از آیات قرآنی به دست می آید که مسیحی و یهودی در دو صورت به بهشت می روند: 1. از یهودیان پیش از مسیحیت یا از مسیحیان پیش از اسلام باشند و به توحید و نبوت و معاد اعتقاد داشته و عمل صالح کرده باشند؛ 2. یهودیان و یا مسیحیانی که مستضعف باشند و درباره نبوت بعدی علم و آگاهی نداشته و حجت بر ایشان تمام نشده باشد و به توحید و نبوت و معاد اعتقاد داشته و عمل صالح کرده باشند.
بر این اساس، با شرایطی یهودیان و مسیحیان بلکه حتی برخی دیگر از مشرکان و کافران به بهشت می روند. از جمله مشرکان و کافرانی که حجت بر ایشان تمام نشده و مستضعف فکری باشند.
اما مسیحیان و یهودی که این شرایط را نداشته باشند، به بهشت نمی روند. پس اگر یهودی پس از ظهور مسیح(ع) و نسخ یهودیت، همه شرایط را دارا باشد، به سبب آن که نبوت حضرت مسیح(ع) را نپذیرفته و به احکام مسیحیت پای بند نبوده است، به بهشت نمی رود. هم چنین مسیحی اگر به اسلام ایمان نیاورده و اطاعت از عمل صالحی که پیامبر(ص) فرموده نکرده به بهشت نمی رود.
خداوند می فرماید: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ؛ در حقيقت، كسانى كه به اسلام ايمان آورده، و كسانى كه يهودى شده‌اند، و ترسايان و صابئان، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد، پس اجرشان را پيش پروردگارشان خواهند داشت، و نه بيمى بر آنان است، و نه اندوهناك خواهند شد.(بقره، ایه 62)
در این آیه به وضوح ورود به بهشت با شرایطی اعلام شده است. پس همگان از اهل کتاب وارد بهشت می شوند ولی مشروط به دارا بودن شرایطی که در آیه بیان شده است. از جمله ویژگی هایی که در این آیه مطرح شده این است که ورود به بهشت برای کسانی که پس از اسلام بر شرایع پیشین هستند، داشتن عمل صالح است. اما پرسش این است که عمل صالح در فرهنگ قرآنی چیست؟
معنای عمل صالح در فرهنگ قرآن
در فرهنگ قرآن به عملي ،عمل صالح گفته می شود كه مطابق با حجّت آن عصر باشد و عقل و نقل آن را تایید و اثبات کرده باشد. از آن جایی که پس از ظهور اسلام، حجتی بر عمل منسوخ شرایع پیشین وجود ندارد که آن را صالح سازد، نمی توان اعمال یهودی و نصرانی را با آگاهی و علم به وجود نبی اکرم(ص) و شریعت اسلام که ناسخ آن دوست، عمل صالح دانست. قرآن كريم عملي را صالح مي‌داند كه مطابق با دستور حجّت عصر یعنی پیامبر هر زمانی باشد. از این رو حتی پس از نسخ برخی از احکام در اسلام، کسی بخواهد بر منسوخ عمل کند، آن عمل صالح نخواهد بود. از همین روست که اگر كسي به طرف طرف بیت المقدس نماز خواند ، این نماز از نظر قرآن ، جزو عمل صالح نیست.
پس برای این که کسی پس از ظهور اسلام و علم و آگاهی و تمام شدن حجت بر او، بخواهد با داشتن همه شرایط یعنی پذیرش توحید و نبوت و معاد و عمل صالح خود را مستحق بهشت بداند، باید گفته شود که او دارای همه شرایط نیست؛ چرا که اولا نبوت او ناقص است و از سوی دیگر عمل صالح او عمل صالح نیست؛ زیرا در احکام عقلی اگر عمل صالح مطابق عقل و فطرت انجام می دهد، ولی در احکام نقلی دارای عمل صالح نیست و به نوعی عمل بدعت آمیز انجام می دهد و اموری که دینی نیست به دین نسبت داده و به عنوان دین آن را انجام می دهد.
پس یکی از شروط اصلی در ورود به بهشت داشتن حجت نسبت به عمل صالح و احکام شرعی است. پس شخص می بایست برای ورود به بهشت دارای قطع و یقین و نیز ایمان نسبت به 1. توحید به خدا، 2. نبوت، 3. معاد ، 4. عمل صالح باشد. عمل صالح زمانی عمل صالح می شود که به حجت و پیامبر همان عصر ایمان داشته باشد و مطابق دستور و شریعت او عمل کند. اما اگر اگر كسي به شريعت و منهاج نسخ‌شده عمل بكند. از نظر آموزه های قرآنی ایمان او نسبت به پیامبر ناقص بوده و به همه پیامبران الهی ایمان ندارد و دیگر آن که مطابق شریعت عمل و اطاعت نکرده است تا عمل او جزو اعمال صالح باشد. از این روست که خداوند در شرایط خود می فرماید: فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛ پس اگر آنان یعنی اهل کتاب هم به آنچه شما بدان ايمان آوردهايد، ايمان آوردند، قطعاً هدايت شده‌اند، ولى اگر روى برتافتند، جز اين نيست كه سر ستيز و جدايى دارند و به زودى خداوند شر آنان را از تو كفايت خواهد كرد، كه او شنواى داناست. (بقره، ایه 137)
بر اساس آموزه های قرآنی، زمانی اهل کتاب پس از ظهور اسلام به بهشت می روند که یا حجت بر آنان تمام نشده باشد(اسراء، ایه 15؛ بقره، آیه 150؛ نساء، آیه 165) یا این که بر شریعتی عمل کنند که آخرین شریعت آن عصر است تا این گونه دارای عمل صالح شوند.
