چرايي آسان بودن بدي

وقتي مي خواهيم كار خوب انجام دهيم، بايد خيلي دقت كنيم تا همه اسباب و لوازم به درستي فراهم آيد، اما وقتي مي خواهيم كاري بد انجام دهيم، تنها نياز است يكي از اسباب و معدات را به هم زنيم تا بدي تحقق يابد.

كساني هستند كه از سخت بودن كارهاي خوب گلايه مي كنند و مي گويند تا مي خواهيم كار خوبي انجام دهيم، با چندين مشكل و مانع روبه رو هستيم ولي وقتي مي خواهيم كار بد و زشتي را مرتكب شويم همه چيز به سادگي و آساني تحقق مي يابد. گاه چنان كار خوب انجام دادن سخت مي شود كه آدم از فكر آن هم پشيمان مي گردد.

از قديم گفته اند راهي كه به بهشت مي رود پر از سنگلاخ است و آدمي را مي هراساند، ولي راه دوزخ پر از گل و گياه است كه آدمي را مجذوب خود مي كند.

اصولاً انجام يك كار خوب افزون بر اين كه حسن فاعلي و نيت پسنديده و پاك و بي منت مي خواهد، نيازمند اموري است كه اين حسن فعل تحقق يابد و كار نيك به سرانجام برسد. مثلاً براي اين كه نماز بخوانيد مي بايست چندين شرط را فراهم آوريد تا ماشين تكاملي نماز ساخته و سرهم بندي شود؛ بدين معني كه بايد نيت تقرب به خدا را داشته باشيد، وضويي بسازيد و جامه ظاهر و باطن را از آلودگي ها و نجاسات پاكسازي كنيد و رو به قبله اركان نماز يا همان «قنترس» يعني قيام، نيت و تكبيره الاحرام و ركوع و سجود را بي كم و بيش عمدي و سهوي به جا آوريد تا نمازي تحقق يابد و دستگيره و سبب و وسيله اي براي كمال فراهم آيد.

اما براي خراب كردن همين نماز نياز نيست تا كاري كنيد، همين كه ريا آمد، نماز پريد. از اين جهت با كوچك ترين اراده اي مي توان كار خوبي را خراب كرد و خوب را به بد تبديل نمود.

اصلاح رابطه با خدا و تفويض و واگذاري امور به او

اكنون اين پرسش مطرح مي شود كه چگونه خود را از اين مشكل و معضل نجات دهيم و بتوانيم كار سخت و دشوار خوب بودن و نيكي كردن را به سادگي و آساني انجام دهيم؟

براساس آموزه هاي قرآني، براي حل اين مشكل مي توان راهي يافت كه از آن به راه ميانبر ياد مي شود كه همه امور سخت و دشوار را آسان مي كند و همان گونه كه كارهاي بد به آساني انجام مي شود، كارهاي خوب نيز آسان شده و در برابر انجام كارهاي بد دشوار مي شود. اين راه همان واگذاري و تفويض امور به خداوند است تا خداوند در مقام تزكيه انسان بنشيند و خود عامل انجام كارها شود. البته اين نيازمند اين است كه انسان خودسازي كند و به عنوان يك فراهم كننده، مقدماتي را فراهم آورد تا خداوند او را تزكيه يعني پاكسازي كند و خود در مقام عامل و فاعل بنشيند.

براي رسيدن به اين مهم لازم است تا انسان صداقت را در پيش گيرد و بداند كه خداوند مالك و رب اوست و خود را واگذار به خدا كند تا خداوند كارهاي او را به عهده گيرد و انجام دهد. اين صداقت انساني موجب مي شود تا ميان خدا و بنده اصلاحاتي انجام پذيرد و رابطه خدا و بنده از حالت معمولي خارج شود و به يك رابطه ديگري تبديل شود به گونه اي كه خداوند فاعل كار شود، چنان كه در آيه 17 سوره انفال درباره تير انداختن پيامبر(ص) آمده است.

اميرمؤمنان علي(ع) مي فرمايد: من اصلح ما بينه و بين الله اصلح الله ما بينه و بين الناس، و من اصلح امر آخرته اصلح الله له امر دنياه، و من كان له من نفسه واعظ كان عليه من الله حافظ؛ كسي كه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد نمود؛ و كسي كه امر آخرتش را اصلاح كند، خدا امر دنيايش را اصلاح خواهد كرد؛ و كسي كه از درون جانش واعظي داشته باشد، خداوند حافظي براي او قرار خواهد داد. (نهج البلاغه، كلمه86)

بنابراين، كوتاه ترين و ساده ترين راه براي اين كه خوبي و نيكي كردن براي آدمي آسان، و بدي و زشتي كردن براي او سخت و دشوار شود، اين است كه رابطه خود با خدا را براساس صداقت اصلاح نمايد و خود را به خدا واگذار كند و او را وكيل خويش قرار دهد.