انسان به وحي نياز دارد؛ زيرا اولاموجودي اجتماعي است که بايد افزون بر جمع با ديگران زندگي کند تا نيازهايش برآورده شود و نيازهاي انساني اقتضاي اجتماعي بودن را دارد. اجتماعي بودن نيز نيازمند قانون است. قانون هاي انساني با هم اختلاف دارد. پس قانوني لازم است که به دور از اختلاف باشد که همان وحي است. بنابراين انسان براي مدني بودن نيازمند وحي است.
ثانيا: انسان براي ابديت و آخرت آفريده شده است. پس بايد برنامه راه داشته باشد. از آنجايي که عقل و فطرت تنها کليات را مي فهمد، نمي تواند برنامه راه بدهد. پس لازم است که وحي بيايد و راه را به انسان نشان دهد.
ناقص بودن عقل در برابر وحي
به سخن ديگر، عقل از خطوط كلي باخبر است، ولي از بسياري از مسائل جزئي آگاه نيست. مثلاعقل مي گويد: بشر با كلّ جهان در ارتباط است. اما خواصّ چيزها، حليّت و حرمت و نيز سود و ضرر چيز ها براي عقل روشن نيست. از اين هم مهم تر، از گذشته و آينده بشر خبري دقيق و کامل ندارد. اين که به كجا مي رود؟ يا بهشت و جهنم و حساب و كتاب چيست؟ آيا اعمال چگونه زنده اند؟ و چگونه محاجّه مي شوند؟ اين ها را نمي داند. اين وحي است که اين امور را بيان مي کند.
از آيه 164 و 165 سوره نساء که مي فرمايد: وَ رُسُلاً قَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ… لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَي اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ؛ و رسولاني که پيش از آين درباره آنان سخن گفتيم و … تا براي مردم عليه خدا پس از رسولان حجت وبهانه اي نباشد، به دست مي آيد که عقل و فطرت لازم است، ولي کافي براي اتمام حجت نيست؛ بلکه براي اتمام حجت لازم است تا وحي نيز باشد. واژه (بَعْدَ) در آيه، ظرف است و بر مبناي اصولي ها مفهوم ندارد؛ ولي چون در مقام تهديد است، در اينجا مفهوم دارد؛ يعني اگر ما انبيا را نمي فرستاديم حجّت مردم بر خدا تمام بود، ولي پس از آن كه انبيا را فرستاديم ديگرمردم حجّتي ندارند. پس اتمام حجت با وحي صورت گرفته است نه با عقل و فطرت.
□
روزنامه كيهان، شماره 20853 به تاريخ 2/6/93، صفحه 6 (معارف)
