اجتماعیاخلاقی - تربیتیاعتقادی - کلامیحقوقیفرهنگیمعارف قرآنیمقالات

نگاه اسلام به ازدواج آسان و غیرتشریفاتی

samamosازدواج یک سنت الهی است؛ زیرا خداوند انسان را زوج و دو جنسیتی آفریده است.برای تحقق این سنت الهی می‌بایست نخست اصول و قواعد اسلامی ازدواج را شناخت و سپس براساس آن رفتار و عمل کرد. به نظر می‌رسد که آنچه در جامعه امروز ما در جریان است اصولا با فلسفه زندگی قرآنی و سبک زندگی اسلامی در تضاد است؛ از همین روچنین رویه‌ای در سنت ازدواج نه تنها نمی‌تواند اهداف و فلسفه اسلامی ازدواج را برآورده سازد بلکه به جای آنکه اثر مثبت بجا گذارد اثر منفی و غیرسازنده دارد. وقتی رفتاری دوگانه با دو معیار و ملاک در زندگی نمود پیدا کند بطور طبیعی به فروپاشی و بحران کشیده می‌شود.


بسیاری از مسلمانان براساس این قاعده غلط «ایمان به بعض و کفر به بعض » عمل می‌کنند که از نظر خداوند تکه کردن قرآن و آموزه‌های آن است و نمی‌تواند تاثیر مثبت و سازنده‌ای داشته باشد. در جایی که به نفع خودشان باشد به اسلام عمل می‌کنند و آنجا که به نظر می‌رسد با هوی و هوس‌های آنان ناسازگار است به سنت ملی و قومی و مانند آن تمسک می‌جویند و قوانین غربی و غیراسلامی را ملاک عمل قرار می‌دهند.
به عنوان نمونه جهیزیه جزو ضرورتهایی است که مرد می‌بایست فراهم آورد، اما در جامعه ما بر عهده زن و خانواده زن قرار گرفته است. البته زن می‌تواند در این امر کمک کند بدون آنکه بر مرد منتی بگذارد، چنانکه پیامبر(ص) به زنانی که مالی را به خانه همسر می‌برند تا در زندگی مشترک هزینه کنند، هشدار داده و می‌فرماید: اگر تمام چيزهايى که در روى زمين از طلا و نقره وجود دارد و زن آنها را به خانه شوهرش بياورد، آنگاه يک روز از روزها بر سر شوهرش منت‏بگذارد و بگويد تو کيستى؟ اين اموال مال من است. در اين صورت اجر و عمل زن از بين مى‏رود اگرچه از عابدترين مردم باشد. مگر اينکه توبه کند و برگردد و از شوهرش عذرخواهى کند. (مکارم الاخلاق، باب ۸، ص ۲۰۲)
همچنین ولیمه ساده به عنوان یک امر مستحب تاکید شده تا ضمن اطعام به دیگران نوعی اعلان رسمی ازدواج شده و همگان آنان را به عنوان زن و شوهر بشناسند، اما ولیمه‌های عروسی فعلی خود به یک معضل عظیم با هزینه‌های غیرقابل تحمل تبدیل شده است.
اینکه پیامبر(ص) برای ولیمه سفارش می‌کند و می‌فرماید: لا وليمة الا فى خمس: عرس او خرس او عذار او وکار او رکاز؛ سور و وليمه در پنج مورد است:۱- عروسى ۲- تولد اولاد ۳- ختنه کردن نوزاد ۴- خريدن خانه ۵- بازگشت از سفر مکه. (من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۶۳) منظوراین نیست که این مهمانی به اسراف و تبذیر کشیده شود؛ زیرا از نظر قرآن اسراف و تبذیر حرام بوده و خداوند مسرفان و اهل ریخت و پاش را دوست نمی‌دارد چنانکه در آیه 141 سوره انعام و 31 سوره اعراف گفته است ودر آیه 27 سوره اسراء آنان را برادران شیطان خوانده است.
امام صادق(ع) در باره ولیمه پیامبر(ص) فرمود آن حضرت در امرولیمه  دادن به سادگی توجه داشته و با یک غذای ساده و معمولی عامه پسند از مهمانان پذیرایی کردند:« پيامبر خدا در هنگام تزويج «ميمونه‏» دختر «حارث‏» وليمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرين پذيرايى فرمود». (فروع کافى، ج ۵، ص 836)
مهریه زیاد
خوشبختی نمی‌آورد
مهریه‌ها در اسلام باید کم گرفته شود؛ زیرا مهریه کم به معنای ارزش ذاتی زن است وهر چه مهریه بیشتر و سنگین‌تر باشد معادله برعکس می‌شود و از بدیمنی زن همان سنگینی مهریه اوست. پیامبر(ص) می‌فرماید: افضل نساء امتى اصبحهن وجهان و اقلهن مهرا؛ بهترين زنان امت من زنانى هستند که خوشروتر و مهريه‌شان کمتر باشد. (من لايحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۲)
امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: ان من برکهً المراهً قلهً مهرها؛ از برکات زن کمى مهريه اوست. (همان، ص ۲۵۴)
امام علی(ع ) در تحلیل و چرایی سبک گرفتن مهریه می‌فرماید: لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوة؛ مهريه زنها را سنگين نگيريد که موجب کدورت و دشمنى می‌شود. (وسائل الشيعه، ج ۱۵، ص ۱۱)
پس خوشبختی را نمی‌توان با مهریه سنگین به دست آورد؛ چنانکه با ریخت و پاش و اسراف هیچ کس به خوشبختی نمی‌رسد و نرسیده است.
پیامبر(ص) درباره آسان‌گیری در خواستگاری می‌فرماید: ان من يمن المراة تيسير خطبتها؛ از نشانه‏هاى برکت زن آن است که خواستگاري‌اش بى تکلف و آسان انجام گيرد. کنز العمال، ج ۱۶، ص ۳۲۲، ح ۴۴۷۲۱ پس نباید در انجام خواستگاری و عقد و عروسی کاری کرد که موجب تکلف باشد بلکه باید به آسانی مقدمات عروسی و رفتن زوجین به خانه بخت را فراهم آورد.
اگر بخواهیم خانه‌ای از مودت و رحمت ایجاد کنیم باید در مقدمات ازدواج آن را مراعات کنیم، نه اینکه کاری کنیم که خانواده‌ها تن به ازدواج ندهند و پسران گریزان شوند و خانواده دختر ماتم جهیزیه و خانواده پسر ماتم هزینه‌های سنگین تالارها و مراسم‌ها و تهیه مقدمات عروسی را داشته باشد.
شکی نیست که هرگز با پول نمی‌توان محبت خرید و آرامش را تامین کرد؛ چنانکه خداوند به پیامبرش می‌فرماید: اگر تمام ثروت زمین را هزینه کنی نمی‌توانی مردم را به دور خود جمع کنی و محبت آنان را به دست آوری، بلکه این محبت به سبب عنایت و رحمت الهی حاصل می‌شود. پس اگر کسی بخواهد به آرامش برسد و خانه‌ای از مهر و مودت و محبت بنا کند باید به جای تجملات و هزینه‌های گزاف و تالار و جهیزیه‌ها و مهریه‌های سنگین به سنت‌های دیگری عمل کند که باعث استواری بنای خانه و خانواده می‌شود.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا