جايگاه پدر و مادر در آيات و روايات
كساني كه حق والدين را ادا نكنند بايد در همين دنيا از كيفر و مجازات عمل خود بهراسند. بسياري از مردم در زندگي با مشكلاتي مواجه مي شوند كه ارتباط تنگاتنگي با رفتارهاي نادرست خودشان دارد. از اين رو خداوند درباره كساني كه ياد خدا را فراموش مي كنند، از وضعيت سخت زندگاني آنان به عنوان آثار رفتارشان سخن مي گويد. به اين معنا كه رفتار خودمان در همين دنيا به شكل آثار و پيامدها به خودمان بازمي گردد.
خداوند در آياتي چند بر نيكي به پدر و مادر تاكيد كرده است كه از آن جمله مي توان به آيه 13 سوره اسراء اشاره كرد كه در آن فرمان داده كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر نيكي كنيد و اگر يكي از آنان يا هر دو به پيري رسيدند، به آنان اف مگوئيد و با آنان تندي مكنيد و با ايشان سخني ملايم و نرم بگوئيد.
پيامبر(ص) مي فرمايد: هر كه بامدادان، پدر و مادرش يا يكي از آن دو از او راضي و خشنود باشند، درهاي بهشت به رويش گشوده مي شود؛ هر كه شامگاهان، پدر و مادرش يا يكي از آن دو از او خشمگين باشند، درهاي دوزخ به رويش باز مي گردد.(انوار الهدايه، ص 107)
آن حضرت مي فرمايد: نگاه محبت آميز فرزند به پدر و مادر عبادت خداست. (بحارالانوار، ج74، ص 84)
درباره بازتاب اعمال انسان در دنيا امام صادق(ع) مي فرمايد: به پدرانتان نيكي كنيد تا فرزندانتان به شما نيكي كنند. (امالي الصدوق، ص 238 و كافي، ج5 ص 554)
پيامبر(ص) نيز خشنودي خدا را در خشنودي پدر و مادر و خشمش را در خشم ايشان مي داند (بحارالانوار، ج 74، ص 80) و امام صادق(ع) آسان شدن سختي هاي مرگ را در صله رحم و ارتباط با خويشاوندان و نيكي به پدر و مادر دانسته و مي فرمايد: اگر كسي اين گونه باشد سختي هاي مرگ بر او آسان مي شود و در زندگي هرگز دچار تنگدستي نمي شود. (همان، ص 81)
نافرماني پدر و مادر، عامل فشارها و ناكامي ها
بنابراين بسياري از تنگدستي ها و فشارهاي مادي زندگي به سبب بي احترامي به پدر و مادر و ناديده گرفتن حقوق ايشان است كه بر آدمي تلنبار مي شود و شخص مي گويد چرا من به اين وضعيت فلاكت بار درآمده ام؛ زيرا اگر به رفتار خود با پدر و مادرش توجه كند درمي يابد كه همه اين مشكلات مي تواند به سبب سوءرفتار با ايشان باشد، يا اين كه ياد خدا را فراموش كرده است.
در ارزش و جايگاه پدر و مادر، حضرت اميرمؤمنان(ع) از پيامبر نقل مي كند كه آن حضرت مي فرمايد: اي علي! هر كس پدر و مادرش را غمگين كند با آنان مخالفت ورزيده است. (همان، ص 84)
به اين معنا كه غمگين كردن ايشان همانند مخالفت كردن با آنان است كه نتيجه آن چيزي جز عقوق والدين نمي باشد؛ زيرا نافرماني پدر و مادر از گناهان كبيره است و خداوند فرزند نافرمان را معصيت كار و بدبخت قرار داده است.(همان، ص 74)
پيامبر(ص) مي فرمايد: كسي كه پدر و مادرش را دشنام دهد ملعون است. (محجه البيضاء، ج5، ص 218) همچنين از كساني كه اعمال و رفتار بدي انجام مي دهند كه ديگران پدر و مادرش را دشنام دهند مي توان به عنوان ملعون ياد كرد، زيرا چه خود دشنام دهد و يا زمينه دشنام را فراهم كند، ملعون مي باشد هر چند كه تفاوتي در دشنام مستقيم با غيرمستقيم نيز هست.
از پيامبر(ص) روايت است كه سه گناه است كه در كيفر آن ها خداوند شتاب و تسريع مي كند و آن را به آخرت موكول نمي كند كه عبارتند از: نافرماني پدر و مادر، ستم بر مردم و ناسپاسي در برابر احسان ديگران.(بحارالانوار، ج57، ص 275)
بنابراين بايد توجه داشته باشيم كه با رفتار خود كاري نكنيم كه عذاب هاي الهي در دنيا دامنگير ما شود و به سبب نافرماني والدين بدبخت و شقي شويم.
