به نظر می رسد که پیامبری مساله ای امروز و دیروز بشر است. از زمانی که انسان به عنوان خلافت الهی در قرارگاه زمین انتخاب و برگزیده شده است، ارتباط میان مستخلف عنه و خلیفه مساله انسان شد.
اگر انسان هبوط کرد به معنای سقوط نیست؛ زیرا آدم هر چند که در بهشت عدن به دور از هر گونه مشکلات و دردسرهای روز مره کنونی زمینی بود ولی در جهانی مستقر شده بود که تنها برای مدت کوتاهی می بایست در آن جا می ماند. نقش گناه نخست هر چند در هبوط انسان تاثیرگذار بوده است ولی این بدان معنا نیست که انسان می بایست در آن جایگاه و بهشت عدن می ماند.
گناه نخست تنها نقشی را که بازی کرد این بوده است که مساله اختیار و آزادی انسان را به خوبی نشان داد و آغاز گر مساله مهم دیگری به نام توبه شد. آدم به عنوان کلی انسان ، با توبه توانست به مقام پیشین در آید ولی دیگر نمی توانست در آن استقرارگاه موقت باقی بماند.
با هبوط انسان شیوه ارتباطی خدا و انسان تغییر یافت و انسان می بایست در انتظار می ماند تا خداوند به روشی دیگر با وی ارتباط بر قرار کرده و راه هدایت و بازگشت به مقام خلافت الهی را بیاموزاند. به این معنا که اسمای تعلیمی که موجب شد تا انسان به صورت قوه و شانیت به مقام خلافت الهی دست یابد در صورتی می توانست مفید و سازنده باشد که به شکل فعلیت در آید. انسان در زمین مجبور شد تا برای دست یابی به خلافت و ولایت الهی تلاش سخت و جانکاهی را انجام دهد.
این تلاش در صورتی می توانست در راستای به فعلیت رساندن اسمای الهی و تحقق وجودی آن شود که در راستای دستور و فرمان های الهی باشد؛ زیرا زمین و ساختار آن از سویی و نیز ساختار و طبیعت انسانی از سوی دیگر به گونه ای بوده است که احتمال سوء استفاده و رفتار و منش نادرست در آن به شدت تقویت می شود. از این رو تنها با هدایت و راهنمایی الهی این امکان برای آدم و نوع بشر فراهم می شود تا بتواند اسمای الهی را در خود فعلیت بخشیده و به مقام خلافت و ولایت فعلی و تکوینی دست یابد.
از این روست که خداوند در هنگامه هبوط به انسان پشیمان و نادم وعده می دهد که پس از هبوط از سوی او دستور و راهنمایی خواهد آمد تا انسان بتواند با عمل به آن اسمای الهی نهان را در خود فعلیت بخشد و از قوه خارج سازد.
این گونه است که پیامبری آغاز می شود و آن حضرت خود به عنوان نخستین پیامبر فرمان ها و راهنمایی های الهی را دریافت می کند. این دستورها را ایشان و همسر و فرزندانش عمل می کنند . البته با این همه دیده می شود که از همان آغاز قابیل با عمل خلاف دستور خود را به هلاکت می افکند و نمی تواند اسمای الهی را در خود به فعلیت رساند و خلافت الهی را در اختیار گیرد .
پیامبری از این رو ، همان راهنمایی مردمان به سوی فعلیت بخشی اسمای نهان است که در انسان به ودیعت نهاده شده است.
پیامبر اکرم (ص) یکی از بزرگ ترین و بلکه بزرگ ترین پیامبری است که خداوند بر زمین مستقر کرده است . وی به عنوان مظهر کامل اسمای الهی توانسته است با راهنمایی و توفیق الهی همه اسما را در خود فعلیت بخشد. او که مظهر کامل اسم الله است بهترین راهنما برای انسان بوده و هست؛ زیرا همه راه ها را رفته و همه مشکلات و چالش های پیش روی بشر را می شناسد. او از این رو بهترین و کامل ترین پیامبری است که برای بشر فرستاده شده است و نماینده تام الاختیار خداوند است. این گونه می شود که پیامبر به عنوان اسوه و الگو عینی و عملی بشر مطرح می شود.
بنابراین نمی توان پیامبر را برای گذشتگان الگو و اسوه دانست ؛ شناخت پیامبر از هر جهت برای کسانی که می خواهند او را سرمشق و نمونه قرار دهند و راه عالی و کمالی او را بپیمایند ضروری و لازم است. برای این که به شناخت دقیق از آن حضرت دست یابیم می توانیم به دو چیز تمسک جوییم یکی قرآن و دیگر سنت معتبر و عترت معصوم او . بنابراین ضروری است که با بهره گیری از آن دو خود را به کمال لایق برسانیم و اسمای الهی را در حد توان و ظرفیت خود ظهور و بروز دهیم و به فعلیت رسانیم.
