اصولی فقهیاعتقادی - کلامیاقتصادیمعارف قرآنیمقالات

بانک ضد اسلامی

samamosبسم الله الرحمن الرحیم

بانک داری یک فعالیت اقتصادی است که پس از رنساس در اروپا به شکل مدرنی آغاز شد. البته ریشه آن در رفتارهای اقتصادی بازرگان وجود داشته است. البته همان طوری که از تاریخ بانک داری به دست می آید، نقش یهودیان در بانک داری غیر قابل اغماض و چشم پوشی است. گرایش های اقتصادی و دنیوی یهودیان در این امر بسیار نقش داشته است.

روحیات یهودیان اقتضای فعالیت های دنیاگرایانه را دارد؛ زیرا تفکر یهودی به گونه ای رقم خورده که دنیا را برای خود می خواهند و تلاش دارند تا همه اسباب آسایش و رفاه را برای خود فراهم آورند. البته این امر مثبتی است اما اگر به شکل افراط در آید آسیب زا خواهد بود. همین گرایش افراطی به آسایش و رفاه موجب شد تا حتی به خودشان نیز رحم نکنند و برای کسب درآمد به هر شیوه و روشی متوسل شوند. خداوند در آیه 85 سوره بقره می فرماید یهودیان به خودشان هم رحم نمی کنند و با جنگ و گرفتن اسیر و برده بر آن هستند تا پولی را به عنوان فدا بگیرند و این گونه بر خلاف آموزه های توراتی عمل کنند.

از دیگر رفتارهایی که مرتبط به همین دنیاپرستی آنان است، آن که امانت داران خوبی نیستند و وقتی پولی را می گیرند به سختی آن را پس می دهند. خداوند با اشاره به همین خصلت آنان در آیه 75 سوره آل عمران می فرماید آنان یک دیناری را به امانت در نزدشان باشد برنمی گردانند مگر این که بسیار پافشاری کرده و آنان را مجبور به پس دادن کنید.

این ها خصلت موجب شد تا گرایش به معاملات ربوی پیدا کنند و به یک معنا بنیانگذار معاملات ربوی شوند. همین ها بودند که در حجاز و به ویژه در مدینه به رباخواری رو آوردند و با گرفتن اضعاف مضاعف موجب بدبختی و ورشکستکی تجار و بازرگانان می شدند. خداوند در ایه 161 سوره نساء بیان می کند که یهودیان از این نوع معاملات ربوی منع شده بودند ولی به این کار اقدام می کردند و از همین رو خداوند آنان را عذاب کرد.

امروز فرهنگ بانک داری در عملیات و فعالیت های اقتصادی حرف اول را می زند. در همه جای جهان بانک است که اقتصاد کشورها را در اختیار دارد و در هر کوی و برزن و کوچه و خیابان شما نماد بانک ها را می بییند که برافراشته تر از مساجد و معابد و کلیسا و کنسیه است. پیش از آن که چشم شما را مساجد و معابد پر کند و شما را به یاد آخرت اندازد، ساختمان های معظم و معزز بانک و تابلوهای رنگارنگ آن است که شما را به دنیا دعوت می کند و از آخرت غافل می سازد.

در گذشته اگر به شهرهای ایران اسلامی سفر می کردید اولین چیزی که شما می دیدید مراکز مذهبی و مساجد و زیارتگاه ها بود که قد اشرافته و چشم آدمی را مجذوب خود می کرد و انسان را به زیارت آن و یاد آخرت می افکند امروز به جای آن بانک ها و یا دیگر فعالیت های اقتصادی است که پدیده هر شهری شده و حتی مسافران کوی رضا(ع) را به کوی دنیا و پدیده دعوت می کند و زائر را به گردشگر تبدیل می کند که برای تفریح و شادی دو روزه دنیا و سرگرمی به این سو و آن سو می شتابد و سوار بر اتومبیل و مترو به آن جا ها می رود.

بسیاری از مردم امروز از بحران روحی و روانی رنج می برند. با نگاه بیرونی انسانی فرحناک هستند که از هیجان می خندند و فریاد ها بر می آورند ولی از درون پوسیده و افسرده و اندوهگین هستند؛ زیرا همه زندگی آنان را مسکن های شادی بخش پر کرده است که تنها موجب تخدیر می شود؛ زیرا ربا و اقتصاد ربوی در زندگی آنان راه یافته است. این لقمه های حلال که به شکل رسمی و دولتی و قانونمند در جامعه اسلامی راه یافته است روح و روان آدمی را سیاه و تیره ساخته و دچار انواع اختلالات روانی کرده است.

قرآن در آیه 62 سوره مائده می فرماید: وَتَرَی کَثِیرًا مِّنْهُمْ یُسَارِعُونَ فِی الإِثْمِ وَالْعُدْوانِ وَأَکْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ؛ «بسیاری از آنان را می بینی که در گناه و تعدّی و خوردن مال حرام، شتاب می کنند. چه زشت است کاری که آنجام می دادند!».

این لقمه های حرام به جای حلال هزاران آسیب دارد. این که فرزندان انسان بدکار و فاجر و کافر می شود به همین لقمه های حرام و ربوی باز می گردد؛ امام صادق می فرماید: «کَسْبُ الحَرامِ یُبینُ فی الذّرّیة؛ درآمد حرام در فرزندان اثر (نامطلوب) می گذارد (و هدایت آنها را دچار مشکل می کند)».( وسائل الشیعه، ج12، ص53)

امروز بانک های نه تنها به طور رسمی ربا می گیرند و با عناوینی چون جریمه دیرکرد ربا را رسمیت می بخشند بلکه کاری کرده اند که بر سر سفره هیچ انسانی لقمه حلال را نمی یابد؛ زیرا کشاورز و باغدار تا بازاری و خریدار ناچارند از بانک وام بگیرند که به ظاهر بر اساس قوانین مضاربه و مزارعه و مانند آن است ولی هیچ یک از این ها رعایت نمی شود.

جالب این است که سرمایه بانک ها از اقتصاد ملی و انفال و مانند آن تامین می شود ولی آن را به شکل حرام در می آورند و به خورد مردم می دهند.

این ها با این همه سرمایه های هنگفت ملی حتی کمکی نمی کنند تا فرد بیماری به وام نیک و حسنه درمان شود و دانشجویی درس بخواند یا دختر و پسری ازدواج کنند.

جالب این که بنگاه اقتصادی کوچکی که مردم متدین در محله و مسجد و خانواده شکل می دهند با اندک سرمایه های خویش دستگیری مردم می کنند و با وام های بی بهره دست آنان را می گیرند و در کار خیر یار و یاور مردم هستند. آنان براساس اصل تقوا و تعاونی که خداوند در آیه 2 سوره مائده و در آیات دیگر قرآن از جمله 245 سوره بقره و 130 سوره ال عمران فرموده به قرض الحسنه و وام نیک اقدام می کنند و نه تنها مفید و سازنده هستند بلکه دنیا و آخرت مردم را آباد می کنند. در حالی که بانک های ملی و دولتی که با انفال مردم سرو کار دارند به اقتصاد ربوی رو آورده اند.

این که فشار سهمگینی بر روی فعالیت های این بنگاه های کوچک مردمی از سوی دولت و نهادهای قانونی است برای آن که نشان داده اند که می توان هم فعالیت اقتصادی سالم داشت و هم می تواند قرض بدو ربا داد. در حالی که بانک های دولتی می خواهند با انحصار گرایی و ویژه خواری هم چنان نبض اقتصادی را در دست داشته باشند و دنیا و آخرت مردم را به باد دهند؛ زیرا بر این باورند که مردم را به زور که بهشت نباید برد ولی اجازه دارند تا مردم را به هر شکلی شده به سوی دوزخ دنیا و آخرت سوق دهند و حتی پشتیبانی و حمایت جدی کنند.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا