اعتقادی - کلامیفرهنگیمعارف قرآنیمقالاتوب نوشت

تکریم اولیای الهی و زیارت قبور

samamosبسم الله الرحمن الرحیم

وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِم بُنْيَانًا رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا؛ و بدين گونه مردم آن ديار را بر حالشان آگاه ساختيم تا بدانند كه وعده خدا راست است و در فرا رسيدن‏ قيامت هيچ شكى نيست، هنگامى كه ميان خود در كارشان با يكديگر نزاع مى‏كردند، پس عده‏اى‏ گفتند: بر روى آنها ساختمانى بنا كنيد، پروردگارشان به حال‏ آنان داناتر است. سرانجام‏ كسانى كه بر كارشان غلبه يافتند گفتند: حتماً بر ايشان مسجدی بنا خواهيم كرد.(کهف، آیه 21)

اولیای الهی پیشوایان حق و صراط مستقیم هدایت الهی هستند. آنان مظاهر اسمای الهی و تجلیات صفات خداوندی اند. توده های مردم به پیشوایی اینان فکر و عمل خویش را سامان می دهند. توجه به وجوه الهی آنان به معنای ذکر الله است و انسان ها با نگاه به این تجلیات الهی است که صفات و اسمای الهی را می شناسد و بدان ایمان می آورند و از غفلت و نسیان رهایی می یابند و به آرامش و سکونت و اطمینان دست می یابند.

خداوند برای هدایت مردمان از همه ابزارهای درونی و بیرونی،‌ آفاقی و انفسی بهره گرفته است تا مردمان در تاریکی فتنه ها و آشوب های برخاسته از هواهای نفسانی و وسوسه های شیطانی، راه راست را بیابند و به سلامت از سبل السلام به صراط مستقیم برسند و در دارالسلام جنت خلد آرام گیرند.

پیامبران هادیان الهی اند و اوصیا و اولیای الهی استمرار وجودی ایشان. در این دنیای پر آشوب، این اولیای الهی هستند که عروه الوثقای الهی و حبل الله متین خداوندی اند. این اعلام الهی در دریای مواج توفان های فتنه،‌ راهنمایان حق به سوی ساحل نجات هستند. کسانی که ایشان را مقتدای طریقت و سیر و سلوک خود قرار داده اند می توانند بهاخیالی آسوده خود را به وادی سعادت بخش سلامت و عافیت برسانند.

بی گمان در امت اسلام این اهل بیت عصمت و طهارت (ع) همان پیشوایان طریقت هدایت الهی و استمرار حرکت پیامبری هستند. خداوند در آیات قرآنی، بارها بارها در عبارات و مضامین گوناگون به صراحت و اشارات، آنان را به عنوان راهنمایان الهی معرفی کرده و خواهان اطاعت و پیروی از ایشان شده است.

بر پایه آموزه های قرآنی، تکریم آنان در حقیقت تکریم خود انسان است؛ زیرا موجبات تقرب به خدا و محبت الهی شده و برکات رحمت رحیمی را بر مقرب به آنان فرو می ریزد. خداوند بارها از مسلمانان و مومنان خواسته است تا ایشان را وسیله تقرب خود قرار دهند؛ چرا که در دنیای دارالاسباب می بایست وسیله و سبب خاص هر چیزی را فراهم آورد تا به هدف و مقصود رسید. اگر هدف انسان تقرب به خداوندی و متاله شدن و کسب محبت و رضایت الهی است، اولیای الهی به ویژه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و فرزندان ایشان بهترین وسایل و اسباب هستند.( مائده، آیه۳۵)

در جهانی که کوری دیدگان یعقوبیان به اسباب پیراهن یوسفی شفا می یابد(یوسف، آیه۹۶) و کلمات تکوین و تدوین الهی شفای دردهای بشری است، چگونه می شود که بهره گیری از اسباب الهی چون اولیای الهی امری مذموم و گناه و شرک است؟ چگونه است که انسان مجاز است از داروهای گیاهی و شیمیایی بتواند شفا بجوید ولی نتواند شفا و درمان دردهای ظاهر و باطن و تن و روان و جان را از دیگر آیات الهی به ویژه اولیای الهی بخواهد که از آیات عظمای الهی هستند؟

با نگاهی به آموزه های وحیانی قرآن به آسانی می توان دریافت که شرک و کفر نه در تفکر ابلیسی است که سجده بر آدم را بر نمی تابد و عصیان می ورزد و از سجده بر انسانی خاکی و پذیرش خلافت الهی او سر باز می زند و در همان حال، خود را اهل توحید صرف و محض می شمارد؟ شرک آن است که اسباب را نشناسیم و به فرمان الهی در سنت تکوین گردن ننهیم و بخواهیم بی اسباب در جهان اسباب زندگی کنیم؟

آری اگر برای هر یک از آیات و اسباب الهی،‌ استقلالی در فعل و تاثیر قایل شویم آن زمان است که شرک ورزده ایم و از توحید بیرون رفته ایم؛ اما اگر هر فعل و تاثیر آن را ماذون به اذن الهی بدانیم،‌ این چه شرک و کفری است؟

خداوندی که در آیات قرآنی این سنت الهی را در تکریم اولیای الهی به تمسک و توسل بدانان به انسان آموخته است، چگونه مومنان به آن را کافر و مشرک بداند و آنان را به سنتی عذاب کند که خود ترویج و تبلیغ پرداخته است؟

شگفت این که خداوند در آیه 21 سوره کهف از بنای مسجد بر قبور اولیای الهی سخن به میان می آورد تا همان گونه که وجود فیزیکی و حضور عینی آنان در جامعه ذکر الله و وجوه الهی بودند که انسان به ایشان متوجه خدا می شد، پس از مرگ ایشان نیز وجودشان در قالب مساجد ذکر الله باشد. این سنت الهی در تکریم اولیای و هدایت مردمان به ایشان است.

وقتی قبور اولیای الهی به عنوان مسجد قرار داده می شود، آن اماکن به عنوان دار النور(نور، آیه ۳۶) دارالفکر، دارالذکر، دارالعباده، دار الایمان و مانند آن مردمان را به سوی خداوند هدایت می کنند و این وجوه الهی، توجه مردم را به خداوند معطوف می دارند.

بی گمان ارج و تکریم نهادن به اولیای الهی به ویژه امامزادگان قابل تعظیم و تکریم از اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، تکریم به انسانیت، کرامت و شرافت الهی است که خداوند به انسان بخشیده است. زیارت قبور ایشان با انجام آیین های عبادی و رسوم خاصی که در روایات معتبر آمده، انسان را متوجه خداوند تبارک و تعالی می کند و جایگاه متاله شدن و خدایی شدن را در قلوب همگان بیدار می کند. در حقیقت ارزش و تکریم و ارج گذاری نسبت به این اولیای الهی، تکریم ارزش های والای الهی و انسانی است.

هم چنین تکریم و تعظیم اولیای الهی و امامزادگان به معنای عمل به وظیفه و تکلیفی است که خداوند بر مسلمانان نهاده تا کتاب و عترت الهی را به عنوان ثقلین برای رسیدن به محبت الهی حفظ کرده و به آموزه های آنان عمل نمایند.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا