اجتماعیاخلاقی - تربیتیاعتقادی - کلامیمعارف قرآنیمقالات

اول خدا بعداً شما؟!

مومنان می‌بایست همه چیز را مِلک و مُلک خدا بدانند و مالکیت مطلق خدا را بپذیرند، چرا که همه امور فقط به دست اوست. خدا درباره بعد دنیوی و ظاهری می‌فرماید: تبارک الذی بیده الملک؛ مبارک باد کسی که مُلک به دست اوست.(ملک، آیه 1) و درباره بعد معنوی و اخروی می‌فرماید: فسبحان الّذی بیده ملکوت کلّ شیء؛ پاک و منزه است خدایی که ملکوت هر چیزی به دست اوست.(یس، آیه 83)
از نظر قرآن، چیزهایی که اسباب نامیده می‌شود، چیزی جز مظاهر الهی نیست که خدا بدان مظاهر اهداف و مشیت خویش را پیش می‌برد. پس هیچ کسی و هیچ چیزی بیرون از مشیت الهی کاری را انجام نمی‌دهد. این بدان معناست که ما وسائط و اسباب کارها را جز همان مظاهر مشیت الهی ندانیم و نبینیم؛ زیرا اگر این گونه عمل نکنیم ممکن است وسائط مثل باران و شخم و دیگر امور را برجسته ببینیم و خدا را نبینیم.
برخی از مومنان با عدم درک درست از محتوای برخی از احادیث گمان می‌کنند که لازم است تا مظاهر الهی را به شکلی شریک در کار قرار دهند و این‌گونه از ایمان به شرک در می‌افتند.
امام رضا(ع) فرمود: من لم یشکر المُنعِم من المخلوقین لم یشکر الله عزّ‌وجل؛ هر کسی شکر نعمت‌دهنده‌ای از آفریده‌های الهی را نکند، شکر خدای عز‌و‌جل را نمی‌کند.(وسائل الشّیعه، ج 16، ص 313)
شکر کردن غیر از شرک ورزیدن است. تشکر از کسی که نعمتی را به ما داده به معنای آن نیست که ما او را شریک خدا قرار دهیم. برخی از مردم حتی خدا را نمی‌بینند و مثلا می‌گویند: اگر فلانی نبود هلاک شده بودم؛ یا اگر فلانی نبود کارم انجام نمی‌شد.
گوینده اگر اعتقاد به خدا داشته باشد، در این گفتارش شرک ظهور دارد؛ زیرا برای شخص اگ رنوعی استقلال اثبات نکرده باشد، دست‌کم برایش یک شراکتی قرار داده است که خدا با شراکت آن شخص او را از بدبختی یا هلاکت نجات داده یا کار شما را راه انداخته است. از همین رو خدا در قرآن می‌فرماید: و ما یؤمن اکثرهم بالله الا وهم مشرکون؛ اکثر مردم به خدا ایمان نمی‌آورند مگر آنکه در همان حال مشرک هستند.(یوسف، آیه 106)
در روایت است که از امام صادق(ع) پرسیدند: چطور اکثر مؤمنین مشرکند؟‌فرمود: همین‌که می‌گویند: لو لا فلان لهلکتُ؛ اگر فلان کس نبود ما از بین رفته بودیم. به امام(ع) عرض کردند: پس ما در این‌گونه از موارد که احسانی از غیر به ما رسیده است، چه بگوییم‌؟ فرمود: بگویید خدا را شکر که خدا از این راه به ما احسان رساند.(وسائل الشّیعه، ج 15، ص 215.)
اینکه بگوییم: اول خدا بعدا شما، نوعی شرک است؛ مگر اینکه این بعدا را در طول مشیت الهی به‌عنوان سببی از اسباب بدانیم‌، در این صورت نه نگاهی استقلالی به ‌اشخاص خواهیم داشت و نه اینکه در عرض خدا او را شریک قرار می‌دهیم؛ بلکه در طول اراده خدا، او را مظهری می‌دانیم که مجرای فیض الهی قرار گرفته است؛ چنانکه در قرآن است که گاه شیاطین نیز مجاری فیض الهی قرار می‌گیرند و خدا از طریق شیاطین اهداف مومنان را پیش می‌برد؛ همان گونه که امروز آمریکا ،این شیطان بزرگ به همراه شیاطین منطقه‌ای اهداف انقلاب اسلامی را پیش می‌برند و قدرت و توان ایران اسلامی را روز به روز افزون می‌کنند؛ خدا می‌فرماید: وَمِنَ الشَّیَاطِینِ مَنْ یَغُوصُونَ لَهُ وَیَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِکَ وَکُنَّا لَهُمْ حَافِظِینَ؛ و گروهی از شیاطین (را مسخّر او قرار دادیم، که در دریا) برایش غوّاصی می‌کردند و کارهایی غیر از این (نیز) برای او انجام می‌دادند و ما آنها را (از سرکشی) حفظ می‌کردیم!.(انبیاء، آیه 82)

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا