اجتماعی

چگونگي رويش اشرافيت از نگاه قرآن

پيامبران، اصلاح گران دائمي

اسلام از زمان آدم(ع) تا خاتم(ص) به عنوان راهنماي زندگي از سوي خداوند، بر آن است تا آدمي در مسير درست گام بردارد و از تمامي ظرفيت ها و توانمندي هاي دروني و بيروني به درستي بهره گيرد تا به حكم فعليت اسمايي و تقرب الهي در مقام عبوديت ربوبي، خلافت الهي را عهده دار شود.

از آن جايي كه هر دوره زماني، مقتضياتي دارد، تغييرات و اصلاحاتي نيز در آن انجام مي شود از اين رو هر پيامبري افزون بر نقش روشنگري، در مقام اصلاح گري مي نشست تا به نام شرايع و مذاهب، اين معنا را كمالي بخشد.

هر يك از شرايع الهي در طول تاريخ بشريت، گامي اصلاحي در مسيري بوده كه به عنوان فلسفه آفرينش و هدف خلقت معرفي و تبيين شده است. پيامبران در مسير تزكيه و تعليم مردم، آنان را به مرحله اي از كمال رساندند تا خود به عنوان انسانيت، براي عدالت قسطي با تمام توان خويش قيام نمايند.

اصلاحات دايمي به عنوان يك ضرورت و نياز بنا به علل دروني و بيروني، نيازمند رهبراني اصلاحي است. بدين ترتيب در استمرار و تداوم پيامبري، نقش امامت به عنوان مديريت و رهبري سربر آورد و دانشمندان و عالمان دين را به خدمت گرفت تا نگذارد كساني به نام دين و اصلاح، مسير را دگرگون سازند و با ادعاي پيامبري و روشنگري و رهبري مردم به سوي كمال، آنان را به سوي هبوط و سقوط رهنمون شوند.

اين گونه است كه نقش امامت و عالمان دين، به عنوان نمايندگان و راهنمايان خداوند در زمان كمال و اتمام دين مطرح مي شود و اميرمؤمنان علي(ع) به عنوان نخستين انسان كامل پس از عصر نبوت و خاتميت يابي آن، مديريت جامعه را از سوي خداوند به عهده مي گيرد و به عنوان امام باطن و ظاهر و خليفه الهي معرفي مي شود.

در اثبات ضرورت و اهميت و نقش امامت، سخنان زيادي گفته و كتب بسياري نوشته شده است؛ اما نمي توان از نقش اصلاح گري آن هرگز چشم فرو بست؛ زيرا يكي از نقش هاي اساسي و بنيادين پيامبران همين نقش اصلاح گري بوده است. از اين رو امامان(ع) نيز در همين مسير، به عنوان مصلحان وارد عمل شدند.

شرايط اجتماعي گاه موجب مي شود تا افرادي كه در مسير هستند، نقش و جايگاه خويش را فراموش كنند و در شرايط آسايش و آرامش، در دام اشرافيت و اتراف بيفتند و به جاي آن كه قدرت و ثروت خويش را در خدمت به مردم بگذارند به عنوان ملأ و زورمندان جامعه و مترفان و اشراف ظاهر شوند و طبقه اي را در برابر مردم تشكيل دهند.

رويش اشرافيت

خداوند در آياتي چون 246و 247 سوره بقره از رويش اشرافيت در ميان بني اسرائيل و يهوديان سخن به ميان مي آورد. در اين گزارش و گزارش هاي ديگر قرآن، اين معنا تبيين مي شود كه چگونه انقلابيون ديروز خود در مقام ثروت و قدرت به عنوان ملأ و طبقه اي درمي آيند كه در مسير رشد و كمال جامعه و راه راست اسلام قرار مي گيرند. اينان به علل دروني و بيروني، داراي فرهنگي خاص مي شوند كه روحيه و رويه اي خاص نيز براي آنان پديد مي آورد. بدين ترتيب به سادگي انقلاب و نهضت را به نام خود مصادره مي كنند و در تعيين رهبران سياسي و اجتماعي و اقتصادي دخالت مي كنند.

اينان به سبب نفوذ و پيشگامي در عرصه هاي نهضت و حركت و انقلاب، به خود حق مي دهند تا با روحيه اشرافي گري همه انقلاب را مصادره كنند و خود و طبقه خويشي خود را با انقلاب چنان گره بزنند كه در صورت هرگونه اصلاحي، جامعه تهديد به زوال و نيستي شود.

روش اشراف در برابر مردم

از شيوه هاي آنان در برابر مردم اين است كه بهانه جويي كرده و از پذيرش افرادي از جنس مردم سرباز مي زنند و خواهان رهبراني از جنس اشراف و هم طبقه و مسلك خويش مي شوند و ديگران را نااهل نسبت به نهضت و اسلام برمي شمارند ؛ زيرا ازنظر ايشان ملاك و معيار شايستگي مديريت كشور و جامعه تنها ثروت و قدرتي است كه از اشرافيت پديد آمده باشد.

استهزا و تحقير (انعام آيه53) و تمسخر ديگران(انبيا آيه 11تا13) و تهديد و شكنجه(يونس آيه83) ويژه خواهي و امتيازطلبي و رانت خواهي (زخرف آيه31) از جمله ويژگي هاي اينان است.

در انقلاب اسلامي پيامبر(ص) كساني چون زبير سيف الاسلام و طلحه و كساني از همين جنس پديد مي آيند كه در نهايت شمشير در برابر دولت علوي برمي گيرند و مي كوشند آن را از درون ساقط كنند و با دعوت به شورش و ايجاد شعله هاي قهر و آتشفشان، فضاي انقلاب نوپاي پيامبر(ص) را چنان دودآلوده كنند كه حق ديده نشود. بي گمان هر زماني چنان كه قرآن مي فرمايد آزموني بزرگ براي هر يك از انسان هاست. در اين آزمون است كه ريزش ها و رويش ها رخ مي دهد و كساني از آزمون شكست خورده بيرون مي آيند و كساني ديگر از درون اين دگرگوني ها و آزمون ها مي رويند كه از جنس مردم مي باشند و با فرهنگ اشرافي و طبقات اشرافيت انقلابي هيچ ارتباطي ندارند.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا