اجتماعی

بازسازی وجودی

شخصیت انسان را مجموعه ای از بینش ها، نگرش ها، منش ها و گرایش ها تشکیل می دهد. گاه به جهاتی شخصیت انسانی تحت تاثیر رفتارها و کنش ها و واکنش های ناپسند و نابهنجار قرار می گیرد و از حالت تعادل بیرون می رود.

برای بازسازی و ساخت دوباره، سازه شخصیتی ، روش هایی را روان شناسان پیشنهاد می کنند که برای تصحیح رفتاری و ایجاد تعادل شخصیتی لازم و ضروری می دانند.
در آموزه های وحیانی نیز به مساله از زاویه دیدی دیگر توجه شده است. مساله توبه یکی از راه های بازسازی است که قرآن بیان می کند. توبه به معنای بازگشت اعتقادی و باوری به سوی هنجارهاست. شخص با توبه به این درجه اعتقادی و باوری می رسد آن چه تاکنون بدان عمل می کرد و بینش و نگرش و گرایش وی را شکل می داد، نادرست بوده است و وی را از راه حق و کمال دور می سازد.

در حوزه عمل نیز روشی را پیشنهاد می دهد که از آن به تکفیر یاد می کنند. تکفیر به معنای پوشاندن است به گونه ای که گویی انجام نشده است.( مفردات راغب اصفهانی ص 714) شخص با توبه از اندیشه گناه و عمل به آن باز می گردد و در اندیشه هنجارها و رفتار درست و صالح می شود و با تکفیر تلاش می کند تا با عمل به هنجارهایی خاص، هر گونه نشانه ای نابهنجاری و آثار آن را از خود بزداید. شخصی که گناه و نابهنجاری را انجام می دهد هر چند با توبه از نظر فکری و روحی به آرامش دست می یابد ولی آثار نابهنجاری در وجود و شخصیت او باقی می ماند و لکه هایی سیاه هنوز در ته دل او باقی و برقرار است از این رو نیاز است تا با اعمال زنگارها و لکه های باقی مانده را بزداید. 
قرآن اعمال صالح و کارهای نیک و شایسته را عامل اصلی پوشاندن گناهان و زنگارهای آن می داند.(هود آیه 114) البته پیش از آن که شخص به اعمال صالح رو آورد امید به خداوند است که موجب می شود تا گناهان را با اعمال صالح تکفیر کند و بپوشاند. ( تحریم آیه 8)
برای دست یابی به تکفیر و بازسازی شخصیت وجودی می بایست افزون بر اعمال صالح به امور چند به عنوان شروط و عوامل تکفیر توجه داشت. قرآن برپاداشتن نماز (مائده آیه 12) انفاق و کمک به دیگران و پرداخت زکات و صدقات مالی (همان ) یاری به صالحان و رهبران و پیامبران و احترام به آنان (همان ) را از مهم ترین مصادیق عمل صالح و تکفیر بر می شمارد. در حقیقت این ها نمونه ها و مصادیق عینی از اعمال صالح است که قرآن با تاکید بر آن می کوشد تا توجه انسان ها بدان جلب و جذب نماید.
از این رو آوارگی و تحمل هجرت در راه خدا(آل عمران آیه 190 تا 195) احسان و نیکوکاری ( هود آیه 114 و 115 و زمر آیه 34 و 35 و احقاف آیه 15 و 16) و دوری و پرهیز از گناهان (نساء آیه 31) تحمل سختی و اذیت و آزار دیگران در راه خدا(آل عمران آیه 195) جهاد در راه خدا( همان ) و هر آن چه که مصداق عمل صالح می باشد.(فرقان آیه 70 و نیز عنکبوت آیه 7 و محمد آیه 2) عامل مهمی در تکفیر و پوشاندن گناهان می باشد. این گونه است که تکفیر می تواند آدمی را به شخصیت سالم بازگرداند و تکفیر از گناهان از عوامل رستگاری به شمار آید.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا