اجتماعیاخلاقی - تربیتیاعتقادی - کلامیمعارف قرآنیمقالات

ویژگی های شیعه اهل بیت(ع)

samamosبسم الله الرحمن الرحیم

شیعه بودن زمانی تحقق می یابد که انسان بتواند رهبر و پیشوای خویش را در همه امور مشایعت کرده و گام در گام گذارد. بنابراین، کسی که در فلسفه و سبک زندگی خود از رهبر و پیشوای خویش پیروی نمی کند و او را سرمشق فکری و رفتاری خویش قرار نمی دهد، نمی تواند مدعی تشیع و شیعه بودن داشته باشد. نویسنده با مراجعه به آموزه های اسلامی پیشوایان دین(ع) بر آن است تا ویژگی ها و خصوصیات شیعه بودن را تبیین نماید. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

جايگاه برتر شيعیان واقعی

ما دو نوع اسم داریم، یکی اسمی است که تنها به عنوان نشانه از آن استفاده می کنیم و این نام ها و اسم ها هیچ ارتباط مستقیم و غیر مستقیمی با مسمای آن اسم ندارد؛ دیگر اسمی است که ناظر به مسمای و خصوصیات آن چیز است. وقتی ما کسی را عالم و دکتر و قاضی می نامیم و این عناوین و القاب و نام ها را به او می دهیم در حقیقت می خواهیم بگوییم این شخص عالم و دکتر و قاضی است؛ اما گاهی کسی نام پسر خویش را عالم می گذارد و مثلا می گوید فرزانه یعنی همان حکیم، در حالی که کودکی خردسال است و هیچ از حکمت و فرزانگی بهره نبرده است. این نوع اسامی و نام ها در بسیاری اوقات بی مسما است؛ چنان که می گویند کچل را زلف علی گفته اند.

اما اسم و نام واقعی در رابطه با خداوند بیانگر مسمای آن است. وقتی می گویم از نام های خداوند رحمن و رحیم و کریم و غفور و مانند آن است، به این معناست که خداوند دارای این صفت بوده و ما این صفت را به ذات خداوندی نسبت می دهیم.

در قرآن وقتی سخن از متقین، محسنین، صالحین، مخلصین و نام های دیگر است به معنای آن است که این ذات دارای تقوا، احسان، صلاح و اخلاص است.

بر همین اساس وقتی خداوند در آیه 83 سوره صافات می فرماید: وَاِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لإبْرَاهِيم؛ به راستی که ابراهیم، از شیعیان نوح است، یعنی واقعا او چنین خصوصیتی دارد و در فکر و رفتار از حضرت نوح(ع) پیروی می کند.

بر همین اساس وقتی سخن از شیعیان امیرمومنان امام علی(ع) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) مطرح است، باید کسی باشد که نسبت به اهل بیت (ع) شناخت داشته و فلسفه و سبک زندگی خویش را بر اساس فلسفه و سبک زندگی آنان سامان داده باشد و در این راه تلاش کند. شیعه واقعی کسی است که رضایت آنان را با پیروی و اطاعت محبت آمیز و مودت آفرین به دست آورده باشد. چنین شیعه ای است که دارای جایگاه برتر در نزد خداوند و پیامبر(ص) و امامان(ع) خواهد بود و از فواید این شیعه بودن بهره مند خواهد شد.

فاصله محب تا شیعه بودن

از نظر آموزه های اسلامی اموری چون تقوا و ایمان و محبت دارای درجاتی است که باید آن را شناخت. شیعه بودن با محب بودن تفاوت هایی دارد که در کلام امامان(ع) بر آن تاکید شده است چنان که خداوند میان اسلام و ایمان تفاوت و فرق گذاشته است. مردى به امام حسين عليه السلام گفت: يَا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ اِنّا مِنْ شيعَتِكُمْ، قالَ عليه السلام: اِتَّقِ اللّه ! وَ لا تَدَّعِينَ شَيْئا يَقُولُ اللّهُ لَكَ «كَذِبْتَ وَ فَجَرْتَ فى دَعْواكَ». إنَّ شيعَتَنا مَنْ سَلُمَتْ قُلُوبُهُمْ مِنْ كُلِّ غِشٍّ وَغِلٍّ وَ دَغَلٍ. وَلكِنْ قُلْ أنَا مِنْ مَواليكُمْ وَ مُحِبُّكُمْ؛ من، شيعه شما هستم. امام فرمود: تقوا داشته باش! چيزى نگو كه خدا بگويد «دروغ گفتى و در ادعايت، گمراهى به خرج دادى». شيعه ما، كسى است كه قلبش از هر گونه شائبه و دغلكارى، پاك باشد. بنابراين، بگو: من، از دوستان و علاقه مندان شما هستم. (بحارالانوار، ج 68: ص 156)

اوصاف کلی شيعه اهل بيت عليهم‏السلام

رسول گرامى اسلام(ص) در عظمت و ارزش و مسئوليت شيعه بودن چنين فرمود: خداوند به كسى كه محبت پيشوان از خاندان مرا عنايت كرد پس او به خير دنيا و آخرت رسيده است پس ترديد نداشته باشد كه او در بهشت خواهد بود. در دوستى اهل بيت من بيست ويژگى وجود دارد كه ده ويژگى در دنيا است و ده ويژگى در آخرت. امّا ويژگى دوستان اهل بيت در دنيا عبارتست از:

زهد، حرص ورزيدن بر علم، پاكدامنى و تقواى دينى، رغبت در عبادت خدا، توبه قبل از مرگ، نشاط در شب زنده دارى و مأيوس شدن از آنچه در دست مردم است، پاسدارى از فرمان پروردگار بزرگ و با عظمت، دشمن با دنيا پرستى و سخاوت.

اما ويژگى هاى آخرت: دفترى براى او گشوده نمى شود، ميزان و ترازوى بررسى اعمال براى او نصب نمى گردد، كتاب او به دست راست او داده مى شود، برائت از آتشى براى او ثبت گرديده است، رو سفيد خواهد بود، به زيورهاى بهشتى آراسته مى گردد، براى صد نفر از خاندانش شفاعت مى كند، خداوند با نظر رحمت به او مى نگرد، تاج فرشتگان بر سر دارد، و در نهايت بدون حساب وارد بهشت جاويدان مى گردد سپس فرمود: آفرين بر دوستان خاندانم.(مشكاة الانوار، ص 81)

امام صادق عليه السلام نیز فرمود: شيعَتُنا أهْلُ الْوَرَعِ وَ الإجْتِهادِ، وَ أَهْلُ الْوَفاءِ وَ الأمانَةِ وَ أهْلُ الزُّهْدِ وَ الْعِبادَةِ وَأصْحابُ الإحدى وَخَمْسينَ رَكْعَةً فِيالْيَومِ وَاللَّيلَةِ، القائِمُونَ بِاللَّيْلِ، الصّائِمُونَ بِالنَّهارِ، يُزَكـُّونَ أمْوالَهُمْ وَ يَحُجُّونَ الْبَيْتَ وَ يَجْتَنِبُونَ كُلَّ مُحَرَّمٍ؛ شيعيان ما، اهل ورع و تلاش و كوشش اند، اهل وفادارى و امانتدارى اند، اهل زهد و عبادت هستند، شبانه روز، پنجاه و يك ركعت نماز مى گزارند، بيداران در شب اند، روزها روزه دارند، زكات اموال خود را مى دهند و حجّ خانه خدا را بجا مى آورند و از هر حرامى، دورى مى كنند.(وسائل الشيعه، ج3، ص41 ح 26)

شیعیان افزون بر این که باید خصوصیات و خصلت های اختصاصی داشته باشند که بر خاسته از مکارم اخلاقی آنان است، باید در خصلت عمومی نیز سرآمد باشند ؛ امام باقر عليه السلام در این باره به ذکر چند خصلت عمومی و اساسی اشاره کرده و فرموده است: فَوَ اللّهِ! ما شيعَتُنا إلا مَن اتَّقَى اللّهَ وَ أطاعَهُ. وَ ما كانُوا يُعْرَفُونَ ـ يا جابِرُ ـ إلاّ بِالتَّواضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَالأمانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِاللّهِ وَ الصَّومِ وَ الصَّلاةِ وَ الْبِرِّ بِالوالِدَيْنِ وَ التَّعاهُدِ لِلْجيرانِ مِنَ الْفُقَراءِ وَ أهْلِ الْمَسْكَنَةِ وَ الغارِمينَ وَ الأيتامِ وَ صِدْقِ الْحَديثِ وَتِلاوَةِ القُرْآنِ وَ كَفِّ الألْسُنِ عَنِ النّاسِ إلاّ مِنْ خَيْرٍ وَ كانُوا أُمَناءَ عَشائِرِهِمْ فِى الاْشْياءِ؛ سوگند به خدا! شيعه ما نيست مگر كسى كه تقواى الهى داشته باشد و از او اطاعت كند. اى جابر! شيعيان، شناخته نيستند مگر به تواضع و فروتنى و امانتدارى و زياد ياد خدا كردن و روزه و نماز و نيكى به پدر و مادر و تعهد نسبت به همسايگان فقير و زمينگير و مقروض و يتيمان و راستگويى و تلاوت قرآن و بازداشتن زبان از گفت و گوى در مورد مردم، جز نيكى آنها. آنان، در همه كارها، امين اطرافيان شان هستند. (كافى، ج 2، ص74، حدیث3)

شيعه پيشتاز در کارهای خیر

یکی از ویژگی هایی که خداوند برای مومنان واقعی برشمرده است سرعت در کارها خیر بلکه سبقت در انجام آن است به طوری که پیش از آن دیگری به آن کار خیر اقدام کند ، مومن آن را انجام داده است.(بقره، آیه 148؛ مائده، آیه 48) از آن جایی که پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) اولین مومنان حقیقی هستند، در کارهای خیر سرعت و سبقت می جستند و شیعیان پیرو آنان باید نیز این گونه باشند تا عنوان سابقون بر آن اطلاق شود و این نام برای آنان عنوان و نامی با مسما باشد.

اگر چنین اتفاقی بیافتد آن هنگام در آخرت که مکان تجسم صفات و ملکات و مقومات انسان است، شخصی که در دنیا به صفت و نام سبقت و سابق مسما و موصوف بوده است، در آن جا نیز خودش را نشان می دهد و به عنوان سابقون به خداوند تقرب می جویند و از همه نعمت های الهی بهره مند خواهد شد.

عَبدالله إبْنِ عَبّاسٍ مى گويد: قالَ سَألْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله عَنْ قَوْلِ اللّهِ: عز و جل وَالسّابِقُونَ السّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فيجَنّاتِ النَّعيمِ؟ فَقالَ: قالَ جَبرَئيلُ عليه السلام: ذاكَ عَلِىٌّ وَ شيعَتُهُ. هُمُ السّابِقُونَ إِلَى الجَنَّةِ المُقَرِّبُونَ مِنَ اللّهِ بِكَرامَتِهِ لَهُم؛ از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله درباره فرموده خداوند [در قرآن] السّابِقُونَ السّابِقُونَ … پرسيدم؟ در پاسخ فرمود: جبرئيل گفت: آنان، على عليه السلام و شيعيان او هستند كه به سوى بهشت، پيش تاختند وبه الطاف و نعمت هاى خداوند، نزديك شدند. (بحارالانوار، ج 68، ص 20 ، ح 33)

اَميرُالمُؤمِنينَ عليه السلام نیز همواره مى فرمود: إنَّ أهْلَ الْجَنَّةِ يَنْظُرُونَ اِلى مَنازِلَ شيعَتِنا كَما يَنْظُرُ الاْءنْسانُ اِلَى الْكَواكِبِ؛ اهل بهشت، به جايگاه شيعيان ما، به گونه اى كه انسان، به ستارگان نگاه مى كند، نظر مى كنند. (بحارالانوار، ج 8، ص 147 ، ح 77)

محبت و تولا و تبرا

از دیگر ویژگی هایی که در روایات برای شیعیان واقعی بیان شده تمسک به محبت اهل بیت(ع) در همه حال و دوران به ویژه در عصر غیبت است که شرایط سخت و دیدار عمومی مردم با امام زمان(عج) شدنی نیست. در این دوران سخت و شدید است که شیعه باید دوستی را با اهل بیت(ع) و دوستان ایشان حفظ کرده و از دشمنانشان تبری بجویند. این گونه است که مورد رضایت اهل بیت(ع) قرار گرفته و از آثار و برکات این رضایت بهره مند خواهند شد و بهشت را برای خویش می خرند. امامُ مُوسَى بْنَ جَعفَرٍ عليه السلام می فرماید: طُوبى لِشيعَتِنا المُتَمَسّكينَ بِحُبِّنا فى غَيْبَةِ قائِمِنا الثّابِتينَ عَلى مُوالاتِنا وَ الْبَراءَةِ مِن أَعْدائِنا أُولئِكَ مِنّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَد رَضُوا بِنا أَئِمَّةً وَ رَضينا بِهِمْ شيعَةً وَ طُوبى لَهُمْ، هُمْ واللّهِ مَعَنا فى دَرَجَتِنا يَوْمَ القِيامَةِ؛ آفرين به شيعيان ما كه در زمان غيبت قائم ما، به دوستى ما، چنگ زنندگانند و در ولايت و دوستى ما و در برائت از دشمنان ما، ثابت قدمانند. آنان، از ما هستند و ما، از آنانيم. آنان، به پيشوايى و امامت ما خاندان، راضى و خشنود شدند و ما، به شيعه بودن آنان، راضى شديم. خوشا به حال آنان، سوگند به خدا! كه آنان، در قيامت، در مرتبه ى ما با ما هستند.(بحارالانوار، ج 51، ص 151، ح 6)

شادی در شادی و اندوه در اندوه

از دیگر ویژگی های شیعه واقعی آن است که خودش را با مولا و پیشوای خود هماهنگ کند و مبنای شادی و اندوه خویش را شادی و اندوه آنان قرار دهد؛ نه این که در هنگام اندوه آنان شاد باشد؛ زیرا چنین رفتاری از کسی که مدعی شیعه گری است نادرست است؛ به ویژه که شادی و اندوه آنان تنها در راستای رضای الهی است و حتی امور شخصی آنان به نحوه به حوزه امامت و رهبری آنان باز می گردد. بنابراین کسی که مدعی است که از پیشوایی آنان بهره مند است باید رفتار فردی و شخصی و اجتماعی خویش براساس رفتار آنان سامان دهد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد آن گاه است که از فواید شیعه بودن بهره مند خواهد شد، چنان که امیرمومنان امام على عليه السلام فرموده است: إِنَّ اللّهَ، عز و جل، إطَّلَعَ عَلَى الاَرْضِ، فَاخْتارَنا وَ اخْتارَ لَنا شيعَةً يَنْصُرُونَنا وَ يَفْرحُونَ لِفَرَحِنا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا وَ يَبْذُلُونَ أَنْفُسَهُمْ وَ أمْوالَهُم فينا. أُولئِكَ مِنّا وَ مُعادِهِمْ إلَيْنا؛ خداوند متعال، بر زمين نظاره كرد، پس، ما را برگزيد، و براى ما، شيعه اى را برگزيد كه ما را يارى مى كنند و براى شادى ما، شاد مى شوند و براى اندوه ما، غمناك مى شوند، و مال و جان خود را، در راه ما، بذل مى كنند. آنان، از مايند و بازگشت شان به سوى ما است.( جامع الأخيار، ص 508، ح 1410)

پرهیز از غلو

همان طوری که دشمنی با اهل بیت(ع) و امامت و پیشوایی آنان موجب خشم الهی و دوزخ می شود، هم چنین غلو و زیاده روی درباره حقیقت آنان موجب ورود آدمی به دوزخ می شود. آنان را باید به درستی چنان که خدا و پیامبر(ص) و خودشان فرموده اند شناخت و حق معرفت آنان را ادا کرد. باید دانست که آنان خدا نیستند، ولی مظهر اتم و اکمل خداوندی هستند به طوری که اگر خداوند می خواست تجلی و ظهوری در آینه هستی موجودات به تمام و کمال داشته باشد، هیچ آینه و مظهری بهتر و کامل تر از وجودات آنان نیست. اما اگر کسی این حد را مراعات نکند بداند که محبت غلو آمیز همانند دشمنی با ایشان است. رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله در این باره می فرماید: وَ أَنتَ فِى الجَنَّةِ يا عَلىُّ وَ شيعَتُكَ وَ مُحِبُّ شيعَتِكَ وَ عَدُّوُكَ وَالْغالى فِى النّارِ؛: اى على! تو و شيعه ات و دوست شيعه تو، در بهشت خواهد بود. و دشمن تو و غلوّ كننده [درباره تو ]در آتش خواهند بود. (بحارالانوار، ج 25، ص 265 ، ح4)

یاری اسلام و یاوری اهل بیت(ع): از دیگر ویژگی های شیعیان واقعی آن است که هماره یار اسلام بوده و برای نصرت و پیروزی آن تلاش می کنند و به عنوان انصاراسلام شناخته و معرفی می شوند. هم چنین به حکم یاری به اسلام به یاوری پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) می شتابند و به هر شکلی شده در راستای پیروزی و نصرت دین و اهل بیت(ع) تلاش و مجاهدت می کنند. رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله در باره این ویژگی شیعیان می فرماید: وأمّا أنْصارُهُ (اَلإِسلام) فَأنَا وَ أَهْلُ بَيْتى وَ شيعَتُنا، فَأَحِبُّوا أهْلَ بَيْتى وَ شيعَتَهُم و أنْصارَهُمْ ؛ امّا، ياران اسلام، من وخاندان من وشيعيان ما هستند؛ پس، خاندان مرا وشيعيان ايشان وياران آنان را دوست بداريد. (كافى، ج 2، ص 73، حدیث3)

شيـعه، نگاه با چشـم الهـى و نورانیت

از دیگر ویژگی های مومن که می توان گفت از عنایات الهی و فضل خداوندی در حق آنان است، این که آنان از شعاع نوری اهل بیت(ع) هستند؛ چنان که از نظر خلقی و طبیعت مادی نیز از زیادی طینت آنان آفریده شده اند. چنین چیزی موجب می شود تا اینان هستی را از دریچه دیگری بنگرند و حقایق را به گونه ای دیگر درک و فهم کنند و از نوعی تیزهوشی و فراست و زیرکی برخوردارند که دیگران فاقد آن هستند؛ چنان که

اميرمؤمنان عليه السلام فرمود: اِتَّقُوا فَراسَةَ الْمُؤْمِنِ؛ فَاِنَّهُ يَنْظُرُ بِنُورِاللّهِ. قالَ: فَقُلْتُ: يا أميرَالْمُؤْمِنينَ! كَيْفَ يَنْظُرُ بِنُورِاللّهِ عز و جل؟ قالَ عليه السلام: لأنّا خُلِقْنا مِنْ نُورِ اللّهِ، وَ خُلِقَ شيعَتُنا مِنْ شُعاعِ نُورِنا. فَهُمْ أصْفياءُ أبْرارٍ، أطهارٌ مُتَوَسِّمُونَ، نُورُهُمْ يُضى ءُ عَلى مَنْ سَواهُمْ كَالْبَدْرِ فِى اللَّيلَةِ الظَلْماءِ؛ بر فراست (مهارتى كه با آن، باطن امور را از ظواهرش مى توان تشخيص داد) مؤمن، مواظبت كنيد و قدر آن بدانيد؛ زيرا او با نور الهى مى نگرد. [راوى] گفت: اى اميرمؤمنان! چه طور مؤمن، با نورخدا مى نگرد؟ امام فرمود: زيرا ما، از نور خدا آفريده شده ايم و شيعيان ما از شعاع نور ما آفريده شده اند. آنان برگزيدگان و نيكان و پاكيزگان و ژرف نگران اند. نور آنان، بر ديگران همانند ماه كامل در شب تاريك، نور مى افشاند. (بحارالانوار، ج 25، ص 21 ، ح 32)

قلب مطمئن به ذکر الله

از دیگر ویژگی هایی شیعیان آن است که هماره اهل ذکر بوده و قلب خویش را به ذکر الله آباد کرده و به آرامش و اطمینان قلبی دست می یابند؛ بنابراین در هنگام مشکلات و مصیبت ها هرگز جزع و فزع نمی کنند بلکه بر هر گونه مشکل و مصبیتی صبر می ورزند و امور و کارهایشان را به خدا تفویض کرده و توکل بر خداوند دارند؛ چنان که امّ سليم مى گويد: قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: «وَالَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللّهِ ألابِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُ الْقُلُوبُ» حديث أتَدْرى مَنْ هُمْ يا ابْنَ أُمِّ سَليم؟ قُلْتُ: مَنْ هُمْ يا رَسُولَ اللّهِ؟ قالَ: نَحْنُ أهْلُ الْبَيْتِ وَشيعَتُنا؛ پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: آيا مى دانى افرادى كه خداوند در مورد آنان فرمود: «كسانى كه ايمان آوردند قلبهايشان با ياد خدا آرامش پيدا كرد چون ياد خدا آرام بخش دلهاست» چه كسانى هستند؟ گفتم: چه كسانى هستند اى رسول خدا؟ فرمود: ما، خاندان و شيعيان ما هستند. (بحارالانوار، ج 35، 405)

ابوحمزه نیز از امام نقل می کند که ایشان درباره خصلت شیعیان گفت: سَمِعْتُ أبا عَبدِاللّهِ عليه السلام يَقُولُ: شيعَتُنا، اَلرُّحَماءُ بَينَهُم. الَّذينَ إذا خَلَوا، ذَكَرُواللّهَ [إنَّ ذِكْرَنا مِن ذِكْرِاللّهِ ]إنّا إذا ذُكِرْنا، ذُكِرَاللّهُ وَ إذا ذُكِرَ عَدُوُّنا ذُكِرَ الشَّيْطانُ؛ شنيدم كه امام صادق عليه السلاممى فرمود: شيعيان ما، نسبت به هم مهربان هستند. آنان، زمانى كه خلوت كنند، خدا را ياد مى كنند [ياد ما هم، ياد خداست.] زيرا، وقتى كه ما ياد شويم، ذكر خدا شده است و هنگامى كه دشمنان ما ياد شوند، شيطان، ياد شده است. (كافى، ج 2، ص186، حدیث1)

همدردى و خیررسانی

از دیگر ویژگی های یک شیعه آن است که به یاری دیگران می رود و در کارهای خیر اهل سرعت و سبقت است و نسبت به دیگران احساس همدردی داشته و به خیررسانی می پردازد. ابواسماعيل مى گويد: قُلْتُ لِأبى جَعْفَرٍ عليه السلام: جُعِلْتُ فِداكَ إنَّ الشّيعَةَ عِنْدَنا كَثيرٌ. فَقالَ: فَهَلْ يَعْطِفُ الْغَنِىُّ عَلَى الْفَقرِ؟ وَ هَلْ يَتَجاوَزُ الْمُحْسِنُ عَنِ المُسى ء وَ يَتَواسَوْنَ؟ فَقُلْتُ: لا. فَقالَ عليه السلام: لَيْسَ هؤُلاءِ شيعَةً، الشّيعَةُ مَنْ يَفْعَلُ هذا؛ به امام باقر عليه السلام گفتم: فدايت شوم! شيعيان، پيش ما زيادند. امام فرمود: آيا ثروتمند به نيازمند مهربانى مى كند؟ آيا نيكوكار از گنهكار مى گذرد؟ و آيا به هم كمك مالى مى كنند؟ ( تا برابر هم شوند و عدالت برقرار باشد)؟ گفتم: خير. فرمود: اين ها شيعه (حقيقى) نيستند. شيعه، كسى است كه اين طور عمل كند.(كافى، ج 2، ص173، حدیث11)

ترسان از خدا در نهان و آشکار

خداوند در آیات قرآنی یکی از مهم ترین اصول اسلامی را در شخصیت مسلمانان خوف و خشیت از خداوند دانسته که موجب تقوای الهی نیز می شود. خوف و رجا در آیات قرآنی بسیار مورد تاکید قرار گرفته و خداوند اهل بیت عصمت و طهارت را در آیات نخست سوره انسان به خوف از خدا و خشم الهی و دوزخ ستوده است. پس شیعیان ایشان نیز باید این گونه باشند؛ چنان که پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: يا عَلىُّ! شيعَتُكَ اَلَّذينَ يَخافُونَ اللّهَ فِى السِّرِ وَالْعَلانيَةِ. يـا عَلىُّ! شيعَتُكَ اَلَّذينَ يَتَنافَسُونَ فِى الدَّرَجاتِ، وَيَلْقَونَ اللّهَ وَ لاحِسابَ عَلَيْهِمْ. يا عَلىّ! أعْمالُ شيعَتُكَ تُعْرَضُ عَلَىَّ فىكُلِّ جُمُعَةٍ؛ فأَفْرَحُ بِصالِحِ أعمالِهِمْ وَ أَسْتَغْفِرُ لِسَيِّئاتِهِم؛ اى على! شيعه تو، كسانى هستند كه در آشكار و نهان، از خدا مى ترسند. اى على! شيعه تو، كسانى هستند كه [در قيامت] در طىّ درجات، از هم سبقت مى گيرند، و خدا را ملاقات مى كنند در حالى كه حسابى ندارند [و چيزى بدهكار نيستند] اى على! اعمال شيعه تو، هر جمعه، به من عرضه مى شود؛ من، از كارهاى نيك آنان، خوشحال مى شوم و براى كارهاى ناشايست آنان، استغفار مى كنم. (بحارالانوار، ج 68، ص 41)

معیارهای اساسی در رفتار اجتماعی شيـعه

در حوزه رفتاری باید به دو نوع رفتار توجه شود: رفتاری فردی و رفتار اجتماعی. البته رفتار اجتماعی آدمی متاثر از فضایل و رذایل و رفتارهای شخصی است، با این همه انسان باید در رفتار اجتماعی بیش تر توجه داشته باشد؛ زیرا به دیگران آسیب می رساند و تنها در این میان خودش ضرر نمی کند بلکه به دیگران نیز ضرر می رسد که می تواند بازتاب سنگین تری داشته باشد. شیعه واقعی در رفتار اجتماعی باید معیارها و ملاک هایی را در نظر گیرد که در سخن اميرمؤمنان عليه السلام این گونه بیان شده است: شيعَتُنا، اَلمُتباذِلُونَ فى وِلايَتِنا، المُتَحابُّونَ فى مَوَدَّتِنا، المُتَزاوِرُونَ فى اِحياءِ أمْرِنا الَّذينَ إنْ غَضِبُوا لَمْ يَظْلِمُوا وَ إنْ رَضُوا لَمْ يُسْرِفُوا، بَرَكَةً عَلى مَنْ جاوَرُوا، سِلْمٌ لِمَنْ خالَطُوا؛ شيعيان ما، كسانى هستند كه در راه ولايت ما، به هم بذل و بخشش مى كنند. و به همديگر، در دوستى ما، محبت مى كنند و در راه زنده نگهداشتن راه و روش ما، به زيارت يكديگر مى روند. آنان، اگر خشمناك شوند، به ظلم در نمى غلطند و اگر خشنود باشند، اسراف و زياده روى نمى كنند. مايه ى بركت همسايگان و موجب سلامتى و آسايش افراد مرتبط با آنان، هستند. (كافى ، ج 2، ص 236، حدیث24)

پرهیز از شهوات

شیعه واقعی باید کاری کند که پیشوایان خویش را متهم نسازد. در آیات قرآنی از جمله آیات 30 و 31 سوره احزاب بیان شده که انتساب به هر شکلی به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) چگونه می تواند آثار متضاد مضاعفی را به دنبال داشته باشد. امام صادق عليه السلام نیز از شیعیان می خواهد با پرهیز از شهوات شکمی و جنسی به گونه ای رفتار نکنند که مردم شیعیان را مردمان شهوتران قلمداد کنند. هم چنین با افراد پست و سفله نباید رفت و آمد کنند ؛ زیرا یکی از راه های شناخت افراد نگاه به دوستان و هم نشینان اوست. به هر حال ایشان فرموده است: إيّاكَ و السَّفْلَةِ! فَإنَّما شيعَةُ عَلِىٍّ مَنْ عَفَّ بَطْنَهُ وَ فَرْجَهُ وَاشْتَدَّ جِهادُهُ، وَ عَمِلَ لِخالِقِهِ، وَرَجا ثَوابَهُ، وَخافَ عِقابَهُ، فَإذا رَأَيْتَ أُولئِكَ شيعَةُ جَعْفَرٍ؛ بر تو باد پرهيز از افراد پست! همانا، شيعه على، كسى است كه شكم را از حرام پر نسازد و از مفاسد جنسى بر حذر باشد و سخت كوش باشد، براى خدا كار كند و به پاداش او، اميدوار باشد و از عذاب او، بهراسد. زمانى كه آنها، را [اين چنين ]ديدى، [بدان كه] شيعه ى من، هستند. (كافى، ج 2، ص233، حدیث9)

ورع و اجتهاد

از دیگر ویژگی های شیعه واقعی آن است که اهل ورع یعنی مرتبه عالی تقوا است و این که اهل تهجد و نماز شب و محافظت بر حدود الهی است و به تولا و تبری توجه و اهتمام می ورزد. امام باقر عليه السلام در این باره فرموده است: فَإنَّما كانَ شيعَةُ عَلىٍّ عليه السلام يُعْرَفُونَ بِالْوَرَعِ وَالاِجْتِهادِ وَ الْمُحافِظَةِ، وَ مُجانِبَةِ الضَغايِنِ، وَالْمَحَبَّةِ لِأوْلِياءِاللّهِ؛ به يقين، شيعه على، به ورع و سخت كوشى و سرّ نگهدارى و دور بودن از كينه ها و محبت به دوستان خدا، شناخته مى شود. (بحارالانوار، ج 66، ص 493)

انديشه شيعه

شیعه از نظر اندیشه و فلسفه زندگی نیز می بایست اندیشه ها و فلسفه زندگی را از امامان (ع) بگیرد تا شیعه باشد. از اصول اندیشه ای شیعی می توان به مواردی چون بداء ، معراج، شفاعت، توسل و مانند آن ها اشاره کرد. امام صادق عليه السلام در باره برخی از این اصول اندیشه ای شیعی فرموده است: مَنْ أنْكَرَ ثَلاثَةَ أشْياءَ، فَلَيْسَ مِنْ شيعَتِنا: الْمِعْراجُ وَ الْمَسألَةُ فِى القَبرِ، وَ الشَّفاعَةُ؛ هر كس، اين سه چيز را انكار كند، شيعه ما نيست: معراج و سؤال قبر و شفاعت. (بحارالانوار، ج 18، ص 34 ، ح 44)

برخورد اجتماعی شيـعه

از ویژگی های شیعی در برخورد اجتماعی باید به خوشرویی و خوشرفتاری و مصالحه گری و مانند آن اشاره کرد. امام صادق عليه السلام فرمود: يا شيعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ! إنَّهُ لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يَمْلِكْ نَفسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ لَمْ يُحْسِن صُحْبَةَ مَنْ صَحِبَهُ ومُرافَقَةَ مَنْ رافَقَهُ وَ مُـصالِحَةَ مَنْ صـالَحَهُ وَمُخالَفَةَ مَنْ خالـَفَهُ ؛ اى شيعه آل محمد! همانا، كسى كه هنگام غضب، مالك نفسش نباشد و با همنشين، خوش رفتارى نكند و با رفيق، خوش رفتار نباشد و با آشتى كنندگان مصالحه خوب نكند و با مخالف، مخالفت درستى نداشته باشد، از ما نيست. (تحف العقول، ص 38)

حفظ کرامت و بزرگوارى شيعه در برابر مخالف:

از دیگر ویژگی های شیعه آن است که در برابر مخالف سرتعظیم فرود نمی آورد چه رسد که برای مسایل دنیوی به او مراجعه کرده و از او بخواهد تا حوائج و نیازهای مادی و دنیوی او را بر آورد سازد. امام صادق عليه السلام به شیعیان سفارش می کند که خودشان را نزد مخالفان خوار و خفیف نسازند و از آنان درخواست های مادی نداشته باشند. ایشان می فرماید: شيعَتُنا مَنْ لا يَسْأَلُ النّاسَ وَ لَوْ مـاتَ جُـوعا؛ شيعه ما، كسى است كه اگر از گرسنگى هم بميرد، از مخالفان ما، چيزى نخواهد خواست.( وسائل الشيعه 6: 309 ح 15)

اطاعت خدا و ترک مذهب گرایی باطل:

شیعه باید اطاعت را تنها در اطاعت خدا بجوید که بر اساس آموزه های قرآنی در اطاعت رسول الله (ص) و اولوا الامر از اهل بیت(ع) نمودار می شود.(آل عمران، آیات 31 و 32 و 132؛ نساء، آیه 59 و آیات دیگر) بنابراین ترک مذاهب باطل و ساختگی از واجبات شیعه بودن و لوازم آن است. امام باقر عليه السلام فرموده است: لاتَذْهَبُ بِكُمُ المَذاهِبُ! فَوَاللّهِ، ما شيعَتُنا الاّمَنْ أطاعَ اللّهَ؛ مذاهب باطل شما را گمراه نكند! به خدا، شيعه ما نيست، مگر كسى كه اطاعت خداى بزرگ كند. (كافى، ج 2، ص73، حدیث1)

آزمون شيـعه در نماز و اسرار و مواسات

امام صادق عليه السلام فرمود: اِمتَحِنوا شيعَتَنا عِنْدَ ثَلاثٍ: عِندَ مَواقيتِ الصَّلاةِ، كَيْفَ مُحافَظَتِهِمْ عَلَيْها؛ وَ عِندَ أسْرارِهِمْ، كَيْفَ حِفْظِهِمْ لَها مِنْ عَدُوِّنا، وَ إلى أمْوالِهِمْ كَيْفَ مُواساتِهِمْ لاِخْوانِهِمْ فيها؟ شيعيان ما را، در سه جا امتحان كنيد: 1 ـ در اوقات نماز؛ ببينيد چگونه اوقات نماز را حفظ مى كنند؛ 2 ـ پيش اسرارشان؛ ببينيد چگونه از دشمنان ما، آن ها را حفظ مى كنند؛ 3 ـ در مورد ثروت هايشان ببينيد چگونه نسبت به برادران خود، تعادل را حفظ مى كنند و به آن ها مى رسند. (بحارالانوار، ج 83، ص22، حدیث40)

عمل صالح و عدالت

امام باقر عليه السلام در باره این ویژگی شیعیان می فرماید: أبْلِغْ شيعَتَنا أنَّهُ لَنْ يَنالُ ما عِندَاللّهِ إلاّ بِالْعَمَلِ وَ أبْلِغْ شيعَتَنا إنَّ أعْظَمَ النّاسِ حَسْرَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ، مَنْ وَصَفَ عَدْلاً ثُمَّ يُخالِفَهُ إلى غَيْرِهِ؛ به شيعيان ما، اين پيام را برسان كه: هرگز كسى به آن چه پيش خداست، نمى رسد، جز با عمل كردن. به شيعيان ما، اين پيام را برسان كه بزرگترين حسرت خور در قيامت، كسى است كه عدالت را توصيف كند، ولى خودش، در عمل مخالفت كند. (كافى، ج 2، ص300، حدیث5)

مایه زینت و زیبایی

امام صادق عليه السلام این ویژگی شیعیان را این گونه توضیح می دهد و می فرماید: مَعاشِرِ الشّيعَةِ! كُونُوا لَنا زَيْنا، وَ لا تَكُونُوا عَلَينا شَيْنا. قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا، وَ احْفَظُوا ألْسِنَتَكُمْ وَ كُفُّوها عَنِ الْفُضُولِ وَ قَبيحِ الْقَوْلِ؛ اى گروه شيعه! شما، مايه ى زينت و زيبايى ما باشيد، نه اين كه باعث سرزنش ما خاندان شويد. با مردم، به نيكى سخن بگوييد و مراقب زبان خود باشيد و آن را، از گفتار بيهوده و سخن زشت، باز داريد. (وسائل الشيعه، ج 8، ص 535 ،ح 18.)

شیعه عملی

برخی تنها با زبان شیعه هستند و عملشان خلاف آن است. شیعه کسی است که در قول و عمل شیعه باشد و از امام (ع) الگو بگیرد. امام صادق عليه السلام فرمود: لَيْسَ مِنْ شيعَتِنا مَنْ قالَ بِلِسانِهِ وَ خالَفَنا فى أعْمالِنا وَ آثارِنا. وَ لكِنْ شيعَتِنا مَنْ وافَقنا بِلِسانِهِ وَ قَلْبِهِ وَ اتَّبَعَ آثارَنا وَ عَمِلَ بِأعْمالِنا. أُولئِكَ شيعَتُنا؛ كسى كه به زبان، مى گويد شيعه است و با اعمال و آثار ما مخالفت مى كند، از پيروان ما نيست، شيعه ما، كسى است كه ما را با زبان و قلب همراه باشد و آثار ما را پيروى كند و اعمال ما را انجام دهد. آنان، شيعه ما هستند. (وسائل الشيعه ، ج11، ص96 ، ح 19)

پيوندهاى عملی با امام

شیعه باید به ریسمان الهی خدا که همان اهل بیت (ع) چنگ بزند و آنان را دستگیره محکم خود قرار دهد نه آن که به دیگران بیاویزد و بخواهد با آنان به جایی برسد و فلسفه و سبک زندگی آنان را بیاموزد و عمل کند. کسی که مدعی تشیع است باید فلسفه و سبک زندگی امامان را در زندگی خود داشته باشد.امام صادق عليه السلام فرموده است: كَذِبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ مِنْ شيعَتِنا وَهُوَ مُتَمَسِّكٌ بِعُرْوَةِ غَيْرِنا؛ دروغ مى گويد كسى كه گمان مى كند شيعه ى ما است، ولى به ريسمان غير ما، چنگ زده است. (بحارالانوار، ج 2: ص 98 ح 49)

محافظت بر نماز و زکات و امر به معروف

از دیگر ویژگی های یک شیعه است. امام كاظم عليه السلام فرمود: قَد كانَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَتَخَتَّمُ بِيَمينِهِ وَ هُوَ عَلامَةٌ لِشيعَتِنا يُعْرَفُونَ بِهِ وَ بِالْمُحافِظَةِ عَلى أوقاتِ الصَّلاةِ وَإيتاءِ الزَّكاةِ وَ مُواساةِ الْأخْوانِ وَ الأمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْىِ عَنِ الْمُنْكِرَ؛ رسول خدا صلي الله عليه و آله انگشتر را به دست راست خود مى كرد. آن، نشانه اى براى شيعه ى ما است و به آن، شناخته مى شوند.] و همين طور، شيعيان به [محافظت بر اوقات نماز و پرداخت زكات و رسيدگى مالى به برادران (براى برقرارى عدالت) و امر به معروف و نهى از منكر، شناخته مى شوند. (وسائل الشيعة ج3، ص 397 ح 3)

زيارت امام و صالحان

از دیگر خصوصیات شیعه زیارت امام (ع) در زمان حضور و غیبت و حیات و ممات است. امام هفتم عليه السلام فرموده است: مَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ أنْ يَصِلَنا، فَلْيَصِلْ فُقَراءَ شيعَتِنا. وَ مَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ أَنْ يَزُورَ قُبُورَنا، فَلْيَزُرْ قُبُورَ صُلَحاءِ إخْوانِنا؛ كسى كه دوست دارد از نزديك ما را ببيند، ولى نمى تواند با ما ديدار كند، بايد به ديدار فقراى شيعه برود؛ كه ديدار با شيعيان فقير، ديدار با ما است و هركه دوست دارد، بر مزار ما حاضر شود ولى نمى تواند قبور ما را زيارت كند، بايد به زيارت قبور برادران صالح ما [از علما و …] برود. (وسائل الشيعة ، ج 6:ص 332 ح 1)

تسلیم در برابر امام(ع)

از دیگر ویژگی های یک شیعه اطاعت امر و تسلیم در برابر امام معصوم(ع) است. امام رضا عليه السلام فرمود: شيعَتُنا اَلمُسَّلِمُونَ لِأمْرِنا، الآخِذُونَ بِقَولِنا، المُخالِفُونَ لِأعْدائِنا. فَمَنْ لَمْ يَكُنْ كَذلِكَ، فَلَيْسَ مِنّا؛ شيعيان ما، كسانى اند كه تسليم شدگان فرمان ما و پذيرندگان سخن ما و مخالفان دشمنان ما، هستند، بنابراين، كسى كه چنين نباشد، از ما نيست.( وسائل الشيعه ج 18:ص 83 ح 25)

امانت داری و دلسوزی

هم چنین خصوصیات شیعه آن است که دلسوز مردمان و امانت دار امانت های امامان(ع) یعنی همان معارف و ولایت ایشان و نیز کمک کننده به مومنان شیعه باشد. امام صادق عليه السلام فرمود: مَياسيرُ شيعَتِنا، أُمَناؤُنا عَلى مَحاويجِهِمْ، فَاحْفَظُونا فيهِمْ يَحْفظَكُمُ اللّهُ؛ توانمندان شيعيان ما، براى نيازمندان شان، امين هاى ما هستند؛ زيرا، ما را در بين آنان حفظ مى كنند؛ يعنى، با بذل مال شان، آنها را، هم چنان پيرو ما نگاه مى دارند خداوند، توانمندان دلسوز را حفظ كند! (كافى ، ج 2، ص 265، حدیث21)

فضایل و مکارم اخلاقی

شیعه باید از نظر فضایل فردی و اخلاقی در اوج باشد و در محاسن و مکارم اخلاقی سرمشق شود. امام صادق عليه السلام فرمود: إنّا نُحِبُّ مِنْ شيعَتِنا مَنْ كانَ عاقِلاً، فَهِما، فَقيها، حَليما، مُداريا، صَبُورا، صَدُوقا، وَفيّا؛ ما، شيعه اى را كه عاقل و فهيم و دانا و بردبار و مدارا كننده و شكيبا و راستگو و وفادار باشد، به يقين دوست داريم. (امالى مفيد ، ص 192 ح 22)

اميرمؤمنان عليه السلام نیز فرموده است: شيعَتُنا هُمُ الْعارِفُونَ بِاللّهِ، العامِلُونَ بِأَمْرِاللّهِ، أهْلُ الْفَضائِلِ، النّاطِقُونَ بِالصَّوابِ، مَأكُولُهُمْ الْقُوتُ، وَ مَلْبَسُهُم الاِقْتِصادُ وَ مَشيُهُمُ التَّواضُعُ؛  شيعيان ما، تنها عارفان به خدا و عمل كنندگان دستورات الهى، اهل فضيلت، سخن سرايان به مطالب درست، هستند. خوراك آنان، به اندازه اى است كه توان و نيروشان دهد [نه كم خورند و نه زياد]؛ لباس پوشيدن شان متعارف است [نه بدها را پوشند و نه به زيور بيارايند]؛ با تواضع راه مى روند و … (بحارالانوار، ج 78، ص 29)

نماز شب و تهجد

شیعه پیامبر(ص) را سرمشق قرار می دهد و همان طوری که ایشان و اهل بیت وی بر تهجد و نماز شب تاکید داشتند، ایشان نیز این گونه هستند و اهل عبادت و تهجد شبانه اند. امام صادق عليه السلام فرمود: لَيْسَ مِنْ شيعَتِنا مَنْ لَمْ يُصَلِّ صَلاةَ اللَّيْلِ؛  كسى كه نماز شب نخواند، از شيعيان (مخلص وناب) نيست. (بحارالانوار، ج 87، ص 162) هم چنین در روایت است: فى قَولِ اللّهِ « تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ المَضاجِعِ» . حديث قالَ: نَزَلَتْ فى أميرِالمُؤمِنينَ عليه السلام وَ أتباعِهِ مِنْ شيعَتِنا يَنامُونَ فى أوَّلِ اللَّيلِ، فَإذا ذَهَبَ ثُلُثَا اللَّيْلِ، أو ما شاءَ اللّهُ، فَزَعُوا إلى رَبِّهِمْ راغِبينَ راهِبينَ طامِعينَ فى ما عِنْدَهُ؛ امام باقر عليه السلام درباره ى فرموده ى خدا [در قرآن] آنان كه شب ها، پهلو از رختخواب، حركت دهند. فرمود: آن، درباره ى اميرمؤمنان و پيروان او از شيعيان ما كه اوّل شب را مى خوابند و هنگامى كه دو سوم شب، يا آن چه خدا خواست، گذشت، بلند مى شوند و به درگاه پروردگارشان راز و نياز و تضرّع و زارى مى كنند در حالى كه مشتاق و ترسان اند و به آن چه پيش خداست اميدوارند، نازل شده است. (وسائل الشيعة، ج 5، ص 274 ح 26)

ویژگی های نماز خواندن شیعه

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله درباره این ویژگی های شیعه فرموده است: قالَ إبراهيمُ الخَليلُ عليه السلام: اِلهى! بِما يُعْرَفُ شيعَتُهُمْ وَ مُحِبُّوهُمْ؟ قالَ: بِصَلاةِ الإحـْدى وَ الْخَمْسينَ، وَ الْجَهرِ بِـ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيم»، وَ الْقـُنُوتِ قَبْلَ الرُّكُوعِ، وَ سَجْدَةِ الشُّـكْرِ، وَ التـَّخَتُّمُ بِاليَمينِ؛ ابراهيم خليل عليه السلام گفت: خدايا! شيعه و دوستان اهل بيت عليهم السلام به چه چيز شناخته مى شوند؟ خداوند فرمود: به: پنجاه و يك ركعت نماز [در شبانه روز] و بلند گفتن «بسم اللّه الرحمن الرحيم» [در نماز] و قنوت گرفتن قبل از ركوع، و سجده ى شكر به جا آوردن و انگشتر به دست راست كردن. (بحارالانوار، ج 85، ص84 ح 28)

صبر در امر ولایت

درشرایطی که همه علیه ولایت هستند همراه با ولی الله و صبر ولایت بسیار اهمیت دارد. امام صادق عليه السلام فرمود: وَاللّهِ ما اَطاعَ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله غَيْرُكُمْ وَ لانَسَبَ اللّهُ اِلَى الإيمانِ غَيْرَكُمْ، أَنـْتـُم أعِـزَّةُ الإسـْلامِ. اَلْخـَيْرُ لـَكُمْ كـُلـُّهُ، ما مِنْكُمْ عَبْدٌ اِبتَلاهُ بِبَلِيَّةٍ فَصَبَرَ، إلاّ كَتَبَ اللّهُ لَهُ أجْرَ اَلْفَ شَهيدٍ؛  به خدا قسم جز شما شيعيان، كسى رسول خدا را اطاعت نكرده است و خداوند، جز شما را، به ايمان نسبت نداده است. شما، مايه عزّت و سرافرازى اسلام هستيد، تمام خير و خوبى ها مال شما است. اين گونه نيست كه از شما، كسى را خداوند به مصيبتى گرفتار كند و او صبر بورزد [ولى خداوند او را بى اجر گذارد] بلكه خداوند، براى او اجر هزار شهيد را مى نويسد. (مشكاة الانوار: ص94) از همین روست که بیماری شیعیان نیز برای آنان ثواب دارد؛ زیرا این مشکلات و مصیبت ها را برای حفظ ولایت می کشد. امام على عليه السلام فرمود: يا سَلمانُ! ما مِنْ أحَدٍ مِنْ شيعَتِنا يُصيبُهُ وَجَعُ، إلاّ بِذَنْبٍ قَدْ سَبَقَ مِنْهُ وَ ذلِكَ، الوَجَعُ تَطْهيرٌ لَهُ؛  هيچ كس از شيعيان ما، دچار دردى نمى شود، جز به واسطه گناهى كه از او سرزده است. و آن درد، زايل كننده اى بر گناه او است.( وسائل الشيعه ج 2، ص 625 ح 20)

آثار و برکات شیعه بودن

اگر بتوانیم شیعه واقعی باشیم می توانیم از آثار و برکات آن بهره مند شویم. از جمله آثاری که برای شیعه بودن است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

رستگارى شيعه

از آثار شیعه واقعی بودن آن است که به رستگاری و پیروزی عظیم دست می یابند و بهشت از آن خویش می کنند. عبدالله ابْنُ مَسعُود گفت: فَضَرَبَ [رَسُولُ اللّه صلي الله عليه و آله ] عَلى مِنكَبِ عَلىٍّ عليه السلام ثُمَّ قالَ: هـذا وَ شيعَتُهُ هُمُ الفائِزُونَ؛ رسول خدا صلي الله عليه و آله، [در مسجد] به شانه ى على عليه السلام زد سپس فرمود: اين [مرد] و شيعه او، رستگارانند. (بحارالانوار، ج 7، ص 178، حدیث15)

شفاعت شيـعه

از آثار شیعه واقعی بودن بهره مندی از شفاعت است؛ یعنی همان طوری که خداوند از کسانی که راضی و خشنود است به آنان مقام شفاعت می دهد(انبیاء، آیه 28) که شامل پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است به شیعیان به سبب آن که از آنان نیز راضی و خشنود است مقام شفاعت می بخشد؛ چنان که أبُو جَعْفَرٍ امامُ باقرعليه السلام می فرماید: إنَّ لِرَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله الشَّفاعَةُ فى أُمَّتِهِ وَ لَنا شَفاعَةٌ فى شيعَتِنا وَ لِشيعَتِنا شَفاعَةٌ فى أهاليهِمْ؛ امام عليه السلام فرمود: همانا، رسول خدا صلي الله عليه و آله حقّ شفاعت امّت اش را دارد و ما، حقّ شفاعت شيعيان خودمان را داريم و شيعيان ما، حقّ شفاعت خويشان خود را دارند. (بحارالانوار، ج 8، ص 38، حدیث16)

بخشش گناهان صغیره

ترک گناه از همه بایسته و از شیعه شایسته است و باید نه تنها گناهان را ترک کند بلکه مکروهات را نیز ترک می کند. البته باید توجه داشت که اصل ولایت موجب می شود که خداوند نسبت به آنان چشم فروگذارد و سخت گیری نکند. از این روست که در آثار شیعه بودن آمده است که آنان را به گناه صغیره نمی گیرند و اگر شیعه گناه بزرگ را ترک کند خداوند به محبت و ولایت از گناهان صغیره ایشان در گذرد، چنان که امام صادق عليه السلام فرمود: لا يُؤاخِذُ اللّهُ الشّيعَةَ بِذَنْبٍ دُونَ الكَبيرَةِ وَ إنّى لَأرْجُو أنْ لا يَلْقَى اللّهَ أحَدٌ مِنْكُمْ كَبيرةً؛ خداوند، شيعه را، به گناهى، جز گناه كبيره، بازخواست نمى كند. و من اميدوارم هيچ يك از شما شيعيان، با گناه كبيره با خدا ملاقات نكند.( مشكاة الأنوار: ص 94)

 

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا