وب نوشت

الگوهای قناعت

الگوهای برتر در زندگی را می توان از زندگی خانوادگی معصومان به دست آورد. شاید مراجعه به زندگی پیامبر (ص) و دیگر پیامبران که الگوهای عمومی بشر هستند

نتواند پاسخ کاملی به این پرسش دهد؛ زیرا در این زندگی دو طرف که زن و شوهر هستند معصوم نمی باشند و نمی توانند رفتارهای کامل و الگویی را ارایه دهند. بسیار اتفاق افتاده است که پیامبران با زنانی ناسازگار و حتی ضد حرکت پیامبران داشته اند که الگوهای بدی که قرآن از زنان نوح (ع) و لوط(ع) ارایه می دهد که بیانگر این مساله است. زنان پیامبران حتی در بهترین شکل آن ساره و یا حضرت خدیجه (س) در مقامی نبوده اند که بتوانند الگو باشند. این روست که قرآن بهترین و کامل ترین الگوی خانوادگی را در آیات چندی خانواده علوی و فاطمی می شمارد. در آیات سوره انسان به بخشی از این الگو و بینش و نگرش آنان می پردازد و نشان می دهد که ایشان چگونه هزینه ها و درآمدها را با قناعت هر چه تمام تر مدیریت می کردند.

به نظر می رسد که بر خلاف تصویری که از روایت مربوط به مراجعه فاطمه (س) و علی (ع) برای تقسیم کار میان ایشان پس از ازدواج ارایه شده است می توان تفسیر و تحلیلی کامل تری ارایه داد. در تصویر و تحلیلی که عموما از سوی بسیاری از روایتگران ارایه می شود، خانواده علوی به حضرت پیامبر(ص) مراجعه می کنند و از وی می خواهند تا بیان کند که چه کسی در خانواده کدامین مسئولیت را به عهده گیرد. 
پس از تقسیم کار از سوی پیامبر(ص) و این که کارها و امور مدیریتی داخل خانه به فاطمه (س) و کارهای بیرونی خانه به امیرمومنان (ع) سپرده می شود. حضرت فاطمه (س) در بیان می فرمایند که از این تقسیم کار آن حضرت بسیار خوشحال و شادان شدم و همواره این ترس را داشتم که کارهای بیرونی و مسئولیت های بیرون خانه به من واگذار شود که این گونه نشد.
از این روایت می توان اموری چندی را استنباط کرد. آن چه به نظر می رسد و مفهوم مخالف آن می تواند باشد این که در تحلیل و استنباط آن حضرت (س) تفاوتی در مسئولیت های شخص نسبت به کارهای داخل و بیرون خانه نبوده است و این گونه نیست که زن تنها می بایست به کارهای خانه و شوهر به کارهای بیرون خانه بپردازد؛ بلکه آن چه این الگوهای معصوم از قرآن می فهمیدند جواز کارهای بیرونی و داخلی برای هر بوده است. بنابراین آنان به این نتیجه رسیده بودند که هر یک می تواند کاری را به عهده گیرد و از آن جایی که تقسیم کار امری لازم است تا هر یک به کاری بپردازد و مدیریت امری را به عهده گیرد تا زمام امور به درستی بچرخد آن حضرات به پیامبر (ص) مراجعه می کنند.
نکته ای دیگر که از روایت به دست می آید آن که مراجعه ایشان به پیامبر(ص) برای تبیین مسئولیت ها براساس روحیات و شرایط ایشان و زمانه بوده است. از این روست که زمانی که پیامبر(ص) با توجه به روحیات امیرمومنان (ع) و فاطمه (س) کارهای داخلی را به زن و کارهای بیرونی را به شوهر می سپارد آن حضرت (س) خوشحال می شود.
در حقیقت مراجعه ایشان برای حل مشکل شخصی بوده است تا پیامبر(ص) بر اساس روحیات ایشان حکم کند. این بدان معنا خواهد بود که تقسیم کار می تواند به شکل دیگری اتفاق افتد و این گونه نیست که مردان برای کارهای بیرونی و زنان برای کارهای داخلی باشند. از سوی دیگر در اسلام کار زن در خانه حق شوهر نیست بلکه احسانی از سوی زن برای حفظ عشق و دوستی و محبت است و مرد و شوهر هیچ حقی ندارد تا زن را به کار در خانه مجبور سازد و اگر زن کاری کرد می تواند مطالبه حق المثل نماید و به مقداری که دیگران نسبت به آن کار طلب می کنند مال بخواهد. بنابراین تقسیم کار در خانه و درخواست آن حضرات برای تحکیم پایه های عاشقانه زندگی ایشان و از باب احسان حضرات به یک دیگر بوده است.
به هر حال تقسیم کار چنان که از سوی الگوهای معصوم و برتر قرآنی صورت می گیرد از باب بیان بهترین شیوه زندگی خانوادگی و همسرداری است و مرد مسئولیت های خانه را به عهده دارد و اوست که می بایست پاسخ گوی همه نیازهای خانواده باشد. 
رفتاری آن حضرات در زندگی خانوادگی در پیش می گیرند و قرآن به سبب قناعت و توکل آنان که در سوره انسان از آن یاد می کند و پاداش آن اعمال را وجوب بهشت برای ایشان می شمارد خود بیانگر آن است که الگوی رفتاری آن حضرات می بایست در جامعه پیاده شود و همسران با توکل و قناعت و احسان بتوانند میان دخل و خرج خود توازن ایجاد کنند.

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا