نیکو رفیقان صراط مستقیم را بشناسیم
قرآن کریم میفرماید در صراط مستقیم همگی به سلامت زندگی میکنند و به سلامت میمیرند و به سلامت مبعوث میشوند؛ زیرا هرگونه فقدان سلامت در این مراتب میتواند سعادت دنیا و آخرت انسان را از میان بردارد. از همین رو در نماز خواهان هدایت جمعی رهروان طریق صراط مستقیم از خدا هستیم و میگوییم: اهدنا الصراط المستقیم؛ خدایا همگی ما را در صراط مستقیم هدایت نگه دار!(حمد، آیه 6)
درخواست جمعی از آن روست که اگر مردم با هم در راههای مختلف باشند، تضاد و تقابل میان آنان ایجاد میشود و در یک چنین اجتماعی انسان نمیتواند بدون تزاحم دیگران کاری را انجام دهد. اما وقتی مجموعهای از مومنان در صراط مستقیم هدایت با هم زندگی میکنند، شرایط نه تنها برای حرکتهای بیتزاحم و مزاحمت و زحمت فراهم میآید، بلکه هر یک از افراد امت به عنوان عضوی از این مجموعه عظیم به یکدیگر کمک میکنند تا با تعاون بر نیکی و تقوا در چارچوب استعانت از مظاهر فعلی خدا به کمال بایسته و شایسته برسند.(حمد، آیه 5؛ مائده، آیه 2)
مومنان در درخواست هدایت جمعی با اشاره به صاحبان این راه که «منعم علیهم» هستند و خدا همه گونه نعمت خویش از جمله اسلام و نور ایمان را به آنان داده و در تکوین نیز قلبشان را به نور ایمان هدایت کرده است(تغابن، آیه 11؛ مائده، آیه 16) از خدا میخواهند که با «منعم علیهم » باشند؛ زیرا این گروه نیکوترین رفیقان همراه در زندگی هستند؛ چنانکه خدا در تبیین «منعم علیهم» میفرماید:وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا ؛ وکسی که خدا و پیامبر را اطاعت کند،(در روز رستاخیز) همنشین کسانی خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده؛ از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان؛ و آنها رفیقهای خوبی هستند!. (نساء، آیه 69)
در حقیقت از خدا میخواهیم با کاروانی باشیم که همه اعضای این کاروان الهی رفقای نیک و بلکه از نیکوترین رفیقان هستند که با رفق و مدارا به یاری یکدیگر میشتابند تا همگی به مقصود در مقصد برسند. مقصودی که لقای الهی و رضوان اوست و در آنجا از دوزخ در امان و از بهشتهای گوناگون نیز بهرهمند هستند؛ زیرا به مصداق «چون که صد آمد نود هم پیش ما است»، اگر از روی محبت و شکر، اطاعت کردند نه طمع بهشت یا خوف دوزخ، ولی در نهایت همه آن برکات نصیب اهل این کاروان در صراط مستقیم شد.