به نظر می‌رسد انسان همین که مرد دیگر دست عملش بسته است، اما از نظر آموزه‌های قرآنی انسان ها تا زمانی که قیامت بر پا نشده فرصت های زیادی برای صعود و سقوط دارند؛ زیرا اعمال انسان به دو دسته اصلی تقسیم می شود : اول: اعمالی که پیش از مرگ انسان انجام می دهد و به تعبیر قرآن مقدم داشته و پیش فرستاده است؛ دوم: اعمالی که پس از مرگ به دست وی می رسد در حالی که قبل از مرگ بستر آن را آماده و فراهم کرده است.
این اعمال دسته دوم همان باقیات صالحات است. (کهف، آیه 46؛ مریم، آیه 76) در سنت و احادیث از این به عنوان سنت های حسنه و سئیه یاد شده است تا بیان شود این باقیات می تواند بد و خوب باشد.
خدا به مردمان هشدار می‌دهد که همه این اعمال می تواند به نفع یا ضرر انسان باشد. پس باید در هر کاری مراقب باشد کاری نکند که تبعات آن بد باشد، بلکه باید دنبال کاری باشد که آثار و تبعات آن خیر و خوب باشد.
به هر حال در قیامت به هر دو دسته از اعمال رسیدگی می‌شود. خدا می فرماید : عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ
ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺷﺮ ﭘﻴﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﺯ ﭘﺲ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺑﺪﺍﻧﺪ .(انفطار، آیه ٥؛ و نیز نگاه کنید : نبا، آیه 40؛ جمعه، آیه 7؛ حشر، آیه 18؛ حج، آیه 10)
و نیز می فرماید :إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُّبِينٍ؛ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﺎ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺛﺒﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﻫﻤﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﻟﻮﺡ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ .(یس، آیه 12)
البته این که قرآن کریم می فرماید انسان خودش کار خیر کند و پیش بفرستد و منتظر وارث نباشد یا خواهان تاخیر اجل نباشد. (منافقین، آیات 9 تا 11) نفی کننده مطلب قبل نیست؛ زیرا باقیات خوب و بد همان عمل فرد است؛ زیرا فرزندان صالح و صدقه جاری و مانند آن عمل خود شخص است.
