند دايره به همان مقام نخست ايشان بازمي گردد بي آن كه چيزي برخود افزوده باشند، بلكه اهل خسران و زيان هستند و سرمايه وجودي وعمر خويش از كف داده اند.

حضرت اميرمومنان علي (ع) درباره توده هاي مردم كه درپي شناخت خويشتن و يافتن خود نيستند، شگفت زده شده و مي فرمايد:«عجبت لمن ينشد ضالته و قد اضل نفسه فلا يطلبها؛ در شگفتم از كسي كه گمشده اش را مي جويد، درحالي كه نفس خود را گم كرده و درجست وجوي آن نيست.» (غررالحكم، ص 212).

واقعا اين امر شگفت انگيز است كه شخصي كه هرچيز بي ارزشي را گم كرده ساعت ها بلكه روزها دنبالش است ولي دنبال خودش نيست كه حقيقتش چيست؟ و براي چه مقصود آفريده شده و دراين دنيا چه مي كند؟

علت گم گشتگي انسان

كسي كه خودش راگم كرده مي بايد درسركوي و برزن برود و از مردم بخواهد تا كسي حقيقت او را به او نشان دهد و مسير زندگي اش را بنماياند. اين گم گشتگي آدمي به سبب جهل و ناداني نسبت به خودش است و براي اين كه از اين جهل درآيد لازم است تا اهل معرفت شود و اين معرفت ازخود است كه او را به حقيقت معرفت از خداوند و هستي مي رساند و در مي يابد كه دركجاي هستي قراردارد وموقعيت خود را تفسير و روشن مي سازد و براي اوحركت در مسير شدن وپيدا كردن يعني متاله و خدايي شدن نيز برايش فراهم مي شود و امكان پذير مي گردد. از اين رو حضرت اميرمومنان (ع) درجايي ديگر مي فرمايد:«عجبت لمن يجهل نفسه، كيف يعرف ربه؛ شگفتا كسي كه خود را نمي شناسد، چگونه پروردگار خويش را مي شناسد.» (همان، ص 387).