اجتماعیاخلاقی - تربیتیاصولی فقهیتاریخیفلسفیمعارف قرآنیمقالات

ازدواج آسان در اسلام

یکی از بحران های اجتماعی که جهان امروز به ویژه در جوامع شرقی با آن رو به رو هستند، آداب و رسوم و سنت هایی است که در طول زمان روی هم  انباشته شده و تراکم یافته است. این آداب و رسوم ها در بسیاری از موارد فراتر از توان رفتاری آدمی و سخت گیرانه است. از این روست که بحرانی به نام سنت ها در این جوامع شکل گرفته است.

یکی از آداب و رسوم های دست و پا گیر و سخت گیرانه را می توان در حوزه ازدواج ردگیری و شناسایی کرد. به عنوان نمونه ازدواج در کشور هند چنان دشوار و سخت گیرانه است که بسیاری از مردم حتی تحصیل کرده ها در جوامع شهری از عهده انجام آن بر نمی آیند. مهریه ها و جهیزیه های سنگین مشکل دایمی دختران هندی بوده و هست. قوانین نظام کاستی و طبقاتی در جامعه هند مشکلی است که ازدواج را چند برابر سخت گیرانه تر می کند.

در جوامع اسلامی از جمله ایران نیز مجموعه ای از سنت ها و آداب ایرانی موجب شده است تا ازدواج بیرون از قوانین اسلامی سخت و دشوار انجام پذیرد و بسیاری از جوانان امکان ازدواج آسان را از دست دهند و جامعه با جوانانی عزب و بی همسری مواجه شود که روز به روز بر مشکلات آن می افزاید.

نویسنده در این مطلب بر آن است تا نظر اسلام را در باره ازدواج بر پایه آموزه های قرآنی به دست دهد. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

ازدواج ، پاسخ طبیعی به نیاز طبیعی

ازدواج از نظر اسلام ، پاسخی طبیعی به یک نیاز طبیعی انسانی است. از این روست که شرایطی را فراهم می آورد تا به سادگی هر بی همسری ، همسری را برگزیند و در کنار هم خانواده را تشکیل دهند.

در تحلیل قرآنی هر چند که شهوت پرستی و توجه افراطی به غریزه شهوت نکوهش شده است ولی وجود این غریزه را امری طبیعی و مفید برای انسان بر شمرده است؛ زیرا این غریزه شرایطی را برای هر یک از افراد دو جنس فراهم می آورد تا بتوانند در کنار هم قرار گیرند و در مسیر کمالی و متاله شدن ، به یک دیگر کمک کنند.

بی گمان اگر این غریزه در انسان وجود نداشت، هیچ مرد و زنی در کنار هم قرار نمی گرفتند و خانواده ای شکل نمی گرفت؛ زیرا عامل و سبب اصلی نخست در گرایش مرد و زن به یک دیگر را می بایست در غریزه شهوت جنسی جست، هر چند که این عامل و سبب تمام علت به شمار نمی رود ولی انگیزه نخستین تلاش دو جنس برای ایجاد ارتباط و نزدیکی با هم به شمار می آید. این گونه است که هر یک می کوشد تا برای فراهم آوری شرایط همبستری از بخشی از حقوق و نیازها و خواسته های کوچک تر و کم اهمیت تر بگذرد و در کنار هم قرار گیرد.

پاسخ طبیعی به این امر از طریق ازدواج موجب می شود تا انسان ها افزون بر تولید نسل و بقای آن ، بتوانند به شماری از توانمندی ها و نیازهای برتر و با اهمیت تر پاسخ مثبت و سازنده ای دهند.

از مجموعه آثاری که قرآن برای ازدواج و پاسخ طبیعی به یک نیاز غریزی و طبیعی ، به دست می دهد می توان فلسفه و هدف ازدواج را افزون بر تولید نسل به دست آورد.

خداوند در آیه 21 سوره روم ازدواج و تشکیل خانواده را از مهم ترین عوامل ایجاد آرامش میان زن و مرد و پاسخ به یکی از مهم ترین دغدغه های بشر بر می شمارد؛ زیرا انسان هماره در ترس و خوفی است که خواب را از وی سلب می کند و دلهره دایمی را در وی حفظ می کند.

