فرهنگ سياسي اسلام سرشار از آموزه هاي همگرايي و همسويي ميان دولت و ملت است. امت در نظام اسلامي شهروندان متعهد و مسئول در برابر خدا ، خلق و دولت هستند.
به اين معنا كه هم مي بايست پاسخ گوي نگرش ها و رفتارهاي خويش در برابر خداون باشند و هم نسبت به ديگر شهروندان و بلكه ديگر انسان ها مسئول رفتار خويش هستند كه ظلم و ستمي در حق ديگري نكنند و يا منكر و زشتي را انجام ندهند و نابهنجاري را مرتكب نشده و يا آن را گسترش ندهند و هم در برابر دولت اسلامي و نظام ولايي همان نيز مسئول هستند.
آموزه هاي اسلامي آموزه هاي اجتماعي و سياسي است و بسياري از اعمال عبادي صرف نيز به شكلي اجتماعي و سياسي است. از اين روست كه نماز جماعت بر نماز فردي و تنهايي مقدم شده است و آثار و بركات آن نيز بسيار است؛ زيرا حضور در جماعات موجبات همگرايي و هم سويي اجتماعي را فراهم مي آورد.
برخي از اعمال نقش و كاركرد سياسي آن افزون تر از نقش عبادي آن است. از اين جمله مي توان به نماز جمعه و حج ياد كرد. در گذشته حضور در نماز جماعت مساجد جامع شهر به معناي بيعت شهروندان با دولت اسلامي به شمار مي آمد. اين كار كرد براي نماز جمعه به شكل كامل و تام و تمام معنا مي يافت. از اين روست كه در زماني كه حكومت اسلامي در اختيار طاغوت و خلافت سلطنتي قرار داشت امامان معصوم از حضور شيعيان در نماز جمعه باز مي داشتند؛ زيرا حضور در اين نماز به معنا و مفهوم پذيرش حاكمان جور و طاغوت و به نوعي بيعت مداوم هفتگي با دولت بوده است.
كاركرد سياسي حج نيز اين گونه بود؛ هر چند كه در اندازه نماز جمعه نبوده است و به معناي بيعت خاص به شمار نمي رفت؛ بلكه حج كاركردي عام تر داشته است و به معناي بروز و ظهور قدرت اسلام و تاكيد بر همگرايي امتي بوده است كه از تنوع قومي و فرهنگي بسياري برخوردار بودند. حضور در جمعيت حج به دولت اين فرصت را مي دهد تا فرهنگ جامع تر را بر خرده فرهنگ چيره سازد و با حفظ برخي از خرده فرهنگ هاي مثبت به دگرگون برخي ديگر كه آثار و كاركردهاي منفي دارد بپردازد.
كاركرد حج از اين رو بيش تر مي تواند اجتماعي و فرهنگي باشد ولي اين بدان معنا نخواهد بود كه كاركردهاي سياسي عام آن را ناديده بگيريم ؛ زيرا كاركردهاي حج سياسي به معناي تاثيرگذاري بر روابط بين المللي خواهد بود. دولت هايي كه در انديشه تشتت امت و نفوذ بر آن هستند با حضور انبوه امت همرنگ و هم سو و هماهنگ خود را به كناري مي كشند و تحت تاثير رواني اين حضور خواهند بود. البته اين به شرطي است كه با مديريت هدفمند اين حج برگزار شود.
در هنگام اشغال عراق در آغاز سده بيست ميلادي از سوي انگستان ، هنگامي كه يكي از مسئولان سياسي از مسئول نظامي درباره صداهاي كه از ماذنه مساجد بر مي خاست پرسيد: اين سر و صداها براي چيست؟ وقتي كه جواب مسئول نظامي را شنيد كه اين ها براي اجتماعات عبادي ايشان است. گفت كه اجازه بدهيد هر چه مي خواهند اذان بگويند كه اين براي سياست كشور ما خطري ندارد.
اما اگر مديريت درست وجود داشت شايد اين گونه نمي انديشيد و اين اذان كه در آن به اقامه نماز و بندگي خدا و مقدم داشتن پيامبر(ص) بر هر دين و پيامبري ديگر بود، مي بايست خود امواج شورش و خيزش اسلامي را فراهم مي آورد و براي دولت كافر انگستان خطرساز مي بود؛ زيرا اقامه دين و اسلام و مقدم داشتن پيامبر(ص) كه در اذان آمده است چيزي جز رهايي از سلطه بيگانگان و طاغوتي كافر و جائر نبود و نمي بايست دولت كافر احساس بي خطري نسبت به آن داشته باشد.
هم چنين است مساله حج و كاركردهاي آن در روابط بين الملل ؛ زيرا اين حضور عظيم و ميليوني از سوي گروه هاي قومي و فرهنگي متدين به اسلام و شهروندان امت به معنا و مفهوم آن بوده است كه مي بايست از آن بترسند و ارهابي كه در آيات بدان اشاره شده را ايجاد كند.مشكل آن است كه در حال حاضر نظام ولايي كنار نهاده شده است و هنوز اشكال ديگر نظام خلافت سلطنتي در جامعه اسلامي حاكم است و حتي كافران بر بسياري از بلاد و كشورهاي اسلامي حاكم و چيره شده اند.
به سخني ديگر اين انبوه زوار حسين (ع) كه در اربعين آن حضرت در سال 86 خورشيدي به بيش از 9 تا 12 ميليون نفر رسيده است مي بايست آمريكايي ها را از كشور بيرون مي ريخت و ارهاب و ترس در دل هاي ايشان مي انداخت و موجبات فرار ايشان را فراهم مي آورد. اما چه شد كه اين گونه اين امواج عظيم همانند آن اذان و حج بي خطر شده است و چون كبريت بي خطر عمل مي كند؟
بي گمان پاسخي كه يكي از سربازان نادر داده است شايد به اين معنا و رسيدن به حقيقت كمك كند. نادر هنگامي كه سرباز پير را ديد كه در برابر افغاني هاي متجاوز به رشادت تمام مي جنگد گفت : در زمان شاه سلطان حسين عباسي كجا بودي كه دويست هزار نفر بر لشكر ميلوني عباسي چيره شد؟
وي در پاسخ گفت: آن روز نادري نبود تا مرا مديريت كند .
اكنون اين امواج خروشان حاجيان و زوار حسين اين گونه بي مديريت هستند و كسي نتوانست از آن ها بهره برداري سياسي كند و ملت هاي عراق و فلسطين و افغانستان و ديگر ملت هاي اسلامي را از استكبار آمريكاي و تجاوز غربيان كافر نجات و رهايي بخشد. اين جاست كه مساله مديريت و اهميت و آثار آن روشن مي شود و اين كه چگونه فقدان ولايت و نظام ولايي موجب شده است كه ملت ها و امت ها نتوانند به آرامش و آسايش دست يابند و تحت سيطره آمريكايي ها و غربيان كافر بمانند.
نقش سياسي انتخاب
در اسلام همواره مساله بيعت با حاكمان به عنوان آموزه اي دستوري مطرح بوده است. بيعت به اشكال و اقسام و كاركردهاي مختلف انجام مي شد. گاه به شكل بيعت حمايت و گاه اطاعت و گاه ديگر براي امور ديگري بوده است.
در نخستين بيعت مسلمانان مدينه پذيرفتند كه پيامبر ولي امر ايشان شود و دولت مدينه را ايجاد و برقرار كند. در موارد ديگر بيعت اطاعت انجام شد.
در بيعت زنان هدف و كاركرد عمل به آموزه هاي قرآني بوده است و به ظاهر كم تر كاركرد سياسي داشته است ولي اگر به خوبي به مفاد بيعت كه در آيات قرآن آمده است توجه شود دانسته مي شود كه هدف از آن تاكيد بر هنجارهاي اجتماعي بوده است و درحقيقت امنيت اجتماعي جامعه به عنوان يك كاركرد سياسي براي پيامبر مطرح بوده است. آن حضرت (ص) مي دانست كه زنان مي توانند با رفتارهاي خويش امنيت اجتماعي را به خطر افكنند و موجبات تباهي امت و همه آثار و بركات حضور دين شوند. از اين روست كه با بيعت خاص از آنان مي خواهد تا با هنجارهاي اجتماعي جامعه را در امنيت قرار دهند و سلب امنيت نكنند.
آن حضرت (ص) در جنگ ها و موارد ديگري نيز بيعت مي گرفت كه بيعت با كاركردهاي خاص بوده است. اين گونه است كه جامعه از خطر دشمن درون حفظ مي شد و نفاق و دشمنان دروني تضعيف مي شدند.
بيعت هفتگي آن چنان مهم بود كه هر هفته به شكل حضور در نماز جمعه انجام مي شد و كسي كه در نماز جمعه شركت نمي كرد منافق شمرده و از جامعه و شهروندي طرد مي شد . از طرد از سوي امت انجام مي شد و مردمان با او به عنوان شهروندي سالم و مومن برخورد نمي كردند. در نماز جمعه حضور مسئول حكومتي با سلاح و قدرت (نماد سياست ) مي ايستاد و خطبه و نماز را اقامه مي كرد. اين گونه است كه هر هفته متينگ سياسي انجام مي شد.
در آن دوره بيش ترين كاركرد در عرصه سياست بين الملل را حج داشت؛ زيرا حضور انبوه مومنان دشمنان پيراموني را به وحشت مي افكند.
در زمان ما اين بيعت به اشكال ديگر نيز انجام مي شود . حضور در راهپيمايي ها و تظاهرات ميليوني از چنين كاركردي برخوردار مي باشد و در حقيقت بيعتي حمايت و اطاعت را بازگو مي كند.
حضور در انتخابات افزون بر جنبه مشاركت شهروندان در ساخت و ساختار قدرت اين امكان را مي دهد تا دولت با نمايش قدرت بيعت كنندگان در اين آزمون دشمنان را به وحشت و هراس افكند. اين مساله از اين رو در حكم بيعت حمايت از سياست هاي كلان دولت اسلامي است. بنابراين كاركرد بسياري خوب و مناسبي در سطح داخلي و بين المللي دارد.
