رسالت جهانی انقلاب اسلامی از نظر قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

انقلاب اسلامی با ریشه های تاریخی حضور انسان در زمین و فعالیت های الهی پیامبران و امامان معصوم(ع) و نائبان عام و خاص آنان، رسالتی را به عهده دارد که می بایست آن را به سرانجام برساند. شناخت و آگاهی نسبت به اهداف و فلسفه رسالت انقلاب اسلامی کمک می کند که پیروان گفتمان انقلاب اسلامی در سطح جهان، راه خویش را شناخته و با قراردادن آن به عنوان معیار و ملاک ، عمل یا عدم عمل نسبت به رسالت خویش، میزان قرب و بعد خویش را نیز محاسبه نمایند و به تقویت یا تعدیل رفتارهای خویش بپردازند. بنابراین، شناخت فلسفه و اهداف رسالت جهانی انقلاب اسلامی به عنوان لازمه جدای ناپذیر از حرکت و عمل، ضرورتی انکارناپذیر است؛ زیرا برونرفت از وضعیت اسفناک کنونی و رهایی از ولایت طاغوت و دست یابی به ولایت الله و حاکمیت جهانی آن تنها در گروه علم به اهداف و رسالت ها و عمل در چارچوب آن است.

از آن جایی که ریشه و خاستگاه انقلاب اسلامی، «ثقلین» یعنی «کتاب الله و عترت طاهر» است؛ مراجعه به این منابع برای شناخت رسالت جهانی انقلاب اسلامی ضروری و بایسته است تا هدف گذاری براساس اهداف و فلسفه ای سامان یابد که ثقلین بیان کرده اند. نویسنده در این مطلب با مراجعه به آموزه های وحیانی قرآن به عنوان منبع نخست شناخت اهداف و رسالت ها، بر آن است تا رسالت جهانی انقلاب اسلامی را تبیین کند. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

اهداف ابتدایی تا غایی انقلاب اسلامی

با نگاهی به آموزه های وحیانی قرآن می توان اهداف و فلسفه متعدد و متنوعی از نظر کیفیت و سطوح و مراتب شناسایی کرد؛ زیرا از نظر قرآن، هر حرکتی آغاز و انجامی دارد به طوری که دست یابی به انجام به عنوان پایان حرکت ضروری است تا حرکت بیهوده و عبث نشود. بسیاری از مردم حرکتی را آغاز می کنند که یا در قالب لهو یا لغو دسته بندی می شود؛ زیرا یا اهداف بیهوده است یا ومحرک در نهایت به جایی نمی رسد. برخی از اهداف، یا اصولا نمی بایست هدف گذاری شود یا اگر بایسته است تا به عنوان هدف قرار گیرد، اهداف میانی و متوسط هستند که نمی تواند تامین کننده اهداف واقعی و حقیقی حرکت باشد.

ازنظر قرآن، حرکت تاریخی انسان، حرکتی است که خدا برای آن اهداف معین و مشخصی را تعریف کرده است. این حرکت انسان در دو قالب «سیر و صیرورت» در قالب ربوبیت و پروردگاری الهی در حال انجام است و انسان چه بخواهد یا نخواهد، در سیر و صیرورت خویش به «ملاقات پروردگارش» می رود.(انشقاق، آیه 6)

سیر حرکت و حرکت ظاهری انسان در عوالم گوناگون از عالم ارواح و سپس در عالم برزخ نزول ادامه یافته تا به دنیا رسیده و سپس از دنیا به عالم برزخ صعود و از آن جا به عالم آخرت ادامه می یابد.( اعراف، آیه 172؛ حجر، آیه 29؛ ص، آیه 72؛ مومنون، آیات 14 و 100)

اما صیرورت و شدن های انسانی که یک حرکت باطنی است، همراه با انقلاب(اعراف، آیه 125؛ شعراء، آیه 50) و انشائات(مومنون، آیه 14؛ واقعه، آیه 61) گوناگون از «لله» آغاز شده و سپس در عوالم برزخ نزولی ، سپس دنیا ، سپس برزخ صعودی ادامه می یابد، و در نهایت به «الیه» می رسد.(بقره، آیه 156) البته بازگشت انسان به «الیه» در صیرورت و شدن ها و انقلاب ها و انشائات در نشئات گوناگون(واقعه، آیات 61 و 62) بستگی به درجه کفر و ایمان و عمل صالح و طالح او دارد؛ زیرا هر کسی به انتخاب آزاد خویش به سبب وجود اراده می تواند تحت ربوبیت و پروردگاری اسمای جلالی یا جمالی باشد.(الرحمن، آیه 27) بر این اساس، هر کسی در نهایت صیرورت با پروردگاری ملاقات می کند که تحت ربوبیت او قرار گرفته است.(انشقاق، آیه 6) این گونه است که در بهشت ها و دوزخ هایی وارد می شود که تحت ربوبیت همان رب و پروردگاری است که خودش آن را انتخاب کرده و تحت ربوبیت او پروریده شده است.(غافر، آیه 3؛ انعام، آیه 18؛ تغابن، آیه 3؛ بقره، آیه 126؛ آل عمران، آیه 162)

بنابراین، انقلاب اسلامی به عنوان گفتمان اسلامی در همین سیر ظاهری و صیرورت ها و انقلابها و انشائات باطنی می بایست حرکت خویش را ساماندهی کند؛ با این تفاوت که بدترین سیر خروج و انحراف از صراط مستقیم الهی و قرار گرفتن تحت ولایت شیطانی و طاغوت، و بدترین صیرورت نیز قرار گرفتن تحت ربوبیت و پروردگاری اسماء و صفات جلالی است که نماد اخروی آن، دوزخ و جهنم است.(بقره، آیه 126؛ آل عمران، آیه 162) در برابر بهترین سیر آن است که انسان در جاده صراط مستقیم اسلام و شرایع آن و بهره مندی از ولایت الله و مظاهر اتم و اکملش قرار گیرد که خدا برای انسان وضع و جعل کرده است(بقره، آیات 37 و 38)؛ چنان که بهترین صیرورت تبدیل انسان به مظهر اکمل و اتم اسماء و صفات الهی و قرار گرفتن به عنوان خلیفه الله است.(بقره، آیات 30 و 31 و138 و آیات دیگر)

اهم اهداف انقلاب اسلامی

چنان که گفته شد، اهداف انقلاب اسلامی، همان اهداف و فلسفه آفرینش انسان است که دارای مراتب، درجات و سطوح گوناگونی است. از نظر آموزه های وحیانی قرآن، رسالت پیامبران هرگز پایانی ندارد و هماره در طول تاریخ به وسیله اولیاء و اوصیاء و پیروان و شیعیان آنان ادامه یافته است؛ چنان که حضرت ابراهیم(ع) به عنوان بهترین و برترین شیعه حضرت نوح(ع) به این رسالت پرداخته و آن پرچم را برافراشته داشته است.(صافات، آیه 83) هم چنین حضرت رسول الله(ص) به همان رسالت ابراهیم(ع) پای بند بود و بر اساس دین حنیف عمل می کرده است.(انعام، آیه 161) امروز پیروان انقلاب اسلامی می بایست همان رسالت پیامبران و اولیای الهی را به انجام رسانند و پرچم رسالت الهی را برافراشته دارند.

هم چنین از نظر قرآن، رسالت پیامبران و اولیای الهی محدود به زمان و مکان یعنی عصر زمانی یا جغرافیای مکانی نیست، بلکه از نظر زمانی و مکانی فراتاریخ و فراجغرافیای است و از همین روست که از آغاز حضور انسان تا پایان این حضور در دنیا ادامه می یابد ؛ چنان که همه بشریت بلکه حتی جنیان را در عرض و طول تاریخ و جغرافیا در بر می گیرد.(بقره، آیه 213؛ فاطر، آیه 24؛ انعام، آیه 130) در حقیقت سنت الهی بر این است تا هماره رسالت استمرار و تداوم یابد و تا زمانی که بشر بر روی زمین است این پیام الهی ابلاغ شود.(یونس، آیه 47؛ اسراء، آیه 77) علامه طباطبایی می نویسد: آيه شريفه سوره یونس دو سنّت را براى خدا يادآور شده است: 1. سنّت رسالت پيامبران؛ 2. سنّت قضاوت و داورى به عدالت. (الميزان، ج 10، ص 71)

البته رسالت پیامبران دارای اهداف و فلسفه های گوناگونی بوده است که بر اساس همان سطوح پیش گفته است. بر این اساس، می توان گفت که مهم ترین رسالتی که بر عهده پیروان انقلاب اسلامی است، موارد زیر است:

1. اتمام حجت : از نظر آموزه های وحیانی قرآن، یکی از مهم ترین اهداف و رسالت های انقلاب اسلامی می بایست اتمام حجت بر جهانیان باشد؛ به این معنا که در قول و عمل راه و بیراه را به مردمان نشان دهد تا جایی که کسی مدعی این معنا نباشد که ما از حقیقت آگاه نبودیم و کسی ما را به آن آگاه نکرد. این اتمام حجت در قول می بایست از طریق گوناگون و ابزارها و فن آوری ها منتقل شود. این مسئولیت همگانی است و اختصاص به نهاد یا شخصی خاص ندارد؛ هر چند که بر حوزه های علمیه و از جمله جامعه المصطفی العالمیه است که این مسئولیت را به نحو احسن به انجام رساند؛ اما این مسئولیت یکایک پیروان گفتمان و دوستداران انقلاب اسلامی است و هر کسی می بایست به میزان استطاعت و توان خویش در این راه گام بردارد.(نساء، آیه 165؛ قصص، آیه 59؛ توبه، آیه 122) هم چنین اتمام حجت می بایست در عمل و رفتار نیز انجام شود؛ زیرا مردم می بایست در عمل با دیدن امت وسط، حقیقت را بیابند و گرایش بدان یابند.(بقره، آیه 143) بر همین اساس، پذیرش ولایت الله و آثار آن و نیز اجتناب از ولایت طاغوت می بایست در عمل دیده شود(نحل، آیه 36)؛ چنان که برای اتمام حجت امت اسلام می بایست در عمل نه تنها قیام بالقسط به عنوان یکی از اهداف ابتدایی و ابزاری داشته باشند(حدید، آیه 25)، بلکه می بایست «قوامین بالقسط» باشند که «شهداء لله» در آن بروز و ظهور داشته باشد؛ یعنی هر کسی به آنان بنگرد آنان را گواهان صادقی از جانب خدا بیابد که برای اقامه قسط و عدل قیام می کنند و هرگز در آن کوتاه نمی آیند.(نساء، آیه 135؛ مائده، آیه 8)
2. مبارزه با طاغوت: از نظر آموزه های وحیانی قرآن، پیروان انقلاب اسلامی نه تنها می بایست از طاغوت اجتناب کنند، بلکه اقتضای تَوّلِی به ولایت الله آن است که در عمل نسبت به طاغوت تَبرِّی از طاغوت و مبارزه با آن و نمادهایش است؛ زیرا اگر کسی این گونه عمل نکند، در حقیقت عاقبت بدی را برای خود و امت خویش رقم زده است.(نحل، آیه 36) از نظر قرآن، شیطان و ولایت شیاطین، از مصادیق ولایت طاغوت است. بر همین اساس، ولایت ظالمان و مستکبران که علیه مظلومان و مستضعفان عمل می کنند، ولایت طاغوت است و می بایست مومنان و پیروان آن در هر کجای جغرافیای جهان علیه ظالمان و مستکبران قیام و مبارزه کنند و در این راه دست به شمشیر ببرند و به جهاد و مقاتله بپردازند.(نساء، آیه 75)
3. اقامه عدالت قسطی: از نظر قرآن، تجلیات ولایت الله و اتمام حجت عملی در آن است که پیروان انقلاب اسلامی، به اقامه عدالت به ویژه عدالت قسطی در میان همه بشریت بپردازند و بدون تبعیض نژادی، مذهبی، شریعتی، فرهنگی، جنسیتی و مانند آنها، سهم و قسط هر کسی را به صاحبان حق بازگردانند و تادیه نمایند؛ زیرا اقتضای عدالت آن است که هر کسی سهم و قسط الهی خویش را به دست آورد و حقی از او تضییع نشود.(یونس، آیه 47؛ حدید، آیه 25) پیروان انقلاب اسلامی می بایست با «قوامین بالقسط و شهداء لله(نساء، آیه 135؛ مائده، آیه 8) به جهانیان در عمل نشان دهند که تا چه اندازه برای ایشان عدالت به ویژه در حوزه عمل اجتماعی – اقتصادی مهم است و آنان تلاش می کنند که همگان از حقوق الهی خویش در همه عرصه ها و ساحات بهره برند و حتی برای اقامه آن دست به شمشیر می برند و علیه ظالمان و قاسطین و مستکبران قیام می کنند.(حدید، آیه 25؛ نساء، آیه 75)
4. تبلیغ اسلام: از دیگر رسالت های پیروان انقلاب اسلامی این است که در چارچوب هدایت الهی و توحید کلمه و کلمه توحید به تبلیغ اسلام بپردازند و دین توحیدی را در جوامع بشری اقامه کنند.(آل عمران، آیه 79؛ انبیاء، آیه 25؛ نحل، آیه 35؛ نور، آیه 54)
5. تقویت معنویت: از نظر آموزه های وحیانی قرآن، عدالت و معنویت از مهم ترین جلوه های جامعه انسانی است؛ زیرا اگر عدالت و معنویت وجود نداشته باشد؛ انسان در سطح چارپایان سقوط می کند. اصولا انسان در جایگاه خلافت الهی برای این قرار می گیرد که مظهر اسماء و صفات حسنای الهی است.(بقره، آیات 30 و 31 و 138؛ آل عمران، آیه 79) بنابراین، گرایش به معنویت و اصول اخلاقی و انسانی – الهی است که انسان را در جایگاه برتر قرار می دهد. پس از مهم ترین اصول رسالت و اهداف پیروان انقلاب اسلامی می بایست دعوت به معنویت و عدالت باشد. از نظر قرآن، تزکیه در کنار تعلیم و شناخت حق و تبیین آن، می تواند انسان را به برترین موجودات هستی تبدیل کند تا جایی که فرشتگان نیز تحت تسخیر حاکمیت الهی آنان قرار گیرند. پس از نظر قرآن، رسالت پیروان انقلاب اسلامی این است که با تزکیه و اصلاح خویش و تعلیم و تزکیه دیگران معنویت و اخلاق الهی را در جهان به عیان تبلیغ کنند و مردمان را بر اساس معنویت بپرورانند و آنان را بدان تشویق و ترغیب کنند.(انعام، آیه 48؛ اعراف، آیه 135)
6. انذار دشمنان: همان گونه که بشارت به مومنان می تواند تشویق کننده و ترغیب ساز باشد، لازم است تا دشمنان را از تبعات و نتایج گفتار و رفتار ضد اسلامی برحذر دارند؛ زیرا اسلام مساوی با حق و حقانیت است و غیر اسلام چیزی جز باطل و کفر و تباهی و ضلالت نیست.(آل عمران، آیات 19 و 85) برای اتمام حجت می بایست پیروان انقلاب اسلامی، همان طوری که به تبشیر می پردازند و گروه های تبشیری راه اندازی می کنند به انذار کسانی بپردازند که غیر اسلام، راه و طریقت زندگی در پیش گرفته و فلسفه و سبک زندگی خویش را اسلامی قرار نداده اند.(نساء، آیات 165 و 166؛ انعام، آیه 48)
7. دعوت به وحدت و توحید: از نظر قرآن، مسئولیت تاریخی پیروان انقلاب اسلامی این است که مردم را به توحید بخوانند و از شرک و کفر برحذر دارند. از نظر قرآن، دعوت به توحید در عمل به معنای دعوت به وحدت نیز است؛ زیرا اگر کسی قائل به توحید باشد، از هر گونه ارباب متفرق در امان خواهند ماند و از تفرقه و فرقه ای شدن در امان می ماند. از همین روست که پیروان انقلاب اسلامی می بایست منادی وحدت در سایه توحید باشند.(بقره، آیات 213 و 253؛ شوری، آیه 13؛ آل عمران، آیه 64) تمسک به کتاب الله و عترت طاهر(ع) به عنوان حبل الله می تواند هر گونه تفرقه ای را از میان بردارد و بشریت را به وحدت برساند.(آل عمران، آیه 103) بی گمان برای حل اختلافات بهترین چیز کتاب الله و عترت طاهر(ع) است که معیار علمی و عملی و حق و عدالت هستند.(بقره، 213؛ یونس، آیه 47) پیروان انقلاب انقلاب اسلامی می بایست با تبلیغ علمی و عملی کاری کنند که حقیقت کتاب الله و عترت به عنوان حبل الله و ثقلین به عنوان معیارها علمی و عملی قرار گیرد و جهانیان به این دو تمسک جویند تا رهایی یابند؛ زیرا منجی آخر الزمان از عترت طاهر(ع) است که به کتاب الله عمل می کند.

آن چه بیان شد مهم ترین و اصلی ترین اهداف رسالتی پیروان گفتمان انقلاب اسلامی در سطح جهان است که می بایست هر یک از آنان با این اهداف آشنا بوده و برای تحقق آن گام های علمی و عملی در قالب نظریه های علمی و عملی بردارند و گفتمان انقلاب اسلامی را جهانی سازند و فلسفه و سبک زندگی مردمان قرار دهند.