اعتقادی - کلامیتاریخیمعارف قرآنیمقالاتمناسبت ها

میلاد اباصالح(عج) نماد رحمانیت

بسم الله الرحمن الرحیم

میلاد مبارک خاتم الاوصیاء مظهر اتم و اکمل رحمه للعالمین شمس الشموس ابا صالح (عج)، نماد رحمانیت مطلق الهی و الهادی المهدی جهت ایصال الی المطلوب بشریت پس از هبوط بی عزمی آدم در حکمت عملی با همه جزم و استیقان در حکمت نظری، بی هیچ شک و تردیدی گواه صادقی بر رحیمیت خداوندی و تفسیرگر مهر بی پایان خدا بر خلق در اوج تمرد و عصیان انسان است.

حکمت الهی در خلقت با خلق آدم کامل که خروج بی چون و چرا از عبث بودن است در مدار صراط مستقیم در دایره « انا لله و انا الیه راجعون» آغاز و با هبه الله محمدی (ص) اتمام یافت؛ چرا که عدالت خداوندی چنان اقتضا می کرد که هر مخلوقی در تناسب موزون خود در جایگاه حق نشیند و چون هبوطی در حکمت عمل راه یافت، می بایست در جان عمل دنیایی به تکلیفی سخت جبران و استدارک شود و آدمی مسیر بازگشت خود را خود به عزم همتی بیابد و بپیماید تا این گونه عدالت هم تفسیر شود و هم به سامان آید.

عقلانیت آدمی عدالت را در احقاق حقی تفسیر می کند که به هواهای نفس ظالمانه آدمی از دست رفته بود؛ چرا که انسانیت به حکمت عقل نظر به جزم بی ریب خود قالوا بلی می گوید و تصدیق صادقانه می کند و محمول ربوبیت را بر موضوع الوهیت خداوندی حمل می نماید؛ اما در حکمت و عقل عمل گاه به بیراهه می رود و گاه یا اصلا راه نمی رود؛ زیرا پای عقل عملش را به ریسمان هوا بسته است و عزم اراده اش را به دست اغلال شیطان نفس و ابلیس فصل ابتلاء سپرده است و فتنه ها را با ظلم به نفس شیطانی هم نوا با نوای او ساز می کند.

برآیند چنین بی عزمی آدمی پس از جزم اندیشی فتنه هایی است که بشر را غرق رنج وبلا ساخته است و هر روز با تشبث به خرافه ای می کوشد تا از منجلاب بر آید و با قتل و کشتار بی گناهی سعادت را برای خود رقم زند. گاه عرفان و ریاضت خودساخته او را به سوی خود فراموشی می کشاند و گاه دیگر خشم و شهوت، جنگ قدرت و ثروت می افزود و گاه سومی با ساز دین و مذهب سوز در جان و جهانیان می افکند و ترکیبی نامیمون از ریاضت و شهوت و غضب می سازد.

اینک دل های خسته انسان و تن های بی جان مردمان را تنها آرام جانی می تواند به آرامش و آسایش برساند که مهدی صالح خداوندی است. پس آن که خواهان هدایت ایصالی مهدی است، نخست باید از خود برخیزد و جامه ستم از تن و روان خویش برکند. پس می بایست نخست عدالت قسطی را از نفس خویش آغاز کند و میان قوای سه گانه اش به عدالت حکم و رفتار نماید و گوش به فرمان « قوا انفسکم » سپارد و بداند « اِنّ الله لایُغَیِرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِرُوا ما بِاَنفُسِهِم». پس تغییر در آفاق تنها با تغییر در انفس شدنی است و تزکیه نفس به معنای پا بر گرفتن از بند پابنده های خشم و شهوت است تا جان برای پرواز به سوی کمال با دو بال جلال و جمال عدالت و اعتدال آماده شود. پس آن کس که عدالت را در فعل نفس خود به استوای تسویه قوا بداند و بشناسد و در تدبیر منزل به حکم عادلانه عقل تن دهد می تواند در تدبیر جامعه نیز به عدالت عزم نماید و احقاق حق کند.

از همین رو، منتظر را مسئولیتی بزرگ است تا با خود سازی به جامعه سازی رسد و با تصفیه نفس خویش، خانه از اغیار خالی و حق وعدالت را مهمان نماید. پس جهانی سازی عدالت به دور از جان سازی عدالت شدنی نیست. آن کس که نفس را به ظلم پرورانده و شهوت و غضب را بر جان حاکم ساخته و قوه عقل را پای بسته ، چگونه می تواند مدعی آزادی و عدالت شود و لشکریان جهل از خشم و شهوت را در جنگ قدرت و ثروت با قوای عقل و حق شکست دهد؟ کسی که در خانه شکست خورده است چگونه می تواند در بیرون قدرت نمایی کند؟ کسی که اسیر امیر هوای نفس است چگونه می تواند بر مردم به حق و عدالت امارت کند؟

بی گمان از جزم تا عزم راهی نیست ولی راهی بس دشوار است؛ چرا که جنگی در میان خانه تن است که قوای نفس به جان هم افتاده اند. اگر چشم ببیند و گوش بشنوند، تازه به یقین حقانی رسیده است و اگر عقل تدبیر نکند شهوت و غضب هرگز عزم بر حق نکنند و ایمانی برای حرکت نخواهد بود؛ چرا که ایمان در جانی که حق تن و نفس را به درستی ادا نکرده قراری نمی گیرد تا به موتور آن حرکت رو به کمالی داشته باشد.

آری عدالت در جان گام نخست عدالت در جهان است.

اما نکته ای دیگر که می بایست منتظر بدان توجه و اهتمام داشته باشد آن است که نگاه به گذشته نگاه به آینده است. گذشته نیک نور افکن و نیروساز است. این جاست که میان عاشورا با انتظار پیوندی شگفت برقرار شده و دایره کمالی خود را به زیبایی به نمایش می گذارد و فرزند را به پدر پیوند می زند.

مهدی (عج) امید هستی و موتور محرکه انسان به سوی خیر مطلق در ساختار حکمت و عقل عمل و نظر است. اگر از آدم تا خاتم(ص) دعوت به حق و عدالت همان حقیقت بعثت و انزال کتب و ارسال رسل بوده است، اوج کمالی این دعوت در تمامیت وصایت ولایت علوی معنا یافته است. این گونه است که عدالت علوی هدف بعثت پیامبران می شود و در این زمان حق و باطل تمام قد در برابر هم قرار می گیرند و علی(ع) در سخت ترین شرایط آن خواسته تمامی هستی و پیامبران را به نمایش گذاشته شود و هدف فراموش نشود. در حسن حسنین به آموخته می شود که راه و روش وصول به این هدف یعنی تحقق عدالت در جان و جهان ، به جهاد اکبر و کبیر و اصغر است. این گونه است که در سه وادی در مقام تزکیه و تعلیم وعمل حقیقت را به نمایش می گذارند و نشان می دهند که امر به معروف و نهی از منکر اصل حاکم عقل و وحی در زندگی است؛ چرا که باید معروف و منکر را بشناسیم و در باره آن جزم داشته باشیم، معروف را در خود بخواهیم و منکر را به تقوایی از خود دور سازیم و در جامعه دیگران را به حکم «تواصوا » توصیه بدان کنیم و شمشیر معروف را علیه منکر به حکم عدالت بر کشیم.

فرضیه معروف شناخت عقل نظر و فرمان عقل عمل است؛ چرا که معروف هر نیک عقلانی و شرعی است با فطرت جان و جهان سازگار است. پس هنگامی که جان به عدالت پرورانده شد و از خسران عظیم رست حکم به تواصوا و قیام به قسط تنها راه برونروفت از خسران ظلم عظیم است. این جاست که میان عاشورا و انتظار پیوند می خورد و شیوه حسینی راه وصول به عدالت مهدوی را نشان می دهد که رهایی از خسران و وصول به سعادت آدمی در این است که هر چیزی د ر جای مناسب خود قرار گرفته و آن شکاف عظیم ظالمانه میان جزم و عزم ، حکمت نظر و حکمت عمل، اندیشه و اراده ، علم و عمل، حق شناسی و حق روی پایان یابد پس از فتق عظیم رتقی رحیم به دست آید.

این گونه است که انتظار با عاشورا پیوند می خورد و حکومت جهانی عدالت تنها با فلسفه عاشورایی می تواند مسیر درست خود را بیابد؛ یعنی که معروف را به تزکیه نفس به عدالت عقلانی در نفس خویش ملکه کنیم تا بتوانیم به تواصوا دیگران را همراه و عدالت را در جان های جهانیان حاکم نماییم؛ چرا که جز به شناخت جزمانه جهانیان و عزم توده های الناس نمی توان به هدف خلقت و بعثت یعنی بازگشت عدالت جهانی و رجوع حق به دایره انا لله پس از هبوط دست یافت.

فلسفه انتظار به ما می آموزد چگونه جزم انیشی را در حسن شناسی در عزم اراده در حق عملی احسان جمع کنیم تا شرط تمامیت در علت تام فراهم آید و بازگشت پیروزمنانه تحقق یابد و به کمال مطلق نایل شویم.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا