قرآن به یهود به دو عنوان متفاوت توجه داشته و رفتار و صفات ایشان را در حوزه های بینش و نگرش و کنش توصیف و تحلیل می کند. گاه از آنان به عنوان یهود یاد می کند و گاه دیگر به عنوان بنی اسرئیل سخن می گوید.
بنی اسرائیل ، مرکب از دو کلمه بنی ( به معنای فرزندان ) و اسرائیل ( یکی از نام های حضرت یعقوب فرزند اسحاق فرزند ابراهیم علیهم السلام ) است. درباره علت این نامگذاری حضرت یعقوب (ع) برخی بر این باورند که این نام ترکیبی از اسرا به معنای عبد و ئیل به معنای خدا و الله است که در مجموع به معنای عبدالله است.(مجمع البیان ج 1 و 2 ص 206)
بنی اسرائیل در گزارش قرآن دوازده طائفه(سبط) و تیره بودند که هر کدام به یکی از فرزندان یعقوب (ع) منتهی می شدند.(همان ج 3 و 4 ص 754)
بنابراین مقصود از بنی اسرائیل در این جا تبیین اخلاق و صفات و ویژگی ها قوم و ملت است نه شریعتی از شرایع آسمانی؛ و هنگامی که از آنان به عنوان شریعت یاد می شود از واژه یهود استفاده می شود. بنابراین واژه و اصطلاح یهود اشاره به حوزه اعتقادی و بینشی دارد و از منظر دین و شریعت به آنان نگریسته می شود و واژه بنی اسرائیل ارتباط با مساله قومیت دارد و مباحث مرتبط به سنت های الهی جاری بر آنان نیز صدق می کند. قرآن گاه برای بیان این معنا از واژه قوم موسی نیز استفاده می کند تا به مسایل قومی و نژادی ایشان سخن گوید. بنابراین در این جا ما نیز به ویژگی ها آنان به عنوان یک نژاد و قوم اشاره می کنیم که روابط خونی و نژادی آنان را به هم وابسته و پیوند داده است.
مهم ترین صفات بنی اسرائیل
قرآن برای بنی اسرائیل صفات و ویزگی ها چندی بر شمرده است که در اسرائیلی های امروز می توان یافت. از جمله مهم ترین این صفات می توان به استکبار () اشرافی گری (بقره آیه 246 و 247) بدعت گزاری (بقره آیه 79 و نیز آل عمران آیه 93 و 94) برتر طلبی (اسراء آیه 4 تا 7) بهانه جویی (بقره آیه 67 تا 71) تجاوزگری(بقره آیه 51 و 92) تحریف گری (بقره آیه 42 و 58 و 59) توطئه گری ( آل عمران آیه 49 تا 55 و اعراف آیه 142) جهل () حس گرایی (بقره آیه 55 و نساء آیه 153 و اعراف آیه 138 و 155) ذلت و خواری (بقره آیه 83 تا 85) زیان کاری() سفاهت (اعراف آیه 155) ظلم و ستم (بقره آیه 51 و 92) عصیان (بقره آیه 83 و 93) فراموش کاری و نیسان (مائده آیه 12 و 13) فسق (بقره آیه 59) قساوت قلب و سنگدلی (بقره ایه 74 و مائده آیه 13) کوردلی (مائده آیه 70 و 71) گمراهی () نژاد پرستی (بقره آیه 92 تا 94 و آل عمران آیه 75 و 23 و 24 بقره آیه 80) حسادت (بقره آیه 90) حق ستیزی(مائده آیه 70 و 71) اسراف گری (مائده آیه 32) فساد و افساد (اسراء آیه 4 و اعراف آیه 142) التقاط گرایی (بقره آیه 40 تا 42) تنوع طلبی و دنیا خواهی (بقره آیه 61 و قصص آیات 76 تا 79) شخصیت گرایی (طه آیه 91) پیمان شکنی (بقره آیه 83 ) گستاخی (بقره آیه 93) توقع و درخواست بی جا(بقره آیه 108) آواره سازی هم کیشان (بقره آیه 84) و هواپرستی و مواردی دیگر از ویژگی های رفتار و شخصیتی ایشان اشاره کرد.
