اجتماعیاخلاقی - تربیتیفرهنگیمعارف قرآنیمقالاتمناسبت ها

ضرورت پرهيز از اسراف در وليمه هاي حج

samamosيكي از مستحبات در اسلام، وليمه براي مناسبت هاي شاد و اعياد است. در قرآن بر اطعام به عنوان مصداقي از انفاق تأكيد بسيار شده است وليمه نوعي اطعام خاص است كه در مناسبت هاي ويژه داده مي شود. از مهم ترين وليمه ها و مشهورترين آن ها مي توان به وليمه عروسي، وليمه تولد، وليمه عقيقه و وليمه حج اشاره كرد.

اهميت وليمه دادن

بر مؤمنان است تا به شكرانه نعمت ازدواج و فرزند و حج، وليمه دهند و مردم را بر سر سفره طعام خويش دعوت كنند. در روايات است كه از اخلاق پيامبر(ص) اين بوده كه به عيادت بيماران مي رفت و در تشييع جنازه مردگان شركت مي كرد و وليمه مي داد و در سر سفره وليمه ديگران حاضر مي شد.

كاربرد نخستين لفظ وليمه به معناي جمع و بند و زنجير، براي مراسم اطعام عروسي بوده است كه در آن زن و شوهر جمع مي شوند. از اين رو به اين اطعام و طعام وليمه گفته اند. البته بعدها اين اصطلاح در تمامي مراسم شادي به كار رفته است.

شيخ طوسي دادن وليمه را مستحب مي داند؛ زيرا سنت پيامبر(ص) و امامان(ع) اين گونه بوده است. اين استحباب درمورد عروسي مورد تاكيد است. (بحارالانوار، ج34،ص59) از امام باقر(ع) روايت است كه فرمود: «الوليمه يوما او يومين مكرمه و ثلاثه ايام رياء وسمعه؛ وليمه دو روز نخست، بزرگواري و كرامت و در روز سوم، رياست. (المحاسن، البرقي، ج2، ص417)

در روایت دیگر آمده است: " الولیمة اول یوم حق والثانی معروف و ما کان بعد ذلک فهو ریاء و سمعه.(دعائم الاسلام ، ج2، ص 205)

ريا يعني تظاهر به چيزي و معناي سمعه از سمع مي آيد، اين است كه شخص دوست دارد مردم كار او را بشنوند و اطلاع بيابند و مشهور شود. بنابراين چنين شخصي در كارش خلوص ندارد.

پرهيز از اسراف در وليمه ها

بايد به اين نكته توجه داشت كه هرگونه اسراف و تبذير يعني خروج از اعتدال و ريخت و پاش، در وليمه همانند هر كار ديگري حرام است. فردي كه براي هر كاري از جمله حج و عروسي وليمه مي دهد مي بايست وليمه را به دور از چشم و هم چشمي كه نوعي ريا و سمعه است، انجام دهد.

وليمه براي حج همانند ديگر وليمه ها، امري واجب نيست، بلكه مستحب است؛ زيرا هدف از وليمه، اطعام دادن به ويژه به فقيران و مسكينان است. اما اگر اين وليمه براي تشريفات و ريا و سمعه باشد، كاري حرام و گناه است. هرگونه اسراف و ريخت و پاش نيز حرمت را چند برابر مي كند. بنابراين، بايد توجه داشت كه هدف از سفر حج، دست يابي به تقواي الهي است كه وليمه هاي همراه با تشريفات و اسراف و تبذير دقيقاً به معناي مخالفت با اصل تقواي الهي است كه شخص با سفر به خانه خدا و انجام مناسك حج درپي آن بوده است. هرگونه كاري كه برخلاف اين هدف و حكمت حج باشد، در حقيقت دور شدن ا زمنزل حقيقت است.

در شرح حال رجبعلي خياط آمده است: در بازگشت از سفر حج، شيخ و جمعي ديگر را براي دادن وليمه حج به منزل دعوت كردم، چلوكباب درست كرده بوديم. براي جناب شيخ و چند نفر- خصوصي ها- سفره ديگري در بالا- ايوان- انداختيم. شيخ كه متوجه اين داستان شد مرا صدا كرد و فرمود: «چرا پز مي دهي؟! خودت را نگير! ميان مردم فرق نگذار، اگر براي خدا هست همه را با يك چشم نگاه كن، چرا به عده اي امتياز مي دهي؟ نه، من هم قاطي همه اين ها، هيچ فرقي قائل نشو!»

افرادي كه نزديك يك ماه در دوره آموزشي مناسك حج و گسستن از همه تعلقات دنيوي كوشيده اند تا به تصفيه درون بپردازند، اگر در برگشت از اين سفر روحاني، با تدارك مهماني هاي آن چناني، خود را دوباره به دنياي مادي مي چسبانند و دنبال تشريفات، چشم و هم چشمي، ريا و سمعه هستند، گويي اصلاً به چنين سفر معنوي نرفته اند.

در روايتي از پيامبر(ص) درباره نشانه هاي آخر الزمان آمده است: زماني مي رسد كه ثروتمندان امت من براي تفريح به حج مي روند و مردم عادي براي تجارت و فقراي امت براي خودنمايي و كسب عنوان و اعتبار به اين سفر مي پردازند؛ بلكه در آن زمان گروهي قرآن را براي غير خدا آموزش مي دهند و آن را به صورت ترانه درمي آورند. (سيدمحمدحسين طباطبايي، الميزان، ترجمه سيدمحمدباقر موسوي همداني، بهار1363، نشر بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي، ص434)

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا