اعتقادی - کلامیسیاسیمعارف قرآنیمقالات

ولايت كافران، ممنوع

samamos-comولايت به هر معنايي كه باشد، نمي تواند بيانگر رابطه ميان مسلمان و كافر باشد. به اين معنا كه از ولايت به معناي محبت و دوستي گرفته تا ولايت به معناي همراهي و همكاري تا ولايت به معناي سرپرستي و حكومت، رابطه اي نيست كه اسلام آن را تجويز كند.

البته دايره كفر در اسلام، دايره اي گسترده اي است. در فرهنگ قرآن، براي كفر همانند ايمان، مراتب و سطوح گوناگوني تعريف و تبيين شده است؛ چرا كه در نهايت همه انسان ها در دو دايره اسلام و كفر يا ايمان و كفر قرار مي گيرند. شرك و نفاق در نهايت چهره خود را نشان مي دهد و شخص يا برحق است يا بر باطل؛ چرا كه حد وسطي براي آن متصور نيست.

در مرتبه اي از تفسير اسلام و كفر، ولايت اهل كتاب نيز در دايره ولايت كافر قرار مي گيرد؛ چنان كه ولايت افرادي از اهل اسلام نيز در همين دايره تعريف شده و به عنوان ولايت طاغوت مردود دانسته مي شود.

خداوند بارها از هر گونه ولايت كافران بويژه ولايت سياسي آنان برحذر داشته و پذيرفتن ولايت كافران از سوي مسلمانان را نهي كرده است. (نساء، آيات 139 تا 144 و مائده، آيات 57 و 80 و81)

از آن جايي كه بسياري از روابط خصوصاً روابط عاطفي غيرقابل ردگيري است و مي تواند پنهاني باشد و ديگران نسبت به آن آگاهي نيابند؛ خداوند، پرهيز از ولايت كافران را نشانه اي از نشانه هاي تقواي الهي شخص برمي شمارد. به اين معنا كه شخص به سبب تقواي الهي از هرگونه رابطه اي بويژه رابطه عاطفي و قلبي نسبت به كافران پرهيز مي كند و به خود اجازه نمي دهد تا دلبستگي به آنان پيدا كند تا چه رسد كه ولايت سياسي آنان را بپذيرد.

در داستان صفوان جمال به خوبي اين معنا تأييد شده است كه هرگونه آرزوي بقاي ظالم و ستمگر و طاغوت ولو براي گرفتن اجرت جايز نمي باشد. از اين رو امام موسي كاظم(ع) از صفوان جمال مي خواهد تا شترهايش را به دولت عباسي و هاروني حتي براي كاروان حج اجاره ندهد، زيرا اين اجاره و كرايه مستلزم آرزو براي بقاي طاغوت جهت وصول كرايه است.

علت نهي از پذيرش ولايت كافران

خداوند درباره علت نهي از هرگونه ولايت كافران، بر اين مهم تأكيد دارد كه ولايت كافران و طاغوت، زمينه فتنه و فساد است و پذيرش امري كه زمينه و بستر فساد و فتنه را فراهم مي آورد مانند خود فتنه و فساد جرم و گناه است.

به سخن ديگر، عقل انساني حكم مي كند كه مقدمه واجب مانند خود واجب، واجب است، چنان كه مقدمه حرام مانند خود حرام، حرام است. از آن جايي كه فساد و فتنه، حرام است، عمل به مقدمات آن نيز حرام مي باشد. بنابراين، ولايت كافر در هر شكل و شمايل به ويژه سياسي آن به سبب آن كه بسترساز فتنه و فساد در جامعه اسلامي است، ازنظر اسلام حرام و گناه و بلكه جرم دانسته شده است. (انفال، آيه73)

البته خداوند در يك صورت مجوز پذيرش ولايت سياسي كافران را مي دهد و آن در شرايط اضطرار و تقيه است. به اين معنا كه شارع، حكم عقل را در اين زمينه امضا و تأييد كرده است؛ چراكه عقل حكم مي كند در صورت اضطرار، به ظاهر ولايت سياسي كافران پذيرفته شود.

اين كه در اين استثناء قيد سياسي بر ولايت گذاشته شده، از آن روست كه اين ولايت سياسي، يك ولايت ظاهري است و شخص مسلمان هرگز نسبت به كافر، ولايت باطني و عاطفي ندارد و اگر شرايط تغيير كند به سرعت عليه ولايت سياسي كافر قيام مي كند.

به هرحال، اسلام تنها ولايت سياسي كافر را در صورتي تجويز كرده كه شخص در حالت اضطرار و تقيه باشد و يا جامعه به سبب ضعف نتواند در برابر ولايت سياسي كافر و طاغوت مقاومت كند. در اين صورت تنها به حكم مصلحت و ضرورت جايز است كه ولايت سياسي را در ظاهر بپذيرد تا خود و جامعه را از شر كافران و طواغيت در امان نگه دارد. (آل عمران، آيه28)

به هرحال، هرگونه ولايت كافر و طاغوت ازنظر اسلام ممنوع، حرام، گناه و جرم است و كسي اجازه ندارد تحت ولايت كافر و طاغوت درآيد؛ چراكه ولايت كافر و طاغوت، زمينه ساز فساد و فتنه در جامعه اسلامي خواهد بود.

به سخن ديگر، خداوند ولايت كافر را عين ولايت مفسد و فتنه گر مي داند و براي مصونيت يابي جامعه اسلامي از فساد و فتنه هرگونه رابطه با كافر و طاغوت را ممنوع دانسته است. پس اگر در شرايط اضطراري يا تقيه به ولايت ظاهري كافر و طاغوت درآمده، مي بايست در نخستين وضعيت ممكن، نسبت به ولايت سياسي و ظاهري كافران بشورد و طغيان كند و ولايت آنان را انكار و از ميان بردارد. كاري كه در كشورهاي اسلامي درحال شكل گيري است.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا