مصادیق خیر از نظر قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

خیر برترین ها و نیکوترین ها ومفیدترین ها و بهترین ها و مناسب ترین چیزها برای انسان است. بنابراین، نمی توان به هر چیزی «خیر» را اطلاق کرد؛ هر چند که اکثریت مردم در شناخت خیر و مصادیق آن به خطا می روند و حتی برخی امور که شرّ است به عنوان خیر شناخته و دنبال آن می روند و بدتر آن که برخی اموری که خیر است، آن را شر دانسته و نسبت به آن کراهت دارند و این گونه دست خویش را از خیر باز می دارند.

از نظر قرآن، خیر مطلق خدا و بهشت ابدی اخروی است که اهل ایمان به آن با زندگی بر مدار و محور هدایت فطری عقلی و نقلی وحیانی می رسند.

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، از آن جایی که انسان به طور فطری دنبال خیر می رود، اما به دلیل زنگار قلب یا ختم و طبع آن قدرت تحلیل درست ندارد و در مصادیق آن به اشتباه و خطا می رود، خدا در قرآن، مصادیق خیر را معرفی کرده و از مومنان خواسته تا نسبت به آن محبت و گرایش داشته و نسبت به اضداد آنها به عنوان شرور کراهت و گریزش.

نویسنده در این مطلب با مراجعه به آموزه های وحیانی قرآن، مهم ترین مصادیق خیراز نظر قرآن را بیان کرده است. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

مهم ترین و اساسی ترین مصادیق خیر

خیر برترین ها و بهترین ها از نظر خدا است. از این روست که فرمان به سرعت در خیر(آل عمران، آیه 114؛ انبیاء، آیه 90؛ مومنون، آیات 56 و61) و سبقت در خیر می دهد(بقره، آیه 148؛ مائده، آیه 48)؛ زیرا کسی که به خیر رسیده باشد، به همه چیز رسیده است؛ البته از نظر قرآن، گاه خیر در میان اموری نهان است که انسان از آن کراهت دارد، به عنوان نمونه جهاد در راه خدا از اموری است که انسان نسبت به آن کراهت دارد، ولی خیر انسان در جهاد و حذف دشمنان ظالم و مستکبر یا دفع آنان است؛ زیرا اگر دشمن دفع و رفع و حذف نشود، با ظلم و استکبارش، نه تنها راه را بر حق و عدالت می بندد، بلکه انسان ها را از هر گونه دست یابی به کمالات و سعادت و رستگاری در دنیا و آخرت باز می دارد.

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، شناخت خیر و مصادیق آن بسیار مهم و اساسی است؛ زیرا برخی از مردم چیزی را خیر می دانند که «شرّ» است و برخی چیزها را «شرّ» می دانند که خیر است. از نظر قرآن، برخی گمان می کنند که مهلتی که خدا به کافران می دهد و حتی آنان را بهره مند از مادیات دنیوی می کند، مصداق خیر است، د رحالی که این هیچ خیریتی ندارد، بلکه این مهلت دادن عاملی برای افزایش گناهان آن و سقوط در اعماق درکات دوزخ است.(آل عمران، آیه 178)

از نظر قرآن،  هر چیزی که خدا برای ابرار در آخرت فراهم آورده بهتر از آن چیزی است که دنیاطلبان در دنیا جمع می کنند؛ زیرا این چیزها متاع قلیل است.(آل عمران، آیات 197 و198)

بر اساس آموزههای وحیانی قرآن، کسی که مطیع مطلق امر الهی باشد و جزو صالحین برگزیده، خدا همان طوری که به او شناخت خیر و شر را نشان می دهد، هم چنین افزون بر شناخت مصادیق خیر و شر، چگونگی انجام فعل الخیرات را نشان می دهد که عنایتی خاص است.(انبیاء، آیه 73)

بنابراین، شناخت مصادیق خیر برای انسان مومن بسیار مهم و اساسی است؛ زیرا این گونه می تواند با بهره گیری از مصادیق خیری که خدای رب العالمین معرفی کرده، خود را به خیراتی برساند که او را به تمامیت کمال می رساند و سعادت دنیوی و اخروی او را تضمین می کند.

برخی از مهم ترین مصادیق خیر عبارتند از:

1. توجه به سوی خدا: انسان اگر همه وجه خویش را به سوی وجه الله متوجه کند و به سویش رو آورد و تحت ولایت الهی در آید و هرچه گفته بپذیرد و انجام دهد و به نهی و امرش عنایت کند، چنین شخصی در خیرات سبقت جسته است و به خدا پیوسته است.(بقره، آیه 148؛ ماتده، آیه 48)
2. توبه: از نظر آموزه های وحیانی قرآن، انسان اگر خطایی کرد، باید این تواضع و فروتنی را داشته باشد که در پیشگاه خدا به آن اقرار کرده و بخواهد تا خدا او را ببخشد و دنبال اصلاح خطا و گناه خویش برود. البته ممکن در برخی از شرایط توبه به آسانی توبه زبانی و قلبی نباشد، بلکه لازم باشد تا خسارتی را بپردازد و جبران مافاتی کند یا حتی چیزی ارزشی را از دست بدهد. با این همه، از نظر قرآن، توبه اگر مبتنی بر فرمان الهی و در چارچوب شرایط او باشد، انسان می بایست حتی اگر از آن کراهت داشته و ناخوش بشمارد، به آن شرایط تن دهد و توبه کند؛ زیرا توبه کردن درهر حال، خیر برای انسان است.(بقره، آیه 54؛ توبه، آیه 74)
3. خوراکی های آسمانی: از نظر قرآن، ممکن است خوراکی های آسمانی از نظر ظاهری متنوع نباشد، در حالی که خوراکی زمینی از تنوع بیش تری برخوردار باشد، ولی ازنظر قرآن، خوراکی های آسمانی «خیر» است.(بقره، آیه 61) بسیاری از مردم به طیبات بسنده نمی کنند و دنبال خبیثات می روند که این نیز نوعی گرایش از خیر به سوی شرور است.
4. پاداش الهی: از نظر قرآن، انسان ممکن است با برخی از کارهای به چیزهایی در دنیا برسد؛ ولی اگر شخص تقوای الهی را پیشه کند، پاداش هایی الهی برایش «خیر» است.(بقره، آیه 103) پس اگر میان بی تقوایی و برخی از نعمت های دنیوی و تقوای الهی و پاداش های الهی مقایسه شود، خیر در پاداش های الهی است.
5. روزه: از نظرقرآن، شاید به نظر روزه داری به سبب امساک از چیزهایی از جمله خوراکی ها و نوشیدنی ها و بلکه حتی زناشویی مشکلاتی داشته باشد و انسان را به رنج افکند، اما هماره «خیر» در روزه داری است که انسان را به تقوای الهی می رساند که بهشت برایشان رقم می خورد. از نظر قرآن، حتی اگر انسان بتواند کمی مشکلات را تحمل کند و حتی در برخی از بیماری های ساده روزه بگیرد، این خیر خواهد بود. روزه های مستحبی نیز از مصادیق خیر از نظر قرآن است.(بقره، آیه 184)
6. جهاد در راه خدا: از نظر قرآن، جهاد در راه خدا و کشتن دشمنان برای مومنان واجب دینی است، ولی برخی از آن کراهت دارند، در حالی که بسا چیزی که انسان از آن کراهت داشته باشد، در حالی خیر در آن است و چه بسا چیزی را دوست داشته باشد درحالی آن شر است؛ زیرا انسان باطن امور را نمی داند و نمی شناسد و بر اساس ظواهر قضاوت و داوری می کند. از نظر قرآن، جهاد در راه خدا خیر است.(بقره، آیه 216) به هر حال، جهاد در راه خدا با مال و جان برای انسان خیر است.(توبه، آیه 41؛ صف، آیه 11) از نظر قرآن کسی که این گونه جهاد می کند، نه تنها بهره مند از «خیر» بلکه «خیرات» است و رستگاری را برای خویش رقم می زند.(توبه، آیات 88 و 89)
7. اصلاح امر یتیمان: مسئولیت یتیمان سخت است و مسئولیت های مالی آنان خیلی سخت تر. از نظر قرآن، به عهده گرفتن مسئولیت های یتیمان به قصد اصلاح امور آنان مصداق خیر است که انسان مومن دنبال آن می رود و به آن تن می دهد و مسئولیت آن را می پذیرد.(بقره، آیه 220)
8. ازدواج با مومنان: از نظر قرآن، ازدواج با مومنان خیر است، و شخص نمی بایست در دام زیبایی حتی شگفت انگیز کافران بیافتد؛ زیرا ازدواج مومنان با کافران و مشرکان حتی اگر زیبا باشد، هیچ خیریتی درآن نیست، بلکه برایش شر خواهد شد. از نظر قرآن، انسان با یک مومن برده ازدواج کند، بهتر است با یک آزاد مشرک ازدواج کند؛ زیرا کافران و مشرکان انسان را در نهایت به دوزخ می برند که خسران عظیم است.(بقره، آیه 221)
9. سخن نیک و دعای آمرزش: از نظر قرآن برخی از مردم صدقه ای به کسی می دهند ولی همراه با آن اذیت و آزاری دارند یا رفتاری تحقیر آمیز. از نظر قرآن، چنین صدقات مالی هیچ ارزشی ندارد، ولی اگر به جای صدقه با او سخن نیک داشته باشند و برایش دعای مغفرت و آمرزش بکنند، این عمل به عنوان «خیر» بهتر از آن است که صدقه داده شود با اذیت و آزار.(بقره، ایه 263) از نظر قرآن، حتی کسانی که صدقات را همراه با منت می دهند یا اذیت می کنند یا همراه با ریاکاری آن را می دهند یا صدقه می دهند ولی هیچ اعتقادی به آخرت ندارند، چنین صدقات هم چون خاک بر روی سنگ صافی است که با بارانی شسته می شود و هیچ گیاهی بر آن نمی روید.(بقره، آیه 164) از نظر قرآن، دادن صدقه قبل از نجوا با پیامبر(ص) نیز از مصادیق «خیر» است(مجادله، آیه 12) که تنها امیرمومنان(ع) به آن عمل کرد و پس ازمدتی این حکم برداشته شد.(روایات تفسیری ذیل آیه)
10. صدقه مخفی: از نظر قرآن، صدقات آشکار دادن به فقیران خوب و نیک است؛ اما «خیر» صدقاتی است که نهان داده می شود؛ زیرا چنین صدقاتی موجب می شودتا خدا زشتی های اعمال شما را بپوشاند، همان طوری که شما با صدقه نهانی فقر فقیر را پوشانیده و زشتی فقر را بر او آشکار نکردید.(بقره، آیه 271) پس وقتی زشت فقر را به صدقه نهانی می پوشانیم، خدا نیز زشتی اعمال ما را می پوشاند و ما را رسوا و خوار نمی سازد.
11. گذشت از قرض: اگر انسان به کسی قرض داد، اگر مهلت قرض تمام شد، با این حال به آن شخص فرصتی بدهد تا زمان گشاد دستی قرض و وام خویش را بپردازد، این کار خوب و نیکی است، ولی ازاین نیکوتر و برتر یعنی خیر آن است که آن مبلغ را به عنوان صدقه به او بدهد و از او بازنخواهد.(بقره، آیه 280)
12. شهادت: از نظرقرآن، جهاد در راه خدا «خیر» است، چنان که شهادت در راه خدا نیز خیر است. پس کسی شهید می شود به خیری می رسد که فراتر هر چیزی است که انسان دردنیا برای خودش جمع می کند؛ زیرا شهید به مغفرت الهی و رحمت او می رسد که ارزشی ترین چیزها در هستی است. البته از نظر قرآن، حتی اگر در جبهه شهید نشود و در آن بمیرد، باز هم خدا ثواب شهید را به او می دهد و از مغفرت و رحمت الهی برخوردار می شود که خیر محض است.(آل عمران، آیه 157)
13. پذیرایی در منازل بهشت اخروی: از نظر قرآن، انسان در منازل بهشت اخروی پذیرایی با «نزل» می شود که بهترین وعده پس از مسافرت است؛ زیرا وقتی مسافر خسته از مسافرت به منزلی در می آید، غذای اندک ولی مفید و طیب بسیار می چسبد و از آن لذت می برد. مومنان وقتی در بهشت این گونه پذیرایی می شوند، چنین پذیرایی «خیر» و برتر از همه چیزهایی است دیگران برای خویش در دنیا جمع کرده اند.(آل عمران، آیات 197 و198؛ صافات، آیات 60 تا 62)
14. صبر در ازدواج: ازدواج و برطرف کردن نیازهای جنسی و شهوانی از طریق حلال بسیار خوب و سازنده است و عفت و حیا و بلکه دین انسان را صیانت می کند، اما اگر شخص به دلیل مشکلات مالی صبر کند تا زنی مناسب نصیب او شود، چنین صبری بهتر از آن است که دنبال صیغه و ازدواج موقت برود و یا تن به ازدواج با بردگان بدهد.(نساء، آیه 25) البته خدا می داند که انسان ضعیف است، زیرا خلقت انسان به گونه ای است که او ضعیف آفریده شده(نساء، آیه 28) و اصولا میل به شهوات جنسی در انسان قوی است به طوری که خدا از آن به «میلا عظیما» یاد می کند(نساء، آیه 27)، ولی اگر بتواند صبر کند و گرفتار معصیت نشود و تن به ازدواج موقت یا با بردگان ندهد، بهتر است؛ زیرا با ازدواج دایم پس از صبر می تواند به وضعیت بهتری دست یابد.
15. اطاعت از اولیای الهی در امور: از نظر قرآن، خیر برای مومنان در این است که از اولیای الهی در امور دین و دنیای خویش اطاعت کنند و اگر نزاع و تنازع در امری است، به آنان مراجعه کرده و از آنان حکم و فرمان بگیرند و بر اساس آن عمل کنند و با آنان مخالفت نورزند؛ زیرا اطاعت از آنان در هر کاری «خیر» برای آنان است.(نساء، آیه 59)
16. آخرت: از نظر قرآن، خیر مطلق آخرت است؛ زیرا متاع دنیا هر چند بسیار باشد، متاع اندک و زودگذر است؛ اما متاع آخرت مانا و باقی و پایدار و برتر است. از همین روست که در مقایسه میان دنیا و آخرت ، خیر در آخرت است.(نساء، آیه 77) پس اگر فرمانی برای جهاد داده شده، می بایست به دنبال آن رفت و از خدا ترسید و از خدا خلق هر چند که قدرتمند باشند نترسید، زیرا قدرت الهی کامل و حق و قدرت دیگران هیچ در برابر قدرت الهی است.(همان) پس بهانه نباید آورد و از جهاد نترسید، حتی اگر ترس علمی نسبت به دشمنان باشد و قدرت دشمن واقعا زیاد باشد، امادر برابر قدرت خدا هیچ است.(همان) از نظر قرآن، زندگی دنیوی چیزی جز بازیچه و بیهودگی نیست، در حالی که آخرت خیر و ابقی است.(انعام، آیه 32؛ اعراف، آیه 169؛ یوسف، آیه 109؛ نحل، آیه 30؛ قصص، آیه 60) بسیاری از مردم حتی اهل کتاب و دانشمندان و عالمان دینی به توهم بهره مندی از دنیا، آخرت خویش را از دست می دهند که خیر آنان است.(اعراف، آیه 169) از نظر قرآن هر چیزی که انسان انجام دهد و آن را در نزد خدا به ودیعه بگذارد، آن خیر اوست؛ زیرا چیزی که در نزد ما نفاد و پایان می یابد در حالی که چیزی که در نزد خداست، باقی است.(نحل، آیات 95 و 96؛ شوری، آیه 36؛ اعلی، آیه 17؛ ضحی، آیه 4)
17. صبر: از نظرقرآن، صبر و استقامت و شکیبایی در هر کاری تا رسیدن به نتیجه، «خیر» است و انسان می بایست این صبر را از خاستگاه اش یعنی خدا به دست آورد.(نحل، آیات 126 و 127)
18. صلح و اصلاح: از نظرقرآن، صلح «خیر» است و اگر میان همسران یا مومنان اختلاف است، بهتر است که صلح و اصلاح انجام شود که هماره در این امر خیر برای آنان خواهد بود.(نساء، آیه 28) از نظر قرآن، اگر زنی از همسرش ترس دارد و اختلافی میان آنان است، دیگران برای صلح بکوشند و اصلاح کنند؛ زیرا خیر در این امر است.(همان)
19. اجتناب از دشمنی با اسلام و مومنان: از نظر قرآن، مشرکان گمان می کنند که در دنیا فتح و پیروزی برای آنان است و به همین دلیل اقداماتی می کنند که البته نتیجه نمی گیرند، زیرا خدا مومنان را پیروز میدان می کند. پس اگر دشمنان دست از جنگ بردارند و دشمنی را کنار بگذارند برایشان «خیر» است؛ زیرا دست کم گرفتار شکست نمی شوند و در میدان کشته نمی گردند.(انفال، آیه 19) البته از نظر قرآن، گاه عهدی می بندند ولی عهد شکنی می کنند؛ آنان اگر به همان اصول اخلاق فطری پای بند بودند و به عهد خویش باز می گشتند و نسبت به عهد شکنی مشرکان توبه کنند ، این برای آنان «خیر» است.(توبه، آیه 3)
20. لباس تقوا: از نظر قرآن، تقوای الهی همانند لباسی عمل می کند که انسان را از شرور حفظ کرده و زشتی ها را می پوشاند و انسان را می آراید؛ بنابراین، هر چند که لباس ظاهری پوشش و آراستگی است که می بایست آن را به کارگرفت، ولی آن چه «خیر» و برتر است آن است که انسان تقوای الهی پیشه گیرد که برترین پوشش و پوشاک است.(اعراف، آیه 26) از نظر قرآن، هر چیزی که بنیان آن بر تقوای الهی باشد، آن خیر است؛ زیرا انسان با تقوای الهی به مقام «رضوان الهی» می رسد که این «خیر» اوست.(توبه، آیه 109) پس انسان می بایست همه امورات خویش را بر پایه تقوای الهی بگذارد تا خیر را نصیب خویش سازد. از نظر قرآن تقوای الهی «خیرالزاد» برای آخرت انسان است که برتر از آن ره توشه ای نیست.(بقره، آیه 197
21. عدالت اقتصادی: از نظر قرآن، عدالت اقتصادی و کم نگذاشتن و کم کاری نکردن در امور از مصادیق خیر است؛ زیرا اگر این گونه عمل نشود و بر خلاف عدالت و پیمانه و ترازو داد و ستد انجام شود، این نوعی افساد در زمین است که شرور زیادی دارد. کسی که عدالت اقتصادی را مراعات می کند و دنبال اصلاح امور اقتصادی است، چنین کاری خیر است.(اعراف، آیه 85؛ اسراء، آیه 35)
22. فرحناک به فضل و رحمت الهی: از نظر قرآن، انسان می بایست دنبال فضل و رحمت الهی باشد که فرحناک و هیجان در این امر اگر برای کسی اتفاق بیافتد، عین خیر است از هر چیزی که انسان بخواهد در دنیا جمع کند. پس انسان می بایست دنبال فرحناکی باشد که فضل و رحمت الهی در آن است.(یونس، آیه 58؛ زخرف، آیه 32)
23. بقیه الله: از نظر آموزه های وحیانی قرآن، هر چیزی که برای خدا باقی و برقرار باشد، آن خیر است، خواه آن بقیه الله اعمال صالح باشد یا فرزندان صالح و خواه حجت بالغه الهی حضرت حجت (عج).(هود، ایه 86؛ روایات تفسیری)
24. توحید و ربوبیت رب العالمین: از نظر قرآن، داشتن خدا و رب یکتا و یگانه برتر و بهتر از این است که انسان خدایان و اربابان متفرق داشته و در خدمت و بندگی آنان.(یوسف، آیه 39؛ نساء، آیه 171) اصولا از نظر قرآن، خیر مطلق در ذات الهی و نسبت یابی به او در قالب ایمان و عبودیت است.(طه، آیه 73؛ نمل، آیه 59) از نظرقرآن، عبودیت و کسب تقوای الهی در سایه عبودیت از مصادیق خیر است.(عنکبوت، آیه 16)
25. پاداش اخروی: از نظر آموزه های قرآنی، هر عملی پاداشی در دنیا و آخرت دارد و انسان وقتی کاری را انجام می دهد دنبال بهره و پاداش عمل خویش است؛ اما باید انسان بداند که پاداش اخروی «خیر» است تا هر چیزی دیگر.(یوسف، آیه 57؛ قصص، آیه 80) از نظر قرآن هر کسی کار خوب کند نتیجه نمی گیرد، بلکه باید کار خویش را تا آخرت با خود همراه ببرد و در حقیقت آنها ملکات و مقومات و شاکله شخصیتی او شده باشد. این گونه است که «خیر» را برای خود می سازد.(نمل، آیه 89؛ قصص، آیه 84)
26. ولایت الهی: از نظر قرآن، ولایت مطلق برای خداست و این ولایت مطلقه در آخرت خود را نشان می دهد و تنها کسانی از آن بهره مند می شوند که در دنیا تحت ولایت الهی در آمده و از ولایت طاغوت شیطانی خارج شده باشند. از نظر قرآن، چیزی ولایت خیر از ابعاد گوناگون است؛ زیرا همان خیر در ثواب است و هم خیر در عاقبت امر.(کهف، آیه 44)
27. باقیات صالحات: هر چیزی که به عنوان باقیات صالحات از انسان می ماند و آثار آن پس از مرگ نیز به شخص می رسد(یس، آیه 12) از مصادیق خیر از نظر ثواب و امل و نتیجه و عاقبت است.(کهف، آیه 46؛ مریم، آیه 76) پس مال و فرزند هر چند که زینت زندگی دنیوی است، ولی فرزند صالح و مال انفاقی در راه خدا باقیات صالحات ماندگار است.(همان) فرزندی خیر خواهد بود که به رشد و زکات والدین کمک کند و به آنان رحم آورد و مهربانی کند و صله رحم را در احسان همه سویه و همه جانبه به جا آورد.(کهف، آیه 81)
28. قدرت الهی: انسان اگر قدرت و توانایی داشته باشدکه خدا به او داده و آن را در مسیر شکر و اهداف الهی به کار گیرد، چنین چیزی از مصادیق خیر است.(کهف، آیه 95؛ نمل، آیه 36)
29. رزق الهی : از نظر قرآن، رزق الهی که انسان به ویژه در آخرت از آن بهره مند می شود، نسبت به نعمت هایی زودگذر دنیا «خیر» است؛ زیرا متاع دنیا همانند شکوفه ای است که زود پژمرده می شود و از دست می رود.(طه، آیه 131؛ مومنون، آیه 72)
30. تعظیم شعائر الهی: از نظر قرآن، تعظیم شعائر و احترام حرمت های الهی از مصادیق «خیر» است.(حج، آیات 30 و 36) پس کسی که حرمت شعائر و حرمات الهی را نگه می دارد در پیشگاه خدا از خیر بهره مند می شود.(همان)
31. انس و سلام بر اهل خانه: از نظر قرآن، سلام کردن و انس با اهل خانه گرفتن، از مصادیق «خیر» است و انسان از بهره های بسیار می برد.(نور، آیه 27) پس بدون اذن وارد خانه ای نشوید و بدون هماهنگی و سلام در خانه ای در نیاید، بلکه پس از اذن و سلام در آید که آن «خیر» است.(همان)
32. عفت: از نظر قرآن، عفت از امور باطنی است که حالتی در قلب انسان است که او را از بی حیا و رفتاری ضد هنجاری حفظ می کند. هر چند که زنان پیر از کار افتاده می توانند حجاب شرعی را رعایت نکنند، ولی اگر مراعات کنند آن «خیر» برای آنان است.(نور، آیه 60)
33. بهشت اخروی: از نظر قرآن، دوزخ و هلاکت بارها بارها در آن، از شرور ابدی برای انسان است؛ اما بهشت جاودانه و ابدی خیر برای متقین است.(فرقان، آیه 15) زیرا انسان دربهشت مستقر می شود و بهترین شرایط آرامش و آسایش را در آن تجربه می کند که در جایی دیگر فراهم نیست و این گونه پاداش برتر گرفته و صیرورت و شدنی نیک را تجربه می نماید.(همان؛ فرقان، آیه 24)
34. اخلاص: از نظر قرآن پرهیز از هر گونه شرک و ریا و مانند آنها و انجام اعمال صالح تنها برای رضای خدا و «وجه الله» بیانگر اخلاص شخص است که این از مصادیق «خیر» است(روم، آیه 38)؛ زیرا این گونه شخص به رستگاری ابدی می رسد.(همان)
35. حضور درنماز جمعه: از نظر قرآن، حضور در نماز جمعه «خیر» است در برابر بیع و خرید و فروش و در آمدی که از آن در زمان اقامه نماز جمع می شود(جمعه، آیه 9)؛ زیرا این امور لهوی و تجارت انسان را از چیزی محروم می کند که عندالله است و آن خیر مطلق است که در قیامت به انسان در بهشت می رسد.(جمعه، آیه 11) اگر خدای خیر الرازقین بخواهد مالی بدهد در غیر زمان نماز می دهد.(همان)
36. شب قدر: از نظر آموزههای وحیانی قرآن، شب قدر که شب نزول قرآن و نیز شب نزول حقیقت محمدی (ص) از عالم امر به عالم خلق و نیز شب مقدرات انسان است، به تنهایی به اندازه یک عمر هشتاد تا ساله آدمی می آرزد بلکه بر آن نیز برتری دارد و «خیر» و برتر از آن است.(قدر، آیات 1 تا 5؛ روایات تفسیری)
37. امت اسلام و معصومان(ع): از نظر قرآن، امت اسلام بهترین امت در میان خلق خدا است که به عنوان شاهدان و گواهان الهی حضور دارند. آنان به جهت امر به معروف و نهی از منکر و ایمان به خدا از هر چیزی برتر هستند و اگر اهل کتاب به این اسلام و امت رو آورد برای آنان نیز خیر خواهد بود.(آل عمران، آیه 110) البته بر اساس روایات تفسیری مصداق اتم و اکمل این امت مومنان همان امامان معصوم(ع) هستند که شاهدان الهی بر امت نیز هستند.
38. نجوای برای خدا: نجوا به معنای درگوشی کاری درست نیست، اما برای سه امر که همگی مرتبط با امر الهی است، به عنوان خیر دانسته شده است. نجوا برای صدقه و امر معروف و پسندیده و اصلاح بین مردم از مصادیق این خیر است.(نساء، آیه 114)
39. ایمان به پیامبر: از نظر قرآن همان طوری که ایمان به توحید خیر است، هم چنین ایمان به پیامبر (ص) که فرستاده خدای یکتا و یگانه است، خیر برای انسان است.(نساء، آیه 170)