بر اساس آموزه‌های قرآنی هر انسانی دو نوع حیات دارد: 1. حیات طبیعی و فطری و ابتدایی؛ 2. حیات طیب الهی.
آنچه برای آخرت انسان می‌ماند و انسان با خودش به آخرت می‌برد، همین حیات پاداشی و طیبی است که با نور ایمان و اسلام و قرآن به دست می‌آورد.
خداوند به انسان می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می‌شود و همه شما (در قیامت) نزد او گردآوری می‌شوید! (انفال، آیه 24)
این آیه نشان می‌دهد که انسان‌ها با اینکه از زندگی طبیعی برخوردار هستند اما برای اینکه از حیات نوع دوم برخوردار باشند باید به دعوت الهی پاسخ مثبت دهند. این پاسخ مثبت که با اسلام و ایمان همراه خواهد بود، یک نوری را در دل انسان‌ها ایجاد می‌کند که خداوند در آیه 122 سوره انعام بیان کرده است: آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم و نوری برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسی است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟! این گونه برای کافران، اعمال (زشتی) که انجام می‌دادند، تزیین شده (و زیبا جلوه کرده) است. از این آیه به دست می‌آید که آن حیات ابتدایی اگر با این حیات دوم همراه نشود، نمی‌توان آن شخص را زنده دانست، بلکه این نور حیات دوم است که آن اولی را زنده نگه می‌دارد و بدان حقیقت بقا می‌بخشد. در حقیقت نور ایمان و اسلام است که قلب را زنده نگه می‌دارد و به زندگی انسان معنای حیات واقعی می‌بخشد.
خداوند بر این مطلب در آیات دیگر از جمله 174 سوره نساء تاکید می‌کند و نور ایمان و اسلام و قرآن را همان مایه حیات‌بخش واقعی انسان می‌داند.
در آیه 52 سوره شوری می‌فرماید: همان گونه (که بر پیامبران پیشین وحی فرستادیم) بر تو نیز روحی را بفرمان خود وحی کردیم؛ تو پیش از این نمی‌دانستی کتاب و ایمان چیست (و از محتوای قرآن آگاه نبودی)؛ ولی ما آن را نوری قرار دادیم که بوسیله آن هر کس از بندگان خویش را بخواهیم هدایت می‌کنیم و تو مسلّماً به سوی راه راست هدایت می‌کنی.
پس انسان باید این نور را به دست آورد که همان مایه حیات‌بخش واقعی انسان است. این نور زمانی در جان انسان رخنه می‌کند که با ایمان و عمل صالح آمیخته شود. این‌گونه است که انسان از یک حیات و زندگی طبیعی و ابتدایی به یک زندگی و حیات طیب و پاکی می‌رسد که خداوند در آیه 97 سوره نحل فرموده است: هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند، خواهیم داد. همچنین در جایی دیگر می‌فرماید:ای کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن (در میان مردم و در مسیر زندگی خود) راه بروید و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحیم است. (حدید، آیه 28)
همین نور است که با آدمی در قیامت همراه است و حیات طیب او را تشکیل می‌دهد. خداوند می‌فرماید: (این پاداش بزرگ) در روزی است که مردان و زنان باایمان را می‌نگری که نورشان پیش‌رو و در سمت راستشان بسرعت حرکت می‌کند (و به آنها می‌گویند:) بشارت باد بر شما امروز به باغهایی از بهشت که نهرها زیر (درختان) آنجاری است؛ جاودانه در آن خواهید ماند! و این همان رستگاری بزرگ است! (حدید، آیه 12)
حال اگر کسی به این مسئله توجه نکند و دنبال حیات نوری و طیب الهی نرود و این نوع حیات را برای خود کسب نکند، در آخرت از زندگی طیب و نورانی بی‌بهره خواهد شد و چون پس از عبور از دنیا و پایان دنیا جایی برای کسب این نور و زندگی نیست، کسانی که بی‌نور و حیات طیبه به آخرت رفته باشند، بی‌نور و بی‌حیات طیب خواهند بود. خداوند در این باره می‌فرماید: روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می‌گویند: «نظری به ما بیفکنید تا از نور شما پرتوی برگیریم!» به آنها گفته می‌شود: «به پشت سر خود بازگردید و کسب نور کنید!» در این هنگام دیواری میان آنها زده می‌شود که دری دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب!.(حدید، آیه 13)
