تباهی آخرت و دنیا به دین فروشی

بسم الله الرحمن الرحیم

از نظر آموزه های قرآنی، کسی که برای اصلاح دنیا، آخرت خویش را می فروشد، نه تنها آخرتش را تباه می کند، بلکه دنیای خودش را نیز از دست می دهد؛ زیرا خدا هرگز اجازه نمی دهد تا دین فروشان به دنیا برسند و دنیای آنان آباد باشد. البته این امر درباره مسلمانان است، نه افرادی چون کافران؛ زیرا کافران تنها برای دنیا خویش کار می کنند و کاری به آخرت و دین فروشی برای دنیای خویش ندارند، اما کسی که با نام دین به اصلاح دنیای خویش می پردازد، آخرتش را هم از دست بدهد.

نویسنده در این مطلب بر است تا این حقیقت قرآنی را تبیین کند، با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

دنیای آباد کافران از نظر قرآن

از نظر آموزه های وحیانی قرآن کسانی که کافر هستند و هیچ اعتقادی به آخرت ندارند، به سبب آن که کارهای خیر و نیکی نیز انجام می دهند، پاداش اعمال خویش را در دنیا می گیرند؛ زیرا خدا ظالم نیست تا پاداش کارهای خیر را ندهد. بنابراین، هر کسی کار خیر و نیکی را انجام دهد، می بایست پاداش عملش را ببیند و بگیرد. از آن جایی که شرط بهره مندی از کارهای خیر و نیک در آخرت، شرط ایمان است(بقره، آیه 112؛ لقمان، آیه 22) که کافر ندارد، لازم است تا پاداش کار نیک خویش را در دنیا بگیرد و از آن بهره مند شود.

البته از نظر قرآن، کافرانی هستند که کارهای خوب و نیک بسیاری را انجام می دهند که اگر پاداش الهی را با فضل در همین دنیا بگیرند، می بایست خانه هایشان از زر و سیم ساخته شود و در نهایت بهره مندی و ثروت باشند، اما خدا تنها پاداش عملش ایشان را بدون فضل و  زیادت می دهد؛ زیرا اگر بر اساس برنامه کریمانه خویش عمل کند، مومنان نیز کافر می شوند؛ زیرا وقتی وضعیت کافران و آسایش و رفاه آنان را می بییند، ممکن است همانند قوم بنی اسرائیل خواهان زندگی قارونی شوند.(زخرف، آیات 32 تا 35؛ قصص، آیات 76 تا 82)

به هر حال، از نظر قرآن، کافران از دنیای خویش بهره مند می شوند و پاداش اعمال نیک خویش را در دنیا می گیرند و از آن بهره مند می شوند. پس حساب کافران را می بایست از حساب مسلمانان و مومنان جدا کرد؛ زیرا مسلمانان هماره گرفتار انواع ابتلائات و فتنه های الهی خواهند بود که بیش تر آنان شرور و مصیبت ها و  از دست رفتن ها است.(انبیاء، آیه 35؛ عنکبوت، آیات 2 و 3؛ حجرات، آیه 14؛ بقره، آیات 155 و 156)

اصلاح دنیا با فساد دین و آخرت

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، همین که شخصی مدعی اسلام و ایمان شد، گرفتار انواع مصیبت ها و فتنه ها می شود که بسیاری از مردم در آن شکست می خورند و نمی توانند تا آخر کار باقی بمانند و میدان را به شیطان واگذار کرده و در دام او می افتند.

از نظر قرآن، شیطان با کافران کاری ندارد؛ زیرا آنان خود بی هیچ فشاری دنبال شیطان می روند و اجازه داده اند تا شیطان آنان را افسار زند و به هر کار شیطانی بکشاند؛ چرا که شیطان نفس آنان تغییر داده و فطرت آنان را تباه کرده تا جایی که گرفتار وارونه بینی می شوند و حق را باطل و باطل را حق می بینند و بدان گرایش می یابند.(اسراء، آیه 62؛ نساء، آیه 119؛ شمس، آیات 7 تا 10؛ بقره، آیات 7 تا 15)

بنابراین، کسی که مدعی اسلام و ایمان می شود، هماره گرفتار مصیبت و فتنه خواهد بود و شیطان به آنان بسیار حمله می کند؛ زیرا شیطان اینان را تحت ولایت خویش نمی بیند و می خواهد از ولایت الهی خارج به ولایت طاغوتی خویش وارد سازد. از این روست که همه ابزارها و اسباب فریب و غرور را به کار می گیرد که از جمله آنها زینت های دنیوی و متاع قلیل دنیا است. ابلیس با غرور و فریب به اینان چنین می نماید که اگر بخواهند آخرت داشته باشند، می بایست دنیایی آباد داشته باشند. البته شکی نیست که حسنات دنیوی برای کسب حسنات اخروی نقش اساسی دارد و خدا نیز آن را در قالب دعا و نیایش گوشزد کرده است.(بقره، آیات 200 و 201)

اما باید توجه داشت که از نظر قرآن، زینت های زندگی دنیوی از مال و همسر و فرزند می تواند افزون بر فتنه بودن(تغابن، آیه 15)، دشمن انسان باشد(تغابن، آیه 14) و انسان را از زندگی ابدی سعادتمند محروم سازد. بسیاری از مردم در دام فتنه ای می افتند که آنان را سرگرم دنیا کرده و با لعب و لهو دنیا آخرتشان را تباه می سازند.

البته این فتنه ها برای هر کسی که بیش تر سمت و سوی ایمان می رود، بیش تر و سخت تر خواهد بود؛ یعنی فتنه ها و ابتلائات الهی از نظر کمیت و کیفیت بیش تر و سخت تر می شود. از این رو گفته اند که مومن هر چه درجه ایمانش افزایش می یابد به همان میزان آزمون ها و فتنه ها و ابتلائات بیش تر و سخت تر خواهد شد تا جایی که گفته اند: البلاء للولاء؛ بلا برای اهل ولایت است.

با نگاهی به گزارش های الهی دانسته می شود که تا چه اندازه مومنانی در سطح عالی گرفتار فتنه الهی شده و نتوانستند سربلند از آن بیرون آیند. از جمله آنان می توان به بلعم باعورا و سامری اشاره کرد که دارای مقامات عالی عرفانی و یقین بوده و تصرفات تکوینی داشته اند؛ آنان در دام هواهای نفسانی چنان سقوط کردند که از سگ نیز پست تر شدند یا در دام تسویل و تزیین شیطان در آمدند و از جایگاه الهی سقوط کردند.(اعراف، آیات 175 و 176؛ طه، آیه 96)

از نظر قرآن، بسیاری از عالمان یهودی و احبار و رهبان مسیحی گرفتار تسویل شیطان و تزیین گری او شدند تا جایی که به دین فروشی رو آورند. آنان احکام دین را برای رضایت دنیاپرستان تغییر می دادند و در ازای آن زر و سیم می گرفتند. آنان به جمع آوری ثروت می پرداختند و با حرام خواری به تکاثر مال و ثروت اقدام می کردند.(توبه، آیه 34)

در حقیقت این افراد برای مصلحت دنیای خویش آخرت خویش را تباه و فاسد کردند. البته از نظر آموزه های اسلامی کسی که این گونه عمل کند، حتی مصلحت دنیا را به دست نمی آورد، بلکه آن چه را مصلحت می شمارد و برای آن دین فروشی می کند، همین دنیای خویش را نیز از دست می دهد.

از همین روست که امیرمومنان امام علی(ع) می فرماید: لایترک الناس شیئا من امر دینهم لاستصلاح دنیاهم الا فتح الله علیهم ما هو أضرّ منه؛ مردم چیزی از امر دین خودشان را برای مصلحت دنیای خودشان ترک نمی کنند، مگر آن که خدا علیه آنان چیزی را می گشاید که زیانبارتر از آن مصلحت است.(نهج البلاغه، کلمات قصار 106)

خدا در آیه 35 سوره توبه نیز پس از بیان دین فروشی عالمان یهودی و مسیحی به همگان هشدار می دهد که ایشان آخرتشان را تباه کرده اند؛ اما این گونه نیست که دنیای آنان آباد باشد؛ زیرا از نظر قرآن، همین دنیای به ظاهر آباد آنان همانند یک گرداب عمل می کند و آنان در همان زمانی که احساس امنیت و آسایش و رفاه می کنند و به تفاخر می پردازند و تجمل گرایی خویش را به رخ مردمان می کشند، ناگهان گرفتار خشم الهی می شوند و با زلزله یا امور دیگر خودشان با مالشان نابود می شود و به دوزخ می روند.(قصص، آیات 76 تا 82)

مسلمان نمی بایست گمان کند اگر به مصلحت دنیای خویش آخرتش را تباه کند، دنیایش آباد می شود، بلکه نه تنها با این کار آخرتش را از دست می دهد، بلکه دنیایش نیز از دست می دهد؛ زیرا گرفتار خشم الهی می شود و خدا همین دنیایش را نیز از او می گیرد؛ زیرا دین فروشی بدترین کار است؛ کافر دین فروشی نمی کند، زیرا باوری به آخرت ندارد، اما مدعی دین داری در حقیقت مکر و کید می ورزد و خدای خیر الماکرین را نادیده می گیرد و خدای خیر الماکرین نیز کید و مکر این افراد دین فروش را به خودشان باز می گرداند و همه آن چیزی را که جمع کرده اند، نابود می کند و مصلحت ظاهری ایشان را به مفسدت تبدیل می کند.

از نظر قرآن دین فروشان با کتمان حق و حقیقت ملعون خدا و لعنت کنندگان هستند و همین لعن الهی آنان را تباه می کند و دنیای آنان را نابود می سازد.(بقره، آیه 159) این دین فروشان در همین دنیا چیزی که به دست می آورند و می خورند آتشی به جان آنان می شود و آرامش و سلامت را از آنان سلب می کند؛ یعنی نه تنها مصلحت آنان نمی شود، بلکه مفسدتی به جان آنان می شود و آنان را از درون تباه می سازد. از این روست که اموال ایشان مایه اضطراب و دلهره می شود و هرچه بیش تر جمع می کنند افسردگی و بیماری آنان افزایش می یابد و از آتش درون در ایشان شعله ورتر می شود.(بقره، آیه 174)

بر اساس آموزه های وحیانی قرآن، مسلمان چون از کفر به ایمان آمده اند وقتی با این کار کتمان و دین فروشی در عمل از ایمان خارج می شوند دیگر آن اخلاق سابق اسلامی و فطری را نخواهند داشت و زندگی گرایش ایشان به گناه و تجاوزگری و حق خوری بیش تر می شود؛ از این روست که دین فروشان در این امور حتی دست کافران را از پشت بسته اند. آنان در کارهای زشت سرعت و شتاب می گیرند و حق و مال دیگران را می خورند و بدترین شیوه رفتاری را در  پیش می گیرند و عالمان دین فروش نه تنها آنان را نهی نمی کنند، بلکه در عمل به تایید آنان می پردازند و همراه و همدل با آنان می شوند.(مائده، آیات 60 تا 63)