فقدان آرامش و ترس دایمی ، آدمی را به جنون می کشاند و افسردگی تنها نشانه های ابتدایی آن می باشد. از این روست که در تعریف سعادت و خوشبختی به دو عنصر و مولفه اساسی در خود یعنی آرامش و آسایش توجه می کند که یکی ارتباط تنگاتنگی با روح و روان آدمی و دیگر با تن و جسم او دارد.

به نظر هر انسانی ، هدف غایی و نهایی در تلاش آن است که بتواند روح و روان خویش را به آرامش و اطمینانی برساند و تن را در آسایشی قرار دهد. بنابراین همه کارها و برنامه ها با انگیزه دست یابی به این دو هدف انجام می شود.

البته گستره مفهومی و معنای آرامش فراتر از آن است که تمام آن ها به روش ازدواج پاسخ داده شود، ولی بخشی از آن به این طریق پاسخ داده می شود ، چنان که از نظر قرآن بخشی دیگر به وسیله ایمان و باورهایی چون خدا و آخرت و پاداش های اخروی پاسخ داده می شود و آدمی در کنار ذکر الهی به آرامش و اطمینان از نوعی دیگر می رسد. با این همه نمی توان آرامش حاصل از ازدواج را دست کم گرفت؛ زیرا این نوع آرامش جز از طریق ازدواج و پاسخ گویی به نیاز طبیعی از راه تشکیل خانواده تحقق نمی یابد.

بررسی های علمی و میدانی این معنا را به اثبات رسانیده که هر زن و مردی تنها در کنار هم به آرامشی خاص دست می یابند که بازدارنده از افسردگی و جنون می شود. بسیاری از بیماری های روحی و حتی جسمی ارتباطی تنگاتنگی با مساله ازدواج و عدم پاسخ گویی به نیاز طبیعی و غریزی است. در برخی از ضرب المثل ها و کنایه های این معنا تکرار می شود که روز زن و مرد بستگی به شب ایشان دارد. به این معنا که پاسخ گویی به نیاز جنسی تاثیر در رفتارهای اجتماعی و کارکردهای روزانه زن و مرد می گذارد.

انسان از طریق ازدواج است که به نیاز عاطفی محبت پاسخ می دهد. انسان ها در هر مقام و منزلت علمی و سنی باشند، نیازمند محبت دیگران می باشند. این نیاز عاطفی انسان است که وی را مجبور می سازد تا در کنار دیگری قرار گیرد و اجتماع را شکل بخشد. حتی بررسی ها نشان می دهد که اگر شخصی نتواند از راه هم نوع به این نیاز عاطفی پاسخ دهد به سوی حیوانات کشیده می شود و با محبت کردن به جانوران می کوشد تا به این نیاز عاطفی پاسخ دهد.

ازدواج شرایطی را فراهم می آورد تا شخص به سادگی بتواند هم به نیاز عاطفی محبت دیدن پاسخ دهد و هم به نیاز محبت کردن که در هر انسانی وجود دارد، پاسخ سالم و مثبتی دهد.

خداوند در آیه 21 سوره روم به مساله مهر و محبت از طریق ازدواج اشاره می کند و آن را یک راهکار طبیعی به یک نیاز طبیعی بر می شمارد. تاکید بر ایجاد موده و رحمت از طریق ازدواج به معنای آن است که از نظر اسلام و قرآن این راهکار پاسخی درست و کامل می باشد.

از دیگر کارکردهایی که قرآن برای ازدواج بر می شمارد، پیش گیری از گناه از جمله گناهان جنسی است.(نور آیات 32 و 33 و نساء آیه 25) انسان به سبب طغیان غریزه جنسی نه تنها به دامن گناه جنسی و تجاوز می افتد، بلکه همین مساله وی را به گناهانی دیگر می کشاند که جرم و جنایت و قتل نیز بخشی از آن است.

ازدواج هم چنین موجب می شود که درهای رزق مادی و معنوی به انسان گشوده شود. (نساء آیات 25 و 28) شاید شما نیز بسیاری از اطرافیان خویش رادیده باشید که با همه تحصیلات و کارهای بسیاری که داشتند، زندگی خوبی پیش از ازدواج نداشته و در تنگنای مادی قرار داشتند ولی با ازدواج همه درها به رویشان گشوده و مشکلاتشان حل شد. خداوند در این آیات تبیین می کند که یکی از ابزارهای جلب روزی و توسعه در آن ، ازدواج است. بنابراین بر خلاف تصور عمومی که می گویند به دلیل نداشتن سرمایه ، تن به ازدواج نمی دهند، خداوند می فرماید برای فراهم شدن سرمایه و رهایی از فقر و بینوایی ازدواج بهترین راهکار می باشد. پس اگر کسی در فقر و تنگدستی می باشد می بایست به ازدواج به عنوان یک راهکار برای رهایی از فقر و بینوایی توجه کند. در حقیقت قانون تکوینی الهی بر این قرار گرفته است که انسان های فقیر را با ازدواج به ثروت و سرمایه برساند.

از این مطالب به خوبی می توان این نکته را اثبات کرد که ازدواج بهترین راهکار و آسان ترین آن برای پاسخ گویی به یک نیاز طبیعی انسانی است.

ازدواج آسان ، وظیفه ملت و دولت

چنان که گذشت ، یکی از آفات جوامع شرقی از جمله ایرانی آن است که در مساله ازدواج بسیار سخت گیر می باشند و سنت ها و آداب و رسوم بسیاری موجب شده است تا جوانان از ازدواج بازمانند و بی همسران در جامعه افزایش یابد و بحران اخلاقی را در جامعه پدید آورد.

این در حالی است که اسلام بر ازدواج آسان تاکید و هر گونه شرایط دست و پاگیری را از میان برداشته است. اسلام بر خلاف سخت گیری های شدیدی که نسبت به طلاق دارد در برابر ازدواج بسیار آسان گیر است.

در جامعه برخی از دغدغه های نادرست و دروغینی که از سوی مسئولان و مردم ایجاد شده ، موجب گردیده است تا جوانان از ازدواج خودداری کنند و برای ارضای و خاموش کردن آتش شهوت جنسی و غریزه به سوی رفتارهای ضد هنجاری، اخلاقی ، قانونی و شرعی کشیده شوند.

از جمله این مشکلات می توان به تفکر باطلی اشاره کرد که در جامعه نسبت به تحصیلات و مانند آن پدید آمده است. این در حالی است که انسان ها می بایست هماره مسایل خویش را اهم و مهم کنند و به آن چه با اهمیت تر است بهای بیش تری بپردازند و بر آن تاکید کنند. تحصیلات هر چند که یک امر ارزشی و خوبی است ولی اگر خود سد راه امر مهم تری چون ازدواج شود می بایست به کناری گذاشته شود؛ زیرا ازدواج همانند آب و خوراک نیاز روزانه طبیعی انسان است و نمی توان آن را به تاخیر افکند و اگر چنین اتفاقی بیافتد پیامدی جز فساد اجتماعی و رفتارهای نابه هنجار و ضد قانونی و شرعی و بحران های روحی و روانی و جسمی نخواهد داشت.

تفکر باطل دیگری که در جامعه وجود دارد، فراهم شدن سرمایه در حد یک خانواده آرمانی است. این در حالی است که جوانان در ابتدای زندگی و راه قرار دارند و هنوز برخوردار از سرمایه نیستند. در مقابل این تفکر خداوند در آیات پیش گفته تبیین کرده است که با ازدواج انسان می تواند به سرمایه و ثروت برسد و خداوند از فضل خویش به همسران می بخشد. به این معنا که اگر تقدیر طبیعی وی مبلغ و مقداری از ثروت و مال باشد ، خداوند به سبب ازدواج عنایت خاص به این افراد مبذول می دارد و آنان را از فضل خویش بهره مند می سازد.

پس ترس از فقر و تنگدستی و یا وجود آن نمی بایست به عنوان یک مانع جدی در راه ازدواج جوانان تلقی شود. رسول اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: «مَنْ تَرَکَ التَّزْویجَ مَخافَةَ الْعَیْلَة فَلَیْسَ مِنّا؛هر که از ترس تنگدستی ازدواج نکند، از ما نیست.»( کنزالعمّال، ج16، ص279، ح44460.)

بنابراین بر همگان است تا تفکرهای باطل را همانند سنت ها و آداب دست و پاگیر به کناری گذارند و فضای اجتماعی را به گونه سالم سازی کنند که جوانان و هر کسی که بی همسر است به ازدواج آسان دست یابد.

خداوند در آیات 25 و 28 سوره نساء خواهان آسان گیری از سوی مردم در امر ازدواج شده و با تسهیل احکام و قوانین آن گامی مهم در این راه برداشته است.

این بدان معناست که دولت مردان و قانونگذاران در حوزه های دیگر اجتماعی نیز می بایست از این سنت حسنه الهی استفاده کنند و قوانین آسانی را برای تشویق و ترغیب ازدواج جوانان فراهم آورند. از جمله می توان گفت که با آسان گیری قوانین در وام های ازدواج و پذیرایی ها و یا خرید و فروش لوازم ابتدایی خانواده ها و مانند آن شرایط اجتماعی را به سوی آسانی ازدواج سوق دهند.

تشویق و ترغیب جوانان با ابزارهایی چون بخشودگی در مدت سربازی و یا ورود آسان همسر داران در دانشگاه ها و ایجاد اشتغال و یا جذب آسان و استخدام و اهدای مبالغی نقدی و غیر نقدی به کسانی که ازدواج می کنند از دیگر وظایف ملت و دولت است که می بایست انجام پذیرد.

در داستان ازدواج حضرت موسی (ع) خداوند گزارش می کند که حضرت شعیب(ع) پس از شناختی که از سلامت حضرت موسی(ع) از نظر اخلاقی به دست آورد نه تنها به وی کار داد بلکه دخترش را به همسری وی در آورد و او را در خانه خویش ساکن کرد و حتی مهریه را کارکردن وی قرار داد تا این گونه یک ازدواج سهل و آسان تحقق یابد.(قصص آیه 27)

این که خداوند در مساله ازدواج خود قوانین آسانی را وضع کرده و دیگران را به آن تشویق نموده و خواهان همکاری ملت و دولت در امر ازدواج می شود از آن روست که انسان در مهار غریزه جنسی بسیار ضعیف است و اگر به آن پاسخ درست و مناسبی داده نشود موجبات بحران های اخلاقی و اجتماعی و مانند آن می شود و در نهایت فرد و جامعه از حرکت در مسیر کمالی باز می مانند.(نساء آیات 25 و 28) از این روست که به عنوان یک وظیفه بر دولت و ملت از ایشان خواسته است تا بی همسران را به همسرگزینی تشویق کرده و امکان آن را برای همگان فراهم آورند.

خداوند برای کسانی که نمی توانند غریزه جنسی خویش را کنترل و مهار کنند ازدواج را به عنوان یک امر واجب دانسته است که تخطی از آن گناه می باشد و برای کسانی که می توانند نیز به عنوان یک امر مستحب دانسته و از آنان خواسته است که حتی اگر تنگدست می باشند ازدواج کنند تا مراحل کمالی را در کنار همسر بگذارنند.

در این راه هم چنین از مردمان و دولت و ملت نیز خواسته است تا شرایط و امکانات ازدواج اسان همگانی را فراهم آورند و اجازه ندهند تا افراد بی همسری در جامعه باشند. این گونه است که در آیه 32 سوره نور به ازدواج در آوردن کسانی که همسری ندارند به عنوان یک وظیفه و مسئولیت برای جامعه و امت تعریف می کند.

این بدان معناست که هر گونه جرم و جنایت و گناهی که بی همسران انجام می دهند افزون بر این که بر آنان نوشته می شود بر دوش و گردن دولت و ملت نیز می باشد و در قیامت خداوند از آنان بازخواست می کند؛ زیرا شرایط اجتماعی را چنان فراهم ساخته  اند که اجازه و امکان ازدواج آسان از جوانان سلب شده و آنان به گناه افتاده ا ند.

در این باره در کتب مختلف مطالب بسیاری آمده است که از جمله می توان به این مطلب اشاره کرد که : ينبغي ان لا يردّ الخاطب إذا كان ممن يرضى خلقه ودينه، فعن رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم «إذا جاءكم من ترضون خلقه ودينه فزوجوه، إلاّّ تفعلوه تكن فتنة في الارض وفساد كبير» (منهاج سيستاني ج3م6) اگر ديانت و اخلاق خواستگار مورد رضايت باشد , بهتر آن است كه رد نشود , از پيغمبر اكرم صلى اللّه عـلـيه وآله روايت شده كه هر گاه خواستگارى براى دختر شما آمد كه اخلاق و ديانت او مورد رضايت شما بود , دختر را به ازدواج او در آوريد , اگر چنين نكنيد فتنه و فساد بزرگى بر زمين به پا خواهد شد. (مساله2468توضیح المسائل فارسی آقای سیستانی)

پیامبر اکرم (ص) بنای خانواده را بهترین سازه بر می شمارد می فرماید: «ما بُنِیَ فِی الاِْسْلامِ بِناءٌ اَحَبَّ اِلَی اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ، وَاَعَزَّ مِنَ التَّزْویجِ؛ در اسلام هیچ بنایی ساخته نشده که نزد خدای عزوجل محبوب‏تر و ارجمندتر از ازدواج باشد.»( بحارالانوار، ج100، ص222، ح40.)

سنگ اندازی به طرق مختلف از جمله مهریه سنگین نیز می تواند به عنوان یک سنت شوم تلقی شود که سد راه ازدواج آسان است. امام صادق علیه‏السلام در این مورد می‏فرماید: «اَمّا شُؤْمُ الْمَرْأَةِ فَکَثْرَةُ مَهْرِها وَعُقُوقُ زَوْجِها؛ شومی و ناخجستگی زن، زیاد بودن مهریه او و نافرمانی از شوهرش می‏باشد.»( معانی الاخبار، ص152، ح1.)

 رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله نیز در خصوص آثار سوء مهریه زیاد می‏فرماید: «تَیاسَرُوا فِی الصِّداقِ، فاِنَّ الرَّجُلَ لَیُعْطِی الْمَرأَةَ حَتّی یَبْقی ذلِکَ فِی نَفْسِهِ عَلَیْها حَسیَکَةً ( کنزالعمّال، ح44731.)

ازدواج در جوانی می تواند بسیاری از مشکلات جامعه را از میان بردارد و شیطان را آن دور سازد. پیامبر مکرم اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله در مورد ازدواج در ایام جوانی چنین فرموده است: «اَیُّمَا شابٌ تَزَوَّجَ فِی حِداثَةِ سِنِّهِ عَجَّ شَیْطانُهُ: یا وَیْلَه! عَصِمَ مِنّی دِینَهُ؛هرگاه شخصی در سنین جوانی ازدواج کند، شیطانِ او فریاد می‏زند: وای بر من! دینش را از گزند من حفظ کرد.»( کنزالعمّال، ح44441.)

رهبر معظم انقلاب در باره ازدواج آسان و به دور از هر گونه تشریفات می فرماید: شما اگر نگاه كنيد به تشريفات ازدواج در ميان اقوام مختلف، خواهيد ديد در اسلام تشريفات ازدواج ساده است. البته جشن و سرور و اين‌ها عيبي ندارد، هركس هر مقداري كه مايل است، اما اين‌ها جزو دين و تشريفات رسمي و ديني ازدواج نيست. هر كس خواست مي‌تواند انجام دهد، هركس نخواست، نه. اينكه حتما بايد بروند در يك معبدي و زانو بزنند جلوي كسي و چه بكنند و مراسمي كه در جاهاي ديگر وجود دارد، در اسلام نيست. در اسلام، يك صيغه‌اي است شرعي كه بايد خوانده شود. الته در اسلام براي معاملات گوناگون، معاملاتي كه اهميتش كمتر از ازدواج است، شاهد مي‌گيرند … حالا هم كه مقررات ثبت است و درج در محاكم. مراكز ثبت رسمي است و هيچ تشريفاتي ندارد؛ مي‌توانند خيلي راحت و بدون تشريفات اين ازدواج را انجام دهند.(خطبه عقد 79/06/28)

وی در جایی دیگر می فرماید: بعضي‌ها لباس عروس گران قيمت مي‌خرند. نه! چه لزومي دارد. حالا لباس عروس مي‌خواهند، بعضي‌ها لباس عروس را مي‌روند كرايه مي‌كنند. چه مانعي دارد؟ ننگ است؟ نه! چه ننگي؟ چه مانعي دارد؟ بعضي‌ها اين‌ها را ننگ مي‌دانند. ننگ اين است كه انسان يك پول گزافي بدهد، چيزي بخرد كه يك‌بار آن را مصرف كند، بعد بياندازد دور. يك‌بار مصرف! آن‌هم با اين وضعي كه بعضي مردم دارند، بعضي‌ها واقعا نياز دارند.( خطبه عقد 74/10/04)

 وی درباره سنت شکنی پیامبر اكرم (ص) نسبت به سنّتِ مهريه جاهلي می فرماید: خود آن كسي كه مشرّع مهر است – كه نبي اكرم  صلي الله عليه و اله با شد – كه از همه كائنات بالاتر است و دختر مطهره و عزيزي او كه از همه زنان عالم از اولين و آخرين بالاتر است و شوهـر او كه امير المؤمنين عليه السّلام باشد كه از جميع خلايق از اولين و آخرين بعد از پيامبر صلي الله عليه و اله بالاتر است، براي اين دو كه جوان بودند، زيبا بودند، عنوان داشتند، محترم بودند ، اوّل شخص مدينه بودند، ديديد پيغمبر چقدر مهر قرار داد؟(خطبه عقد 71/09/24)

پيامبر صلي الله عليه واله آمد و هم اين‌ها را شكست، براي اين كه مانع ازدواج مي‌شود. اين‌ها مانع از ازدواج دخترها و پسرها مي‌شود. گفت اين چيزها را رها كنيد. ازدواج شروعش آسان است. از لحاظ  شرايط مادي سهل‌ترين است، آنچه كه در ازدواج مهم است رعايت‌هاي بشري و انساني است.(خطبه عقد 72/10/06)

چشم و هم چشمي و معضل جهيزيّه

 خانواده ها روي چشم و هم چشمي، جهيزيّه را براي خودشان يك معضل مي‌كنند. بعد كه اين معضل را خودشان به يك نحوي تحمّل كردند، تازه نوبت ديگران است كه رنج اين معضل را ببرند. براي خاطر اين كه وقتي شما درجهيزيّه دخترتان اين همه وسايل درست كرديد، بعد كساني كه ديدند، تكليف آنها چيست؟ اين چشم و خم چشمي‌ها آخر به كجا خواهد رسيد؟ اين همان مشكلاتي است كه درست خواهد شد. اسلام مي‌خواهد اين‌ها نباشد.(خطبه عقد 73/03/16)

 جهيزيه بهترين عروس عالم

 شما نگاه كنيد به دختر پيغمبر اكرم صلي الله عليه و اله  بهترين دخترهاي عالم ، فاطمه زهرا عليها السلام بود. بهترين زن‌هاي اوّلين و آخـرين، فاطمه زهرا عليها السلام  بود. هرگـز دختري به آن خوبي، به آن شرافت و به آن عظمت نيامده است همه‌ي زن‌هاي عالم از اوّل تا آخر در مقابل او مثل خدمتكارهايي هستند‌. مثل ذرّاتي هستند در مقابل خورشيد جهان افروز. شوهرش هم امير المؤمنين عليه السلام، بهترين مردان عالم. اگرچه همه فضائل و مكارم‌شان را جمع كنيم. همه مردان عالم به يك ناخن او هم نمي رسند؛ اين دو مظهر عظمت، مظهر زيبايي و فضيلت، با هم ديگر ازدواج كردند.

جهيزيّه شان همان چند قلم ارزان قيمتي بود كه در كتاب ها نوشته اند. ضبط كرده اند: يك تكّه حصير، يك تكّه ليف خرما، يك دست رختخواب  و يك دستاس، يك كوزه، يك كـاسه. همه‌اش را اگر چنانچه به پول امــروز روي همديگر بگذارند، معلوم نيست كه چند هزار تومان بيشتر بشود.

همان مهريّه را از امير المؤمنين عليه السلام گرفتند و پولش را دادند جهيزيه مختصري را فراهم كردند و بردند خانه شوهر. حالا ما نمي‌گوييم دخترهاي ما مثل فاطمه زهرا عليها السلام جهيزيّه بگيرند. نه دخترهاي ما مثل فاطمه زهرا هستند و نه خود ما ها مثل پدر ايشان هستيم  و نه پسرهاي ما مثل امير المؤمنان عليه السلام  شوهر فاطمه زهرايند. ما كجا آنها كجا؟! از زمين تا آسمان با هم فرق داريم، اما معلوم مي‌شود راه، آن راه است.

جهت، آن جهت است. جهيزيّه را مختصر بگيريد. به اين و آن نگاه نكنيد، خرج زيادي نكنيد. كار را براي انسان كه ندارند مشكل نكنيد .

خطبه عقد 72/01/05

جهيزيه فاطمه زهرا عليها السلام به قدري بود كه شايد دو نفر آدم با دست مي‌توانستند از اين خانه بردارند ببرند آن خانه. ببينيد افتخار اين‌ها ست. ارزش اين هاست .آيا پيامبر اكرم صلي الله عليه و اله نمي‌توانستند يك جهيزيّه مفصل تشكيل دهند؟

اگر پيامبر صلي الله عليه واله اشاره‌اي مي‌كردند، اين مسلماناني كه در اطراف ايشان بودند، بعضي‌هايشان هم آدم‌هاي متمكّني بودند، پول هم داشتند ازخدا مي‌خواستند كه بيايند و يك هديه‌اي بدهند، كمكي بكند، نكردند. چرا نكردند؟ اين براي اين است كه من و شما ياد بگيريم.

و الاّ بنشينيم و تعريف كنيم و خوشمان بيايد و بعد هم ياد نگيريم، چه فايده اي دارد؟ استفاده‌اش را نمي بريم‌. نسخه طبيب را كه انسان نبايد بگذارد روي طاقچه تماشا كند. بايد عمل كنيم تا بهره‌اش را ببريم. رژيم غذايي را بايد عمل كنيد تا فايده‌اش را ببريد. اين‌ها رژيم غذايي روح است، رژيم غذايي صحّت جامعه است. صحت خانواده است بايد عمل شود. ساده بر گذار كنيد.(خطبه عقد 75/09/05)

عروس خانم‌ها! شما نگذاريد

نگذاريد جهيزيّه‌ها را سنگين كنند. دخترها نگذارند. عروس‌ها، شما نگذاريد. پدر و مادرها هم اگر مي‌خواهند شما نگذاريد. اين همه جنس گران را مي‌خواهيد چه كنيد؟( خطبه عقد 73/09/23)

مادرهاي عروس‌هـــا در تهيّه جهيزيّه دست نگه دارند، خيلي افــراط يا اسراف نكنند. نگويند حالا مثلاً دخترمــان است دلش مي‌شكند. نه. دخترها خوبند. دخترها نمي‌خواهند. ما بيخود نبايد دل آن‌ها را بكشانيم به اين سمت كه هر چيز قشنگ و لوكس و … حتماً بايد برايش تهيه شود.( خطبه عقد 79/11/16)

اين دختر خانم‌ها كه مي‌خواهند جهيزيّه درست كنند، براي خريد اسباب سر عقد و جهيزيّه، توي اين دكان‌هاي گران قيمت بعضي از جاهاي تهران، آن محلاّت گران قيمت كه معروف است – نمي‌خواهم البته اسم بياورم – من مي‌شناسم كه كجاهاست كه دكان‌هايش معروف است به جنس گران‌، اصلا ًطرف آن‌ها پا نگذارند. بروند آن جاهايي كه معروف به گراني نيست. اين طور نباشد كه داماد بيچاره را دنبال‌شان راه بيندازند براي خريد عروس و خريد عقد. متأسفانه از اين كارها مي‌كنند.( خطبه عقد 72/03/19)

مشاهده بیشتر

خلیل منصوری

آیت الله خلیل منصوری رامسری به مدت ده سال در مرکزفرهنگ و معارف قرآن به تحقیق و پژوهش در علوم و معارف قرآن پرداخته و در همین سال ها آثار چندی نگاشته که در مطبوعات علمی و پژوهشی چاپ و منتشر شده است. آیت الله هم چنین در مدت بیست سال همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان حوزه های علمیه خارج از کشور و جامعه المصطفی مقالات و کتب بسیاری را در باره کشورهای جهان و اوضاع آن به شکل تحلیلی نگارش کرده است. لازم به ذکر است تمامی مقالات منتشر شده در این وبسایت تألیف ایشان است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا