جشن نيمه شعبان و غفلت زدايي جامعه درباره خليفه خدا

در مقاله حاضر نويسنده با تأكيد بر ضرورت يادآوري امام زمان(عج) به عنوان انسان كامل و خليفه خدا در زمين، پيرامون غفلت زدايي از وجود مقدس و با بركت آن حضرت، شرافت ماه شعبان، اهميت اين ماه و مناجات با ارزش شعبانيه سخن گفته است اينك با هم آن را از نظر مي گذرانيم.

لزوم آگاهي از هدف آفرينش

انسان ها هم چنان كه از مأموريت اصلي خود به عنوان خلافت ربوبي خداوند غافل هستند، از خليفه كامل خداوند و ولي الله اعظم نيز غافل هستند. ريشه اين غفلت را بايد در همان غفلت از مسئوليت و مأموريت اصلي جستجو كرد. از اينرو بايد مردم را به هدف و فلسفه اصلي آفرينش آگاه كرد و آنان را نسبت به خليفه كامل انساني نيز متوجه و ملتفت ساخت.

انسان در آموزه هاي وحياني قرآن، آفريده اي است كه خداوند او را براي ربوبيت و پروردگاري مخلوقات ديگر آفريده است و با تعليم كامل اسماي الهي او را مأمور ساخته تا ديگر موجودات را به كمال لايق و شايسته خويش برساند.

هر انساني ازنظر قرآن، بالقوه خليفه خداست، هرچند كه براي فعليت يابي نقش ربوبيت طولي و خلافت الهي نيازمند آن است تا اسماي الهي را در ذات خود فعليت بخشد. هر انساني در هر بخشي كه نام و اسمي را فعليت بخشد در همان اسم، خليفه ربوبي خداوند مي باشد.

اما كسي كه همه اسماي الهي را در خود فعليت بخشد و مظهر كامل اسماي الهي گردد او انسان كامل و خليفه مطلق الهي است و از ولايت تكويني و تشريعي بر همگان از جن و انس و ديگر آفريده ها برخوردار است.

پيامدهاي غفلت آدمي

غفلت آدمي از آفرينش و هدف و فلسفه آن موجب شده تا از نقش و كاركرد خود در جهان غافل گردد و در مسير كمالي حركت نكند و هم چنين به مسئوليت و وظيفه خود عمل نكند. بر اين اساس بسياري از انسان ها از نقش خلافتي خود بي خبر مي شوند و در جهل مركب قرار مي گيرند. آنان نه تنها نسبت به مسئوليت خود در برابر خود و خدا عمل نمي كنند و در حق خويش ظلم مي كنند و بر نفس خويش ستم روا مي دارند، بلكه نسبت به جهان و آفريده هاي آن نيز نقش ربوبي و پروردگاري را ايفا نمي كنند و به جاي تكامل موجودات و كمك و ياري به آنان موجبات فساد و تباهي را فراهم مي آورند و چنان كه قرآن گزارش مي كند از غفلت ايشان نسبت به وظيفه و مسئوليت و مأموريت خويش جز تباهي و فساد نصيب و بهره موجودات خشكي و دريا نمي شود.

همين غفلت به شكل بدتر نسبت به انسان كامل و ولي الله و خليفه مطلق خدا در انسان ها وجود دارد. كساني كه حتي ايمان به خدا و رسول او دارند به علل مختلف در غفلت قرار مي گيرند و فراموشي نسبت به ولي الله و خليفه كامل ايشان را دربر مي گيرد.

اصولاً غفلت از امام حاضر و آيات بارز و آشكار الهي امري شدني است و اين مسأله نسبت به امام غايب و امور غيبي تشديد مي شود. از اين رو ايمان به غيب امري دشوارتر است و خداوند يكي از نخستين نشانه هاي ايمان و هدايت را ايمان به غيب دانسته است.

باور به غيب از آن جايي كه سخت تر است غفلت از آن آسان تر و راحت تراست، لذا خداوند بر ذكر الله تاكيد مي كند. علت اينكه از مردم و مومنان خواسته شده تا ذكرالله را شبانه روز و بامدادان و شامگاهان تكرار كنند اين است كه اين عمل موجب مي شود تا يادكرد خدا در دل هاي ايشان جاي گيرد و فراموشي عارض مردم نشود.

ضرورت ياد كرد امام زمان (عج)

يكي از امور غيبي، غيب خليفه الله كامل امام زمان (عج) است. از اين رو براي فراموش نشدن وي همواره بايد ذكر و ياد امام زمان (عج) را در دل و زبان جاري كرد وهر روز با او پيمان و عهد بست.

غفلت زدايي امري است كه خداوند با بيان ذكر الله و يادكرد امور غيبي بيان مي كند. از اين رو برماست كه همواره براي جلوگيري از غفلت و فراموشي از امام و خليفه خداوند، او را به ياد آوريم.

يكي از روش هايي كه موجب مي شود تا گرفتار غفلت نشويم و حضور دايم امام(عج) اين غيب بزرگ را در دل وجامعه داشته باشيم بزرگداشت اوست. برگزاري زمان ميلاد مسعود آن امام همام (عج) موجب مي شود تا جامعه به ياد او باشد و دل ها روانه كوي او گردد.

بنابراين بر همه كساني كه از منتظران واقعي آن حضرت (عج) هستند به عنوان وظيفه و ماموريت لازم است كه هم با پيمان هاي روزانه، از جان خويش غفلت زدايي كنند و هم با برپايي جشن هاي بزرگ و شكوهمند جامعه جهاني را از غفلت نسبت به امام زمان (عج) و خليفه كامل رهايي بخشند تا نسبت به اهداف آفرينش و وظيفه خطير خويش آگاهي يابند.

تاثيربرگزاري جشنهاي شكوهمند معنوي

برگزاري جشن هاي شكوهمند و جهاني و تاثيرگذار مي تواند همانند جشن هايي كه دركشورهاي غربي سنت و فكري را به ديگر جوامع منتقل مي سازد، فكر جهاني امام زمان (عج) و حكومت جهاني كردن آن را منتقل سازد.

بهره گيري از فرصت مناسب نيمه شعبان و رسانه اي و جهاني اين فكر مي تواند دل ها را به سوي اهداف الهي آفرينش جلب وجذب كند.

پرسش اين نوشتار اين است كه چرا ما از خود و جامعه جهاني با بهره گيري از فرصت نيمه شعبان و زادروز آن بزرگوار سود نمي جوييم و از راه رسانه هاي جهاني چون ماهواره ها و شبكه جهاني اينترنت اين جشن را جهاني نمي سازيم. آيا ما براي جهاني سازي حكومت مهدوي و بسترسازي آن حكومت برنامه اي نداريم؟

آيا پروژه جهاني سازي حكومت عدالت محور مهدوي (عج) درميان ما به عنوان اصل و هدف ونيز ماموريتي به عنوان ايمان به غيب مطرح نيست؟ اگر هست چه كاري كرده ايم و تا چه اندازه توانستيم از اين ظرفيت ها براي غفلت زدايي بهره بريم؟ ترديدي نيست كه با نكوداشت جهاني پرچمدار حكومت جهاني درمسير غفلت زدايي از خود و ديگران حركت كرده و به وظيفه امر به معروف خويش عمل خواهيم كرد زيرا دعوت به دولت عدالت محور مهدوي وحكومت جهاني وي چيزي جز دعوت به معروفي بزرگ نيست.

اگر اين كار را انجام دهيم و مردم جهان را با اين پرسش مواجه سازيم كه اين جشن ها براي چه كسي و به چه هدفي است؟ همين اندازه يك گام اساسي براي غفلت زدايي برداشته خواهد شد.

غفلت زدايي از شرافت نيمه شعبان

آن چه بيان شد درباره بزرگداشت و نكوداشت اين روز بزرگ و احياي ميلاد بزرگ منجي بشريت حضرت مهدي قائم آل محمد(ص)است، اما ناگفته نماند كه برپايي جشن ها بايد در راستاي غفلت زدايي كامل از جامعه در همه ابعاد آن باشد. به اين معنا كه اگر هدف از آفرينش حضرت مهدي(عج) دست يابي بشر به منجي و دولت عدالت محور باشد، بايد منتظران را در اين مسير قرارداد تا در رفتارهاي خويش، براساس عدالت و اعتدال رفتار كنند و با برپايي اعمال و مراسم خاص آييني كه در روايات و احاديث معتبر آمده است خود را براي انتظار واقعي آماده سازند.

بسياري از مردم در هنگام اوج شادماني ها و سرورها، در حالت عاطفي خاصي قرار مي گيرند كه موجب مي شود كه سرور باطني و مثبت ايشان به فرح تبديل شود كه بيانگر خروج از حالت اعتدال و عدالت است. كساني كه دچار «فرح» مي شوند، عواطف و احساساتشان برعقل و هوش ايشان غلبه مي كند و به جاي آن كه كاري مثبت انجام دهند اعمال منفي و زيانباري مرتكب مي شوند. از اين رو عامل غفلت زدايي، خود به مانع بيداري و هوشياري تبديل مي شود و سرور به شكل فرح و بطر ظاهر مي گردد و موجب غفلت بيشتر آنان و جامعه مي شود.

از اين رو در روايات و احاديث از مراسم و اعمالي سخن گفته شده كه توجه به ذكرالله را بيشتر مي سازد. دقت در مجموعه مراسم و اعمال روز نيمه شعبان، نشان مي دهد كه اين روز دست كمي از ماه رمضان و ضيافت الله ندارد. اگر ماه رمضان ماه خداست، ماه شعبان ماه رسول الله است و مردم ميهمان رسول الله(ص) هستند؛ زيرا در اين ماه است كه منجي و قائم بالسيف حضرت ختمي مرتبت(ص) متولد مي شود.

اين ماه براي همه شيعيان و مؤمنان و بلكه براي سالكان كوي دوست بسيار باارزش است. در روايت آمده كه يكي از شب هايي كه احتمال مي رود كه شب قدر باشد، شب نيمه شعبان است. در اين ماه كسي متولد شده كه خداوند به واسطه او وعده پيروزي به تمامي دوستان، پيامبران و برگزيدگانش داده است. خداوند در اين ماه وعده داده كه به وسيله او جهان را پر از عدل و داد مي كند درحالي پيش از وي از ظلم و جور پر شده بود.

درباره ارزش و اهميت و شرافت نيمه شعبان و اين ماه همين بس كه ماه رسول خدا(ص) است و حضرتش(ص) درباره اش فرمودند: «شعبان ماه من است، خداوند كسي را كه مرا در ماهم ياري كند، بيامرزد.»

اميرالمؤمنين(ع) درباره ارزش و شرافت اين ماه مي فرمايد: «از زماني كه نداي منادي رسول خدا را كه براي روزه اين ماه ندا مي كرد شنيدم، هيچگاه روزه اين ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد.»

روايت شده كه حضرت امير(ع) در شب هاي بيست وسوم ماه رمضان، شب فطر و شب نيمه شعبان نمي خوابيدند و به احياء و شب زنده داري در آن مشغول مي شدند. (بحارالانوار، ج 97، ص 88).

اهميت مناجات شعبانيه

يكي از وسايل غفلت زدايي از اين ماه و شب ها و روزهاي باارزش آن تأكيد بر مناجات شعبانيه است. مناجات شعبانيه كه از پيامبر اكرم(ص) نقل شده، مناجات معروفي است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مأنوس شده و به همين جهت منتظر و مشتاق اين ماه هستند. منتظر واقعي مي بايست آن را بزرگ دارد و به آن تمسك جويد تا در مسير كمالي كه صاحب الزمان(عج) بيان كرده قرار گيرد و پيروي خويش را به آن اثبات كند.

به هر حال شخص سالك بايد با تأكيد و توجه به اعمال و مناسك وارد شده در اين شب ها و روزها به ويژه نيمه شعبان و احياء و شب زنده داري در آن، خود و جامعه را از غفلت از هدف اصلي رهايي بخشد و دل خود را واقعا به سوي كوي دوست روانه سازد.