مطابق آیات قرآن، دینداری سخت و دشوار است؛ زیرا اطاعت از آموزه‌های اسلام نیازمند آن است که دل انسان «خاشع» باشد تا مثلا نماز بگزارد یا در مشکلات و مصیبت‌ها و هنگام فشار معصیت‌ها یا انجام تکالیف دشواری چون روزه، صبر کند. خاشع، انسانی است که گمان قوی و اطمینان قلبی دارد که قیامتی است و انسان به سوی خدا باز می‌گردد و هر کسی پروردگارش را ملاقات می‌کند. (بقره، آیات 45 و 46)
پس تا زمانی که چنین حالتی در قلب انسان ایجاد نشود، دینداری و شریعت محوری و اطاعت از خدا و پیامبر(ص) سخت و دشوار است و تکالیف واقعاً «کلفت» و فشارآور خواهد بود.
اما وقتی انسان در راه افتاد و مدتی اعمال عبادی و تکالیف الهی را انجام داد و‌ترک معصیت کرد، در این هنگام دل انسان نرم می‌شود و کارهایی که «عسر» (سخت) بود، کم کم با تکرار «یسر» (آسان) می‌شود؛ چنانکه خدا می‌فرماید: اما من اعطی و اتَّقی و صدَّق بالحسنی فسنیسره للیسری؛ هر کسی بخشید و تقوای الهی پیشه گرفت و نیکی را در عمل تصدیق کرد و بجا آورد، پس خدا او را به آسانی می‌برد و کارها بر وی آسان می‌شود. (لیل، آیات 5 تا 7)
در حقیقت هر انسانی که از هدایت تکوینی ابتدایی برخوردار است (طه، آیه 50)، با عمل مبتنی بر آن یعنی تقوای فطری و ابتدایی، از هدایت تشریعی ابتدایی برخوردار می‌شود (بقره، آیات 2 تا 5) و هنگامی که مبتنی بر این هدایت تشریعی ابتدایی عمل کرد، اندک اندک هدایت الهی از شکل «هدایت عام»، به «هدایت خاص» تبدیل می‌شود و «هدایت ارائه‌الطریق» و راهنمایی صرف به «هدایت ایصال الی‌المطلوب» و به نوعی «هدایت تکوینی پاداشی» تغییر می‌یابد. از همین رو خدا می‌فرماید: و من یؤمن بالله یهد قلبه؛ هر کسی به خدا ایمان بیاورد خدا قلبش را هدایت می‌کند. (تغابن، آیه 11) یا می‌فرماید: ان تطیعوه تهتدوا؛ اگر او را اطاعت کنید، هدایت می‌شوید.» (نور، آیه 54) به این معنا که هدایت دیگری از درون برای شما شبیه همان هدایت تکوینی ابتدایی ایجاد می‌شود که این همان هدایت تکوینی پاداشی است.
در جایی دیگر نیز می‌فرماید: قد جاءکم من‌الله نور و کتاب مبین یهدی به‌الله من‌اتبع رضوانه سبل‌السلام؛ بتحقیق از سوی خدا نور و کتاب مبین آمده است که خدا با آن کتاب هر کسی را که از رضوان الهی پیروی می‌کند، به سمت راه‌های سلامت هدایت می‌کند. (مائده، آیه 16)
پس عمل به کتاب‌الله و پیروی از رضوان الهی موجب می‌شود تا انسان از هدایت تکوینی پاداشی بهره‌مند شده و راه‌های سلامت را به آسانی بپیماید و در مواقیت سه گانه در سلامت کامل باشد. (مریم، آیات 15 و 33)
از نظر قرآن، کسی که به وحی و هدایت تشریعی عمل می‌کند، بستری را برای تزکیه الهی فراهم می‌آورد تا خدا در قلبش تصرف کرده و او را از هدایت تکوینی پاداشی بهره‌مند نماید.
بنابراین انسان با پیروی از هدایت تکوینی ابتدایی به هدایت تشریعی دست می‌یابد و با پیروی از هدایت تشریعی ،به هدایت تکوینی پاداشی می‌رسد که تزکیه الهی در جان وی و بهره‌مندی از نور باطنی هدایت است. از این رو هم دینداری برای شخص آسان می‌شود و هم از هدایت تکوینی پاداشی بهره‌مند خواهد شد.
