از نظر آموزه‌های قرآنی، مؤمنان از تقوای فطری و اکتسابی بهره مند است. از این رو، به همه اصول اخلاقی در سه سطح عدالت مقابلی، احسان عفوی و احسان اکرامی با دیگران تعامل و همکاری می کند و حتی نسبت به دشمنان خویش عدالت به ویژه عدالت قسطی را مراعات می کند.
مؤمنان بر اساس آموزه‌های قرآنی نیکوترین رفتار را دارند. آنان در تعاملات اجتماعی و حتی سیاسی به روابط خویشاوندی و ضوابط حاکم اهتمام می ورزند و آنها را مراعات می کنند و مراقب این اصول هستند.
اما دشمنان اسلام به ویژه مستکبرین به هیچ وجه به اصول اخلاقی و اجتماعی پای بند نیستند و اگر روزی بر مردم و جامعه مسلط شوند و یا احساس کنند از پشتیبانی برخوردار هستند اصلا نه به رابطه توجه می‌کنند و نه به ضابطه.
خدا می فرماید : كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَىٰ قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ؛ ﭼﮕﻮﻧﻪ [ ﻣﺸﺮﻛﺎﻥ ﺑﺮ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﻱ ﺑﻨﺪﻧﺪ ؟ ] ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﻮﻧﺪ ، ﻧﻪ [ ﭘﻴﻮﻧﺪِ ] ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻖّ ﺷﻤﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ، ﻧﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺭﺍ ! ! ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﺸﺎﻥ ﺧﺸﻨﻮﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ، ﻭﻟﻲ ﺩﻝ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ [ ﺍﺯ ﺧﺸﻨﻮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺷﻤﺎ ] ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎﻥ ﻓﺎﺳﻘﻨﺪ .(توبه، آیه ٨)
در ادامه نیز می فرماید : لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ؛ ﺩﺭ ﺣﻖّ ﻫﻴﭻ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﺭﻋﺎﻳﺖِ [ ﭘﻴﻮﻧﺪِ ]ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﻱ ﻭ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ ; ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﺎﺭﺍﻧﻨﺪ .(توبه، 10)
