اجتماعیاخلاقی - تربیتیاصولی فقهیمعارف قرآنی

مهريه حق واجب زنان

120اهميت مهريه

يكي از حقوق و واجبات اسلامي آن است كه مالي كه داراي ارزش است به عنوان مهريه يا صداق يا كابين زن قرارداده شود. مهريه زن بايد به گونه اي تعيين شود كه شأن و شئونات دو طرف مدنظر قرارگيرد.

به اين معنا كه همان گونه كه كفو و همتراز بودن ميان زن و شوهر امري پسنديده است، بايد دراصل مهريه نيز اين مساله مورد توجه باشد كه مهريه دراندازه شان و منزلت زن و شوهر معين گردد.

 

از آن جايي كه شان و منزلت هر كسي متفاوت است و به اعتبار منزلت اجتماعي و فرهنگي و مانند آن تغيير مي كند، اسلام مقدار آن را تعيين نكرده است و تنها براي آن كه ظلمي به دو طرف نشود، اموري را به عنوان آداب مهريه تبيين كرده است. همان گونه كه كف و سطح پايين مهريه مي بايست به اندازه اي باشد كه حداقل ماليت را داشته باشد، سقف آن هم نبايد از اندازه اي فراتر رود كه بيرون از توان مرد باشد؛ زيرا مهريه از واجبات دين است كه بايد از سوي شوهر در هنگام استطاعت و يا مطالبه داده شود. به اين معنا كه هرگاه شوهر استطاعت يافت اين دين را همانند ديگر ديون ادا مي كند و يا درهنگامي كه زن آن را مطالبه كرد پرداخت مي نمايد.

از امام صادق (ع) روايت شده است كه فرمود: قال رسول الله (ص) افضل نساء امتي اصبحهن وجها و اقلهن مهرا؛ رسول خدا (ص) فرمود: بهترين زنان امت من زيباترين و كم مهريه ترين آنان است.(التهذيب، شيخ طوسي، ج 7، ص 404)از آن حضرت همچنين نقل شده كه پيامبر(ص) حضرت فاطمه (س) را در برابر يك زره حطمي كه سي درهم ارزش داشت به علي ترويج كرد. (كافي، كليني، ج 5، ص 377) هر ده درهم يك سكه دينار بود و سي درهم به اندازه سه دينار زر بود كه از سوي پيامبر(ص) و امير مومنان علي (ع) به عنوان مهريه قرار داده شده بود.

خداوند درآيه 17 سوره قصص مهريه دختر شعيب (ع) را كه به عقد حضرت موسي (ع) درآمده بود، كاركردن حضرت موسي (ع) به مدت هشت تا ده سال بيان مي كند كه به نظر مي رسد مزد آن دراختيار همسرش قرار گرفته است، زيرا وي سپس با گله اي از گوسفندان كه متعلق به همسرش بود، از مدين كوچ مي كند.

دزدي مهريه

به هرحال مهريه بايد به اندازه اي تعيين شود كه شوهر امكان ادا و پرداخت آن را داشته باشد.

البته برخي از مردم مي گويند كه مهريه را چه كسي داده و چه كسي گرفته است؟ اين سخن افزون بر اين كه مطلب باطلي است حتي اگر شوهر در هنگام عقد به قصد عدم اداي مهريه آن را معين كند، در واقع گناهي بزرگ و يك نوع دزدي مرتكب شده است؛ زيرا عقد ازدواج همانند ديگر عقود است كه مي بايست به حكم عقل و شرع آن را انجام داد و از مفاد آن تخلف نورزيد. از اين رو خداوند مومنان را كساني مي داند كه به امانت ها و پيمانهايشان پاي بند بوده و آن را مراعات مي كنند: الذين هم لاماناتهم و عهدهم راعون. اين درحالي است كه حتي فرمان مي دهد: اوفوا بالعقود، به عقود خويش وفادار باشيد.

درحديثي كه از پيامبر(ص) نقل شده است عدم پرداخت مهريه را ظلم درحق زن و نوعي زنا بر مي شمارد. به اين معنا كه اگر كسي مهريه همسرش را نپردازد و درحق وي ستم كند، درنزد خداوند زنا كار شمرده مي شود: من ظلم امراه مهرها فهو عندالله زان (بحار الانوار، ج 76، ص 333)

امام صادق (ع) نيز مي فرمايد: هر كه با زني ازدواج كند و پرداخت مهريه او را به عهده نگيرد، عملش زنا خواهد بود. (كافي، ج 5، ص 383).

همان حضرت (ع) همچنين مي فرمايد: من امهر مهراً ثم لاينوي قضائه كان بمنزله السارق؛ هركه مهريه اي مقرر كند و قصد پرداخت آن را نداشته باشد درحكم سارق و دزد است. (همان)

بنابراين براساس روايات كسي كه قصد كند مهريه اي را نپردازد درحكم زناكار و دزد شمرده مي شود. از اين رو بايد مهريه اي را درنظرگرفت كه توان پرداخت آن وجود داشته باشد و به گونه اي عمل نشود كه در قيامت به عنوان دزد حق همسر مورد مؤاخذه قرارگيرد، زيرا شخص نمي تواند بي حساب و كتاب به ويژه در حقوق مردم از جمله همسرش از مقام رستاخيز بگذرد.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا