اقتدار اشیاء از نظر قرآن
برخی از اشیاء خود دارای اقتدار ذاتی هستند؛ اما برخی دیگر، به سبب نسبت داشتن به چیز مقتدری دارای اقتدار میشوند. به دو مورد اشاره میشود:
1. اقتدار به سبب انتساب به خدا:
از نظر آموزههای قرآن، خاستگاه هر کمالی تنها خداست؛ بنابراین، خاستگاه قوت و قدرت نیز خداست و اگر چیزی قوی یا قدیر میشود، به سبب همین انتساب به خدا خواهد بود؛ چنانکه درباره عزت که خاستگاه اصلی آن خداست:فَإِنَّ الْعِزَّهًَْ لِلَّهِ جَمِیعًا(نساء، آیه 139)، پیامبران و مومنان به سبب همان انتساب به خدا دارای عزت میشوند: وَلِلَّهِ الْعِزَّهًُْ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ.(منافقون، آیه 8) همین انتساب به خدا موجب میشود که پیامبری چون مسیح،خالق، شافی، مُحیی و عالم به غیب به اذن الهی باشد: «من از گِل، چیزی به شکل پرنده میسازم؛ سپس در آن میدمم و به فرمان خدا، پرندهای میشود و به اذن خدا، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [پیسی[ را بهبودی میبخشم؛ و مردگان را به اذن خدا زنده میکنم؛ و از آنچه میخورید و در خانههای خود ذخیره میکنید، به شما خبر میدهم؛ مسلماً در اینها، نشانهای برای شماست، اگر ایمان داشته باشید!»(آل عمران، آیه 49)
از نظر قرآن، هر چیزی که به نحوی به خدا منتسب شود، به اقتداری خاص میرسد؛ چنانکه حیواناتی که به عنوان قربانی حج انتخاب و علامت گذاری یا با قلاده نشانهگذاری میشود، به عنوان شعائر الهی از چنین اقتدار و احترام خاصی برخوردار میشوند: «و شترهای چاق و فربه را (در مراسم حج) برای شما از شعائر الهی قرار دادیم؛ در آنها برای شما خیر و برکت است.»(حج، آیه 36؛ مائده، آیات 2 و 97) همچنین کعبه و حجرالاسود با آنکه سنگی بیش نیست، اما به سبب انتساب به خدا دارای اقتدار و احترام ویژه هستند.(مائده، آیه 97) باید توجه داشت که چیزهایی که به عنوان امور خاص با نیت و علامت جدا میشود، مانند خمس و زکات یا ضریح در حال ساخت یا فرش و سنگ انتخابی برای مراقد امامان معصوم(ع) از مواردی است که از چنین اقتداری به صرف نیت برخوردار هستند؛ زیرا اینها به عنوان شعائر از دیگر امور جدا شده است؛ پس جایز نیست نسبت به آنها بیاحترامی روا شود؛ زیرا شعائرالهی لازم است مورد تعظیم و تکریم قرار گیرد.(مائده، آیه 2؛ بقره، آیه 158؛ حج، آیات 32 و 36)
2. اقتدار به سبب انتساب به پیامبران:
از نظر قرآن، پیامبران به سبب تفضیل(برتری بخشی) الهی دارای درجات مختلف فضیلت هستند(بقره، آیه 253)؛ بنابراین، برخی از آنان به همین تفضیل الهی، به گونهای هستند که وسایل آنان دارای اقتدار میشود؛ چنانکه تابوت موسی(ع) دارای اقتداری میشود که سکونت را برای قوم به ارمغان میآورد: «پیامبرشان به آنها گفت: «نشانه حکومت او، این است که (صندوق عهد) به سوی شما خواهد آمد. (همان صندوقی که) در آن، آرامشی از پروردگار شما و یادگارهای خاندان موسی وهارون قرار دارد؛ در حالی که فرشتگان، آن را حمل میکنند. در این موضوع، نشانهای (روشن) برای شماست؛ اگر ایمان داشته باشید.»
(در بنى اسرائيل صندوقى بنام صندوق عهد بود كه الواح تورات در آن بود، چون آن را در جنگ با خود مى بردند در خود آرامش و اطمينان احساس مىكردند و غالب مىشدند). (بقره، آیه 248) همچنین پیراهن یوسف(ع) دارای اقتداری است که موجب شفای پدر نابینا میشود: «(یوسف گفت) این پیراهن مرا ببرید و بر صورت پدرم بیندازید، بینا میشود!….. پس زمانی که بشیر آمد آن را بر صورتش افکند و بینایی او بازگشت.»(یوسف، آیات 93 و 96) در حقیقت نفس الهی پیامبران(ع) در اشیاء منتسب به آنان تاثیر میگذارد و به آنها اقتدار میبخشد. ضریح و خاک و اسباب پیامبران و امامان معصوم(ع) از چنین اقتداری برخوردار هستند.