اخلاقی - تربیتیروان شناسیمعارف قرآنی

حسادت در فرزندان

حسادت به معناي آرزوي نيستي نعمتي از ديگري، يكي از خلق و خوي هاي زشت بشر است كه از سوي همگان مورد نكوهش و سرزنش است. حسادت همواره نسبت به آشنايان است و آدمي به كساني كه نمي شناسد هرگز و يا كم تر احساس حسادت مي كند.
قرآن براي حسادت به عنوان يك رذيلت اخلاقي و نابهنجاري اجتماعي دو بازتاب و پيامد خاص را مطرح مي سازد.
1-بازتاب اخلاقي كه به شخص باز مي گردد و او در درون خويش دچار نوعي بيماري مي گردد و آرامش خاطر خود را از دست مي دهد و گاه دچار افسردگي و حتي بحران شديد روحي و رواني مي شود كه برآيند آن مي تواند خودكشي و مرگ از روي حسادت باشد.
2- بازتاب اجتماعي كه مي توان گفت حسادت به عنوان نوعي بيماري اجتماعي و شخصيتي مي تواند آثار پيامدهاي زيانباري را به دنبال داشته باشد. قرآن در اين حوزه با بيان مصاديق عيني درباره حسادت زنان و فرزندان، به نابهنجاري هاي رفتاري ناشي از آن مانند افشاي راز و افشاگري و تهمت و افك و افترا درميان زنان و قتل و آدم ربايي در ميان فرزندان اشاره مي كند. اين ها به معناي انحصار رفتاري نيست، بلكه به معناي بيان نمونه ها و مصاديق است.

در داستان حسادت زنان پيامبر كه در سوره تحريم و ممتحنه و در برخي ديگر از سوره ها مطرح شده مي توان به رفتارهاي زشت و نابهنجاري اشاره كرد كه از سوي زنان نسبت به ديگري تنها به سبب حسادت بروز كرده است.
اما آن چه دراين نوشتار مورد توجه و تاكيد است مسئله حسادت در ميان فرزندان است. فرزندان در هر سني كه باشند نيازمند محبت از سوي پدر و مادر هستند. از اين رو براي فرزندان همواره جلب محبت ايشان مهم و اساسي است. هرگونه واكنش نادرست و يا عمل و رفتار ناروا مي تواند احساس حسادت را در ميان فرزندان برانگيزد.
در داستان برادران يوسف(ع) اين مسئله مطرح شده كه چگونه محبت يعقوب(ع) به برخي از فرزندان يعني يوسف و برادر تني اش، موجب مي شود كه برادران تصميم به كشتن برادري بگيرند كه از نظر آنان مورد توجه و محبت بيش از حد پدر بود. آنان هرچند كه ممكن است در اين داوري اشتباه كرده باشند و براساس توهم و تحليل نادرست به اين نتيجه رسيده باشند كه يوسف(ع) مورد توجه و محبت بيش از اندازه پدر است ولي همين داوري و تحليل كه زمينه آن را رفتار و كنش ها و واكنش هاي پدر بوجود آورده موجب شد تا دست به قتل برادر بزنند هرچند كه ايشان به سبب مخالفت برادر بزرگ تر خويش، دست از قتل شسته و به آدم ربايي و انداختن وي به چاه و سپس فروش برادر به كاروانيان براي بردگي بسنده كردند. ولي آن چه مهم است اين كه حسادت مي تواند موجب قتل و يا آدم ربايي شود و رفتارهاي زشت و نابهنجار ديگري را دامن زند. (يوسف آيه 7 و 8)
به سخن ديگر حسادت همان گونه كه مي تواند به صورت آرزوي زوال نعمتي از ديگري باشد مي تواند عامل اساسي و اصلي بسياري از ناهنجاري ها از جمله قتل و آدم ربايي و اهانت و تهمت نيز شود. بنابراين خانواده ها و به ويژه پدر و مادر مي بايست مواظب باشند كه به گونه اي رفتار نكنند كه علايم و نشانه هاي تبعيض و تفاوت در آن نمودار باشد و يا اين كه چنين توهم و تحليل نادرستي پديد آيد. اين مسئله اختصاص به فرزندان كوچك ندارد، زيرا قرآن مطرح مي سازد كه برادران يوسف(ع) مرداني بزرگ و كاملي بودند و چنان كه خود نيز مدعي هستند عصبه و مردان تنومند بوده اند.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا