ویژگی های هستی در قرآن
قرآن برای هستی ویژگی‌هایی گفته که نشان‌دهنده درک و فهم و شعور آن است. این صفات عبارتند از:
۱. اسلام و انقیاد: خداوند می‌فرماید: وَ لَه أَسلَمَ مَن فِی السَّماواتِ وَ الأَرضِ؛ هر که در آسمان و زمین است اسلام آورده و برای خدا منقاد است.(آل عمران، آیه ۸۳)؛
۲. تسبیح گو: خداوند در آیات گوناگون از «تسبیح» همه هستی سخن به میان می‌آورد. الف: گاهی به صورت فعل ماضی است: سَبَّحَ لِلَّه(حدید، آیه ۱)؛ ب: گاهی به صورت فعل مضارع است: یسَبِّح لِلَّه(جمعه، آیه ۱)؛ج: گاهی به صورت مصدر است: سبحانَ الَّذی(اسراء، آیه ۱) د: و گاهی هم به صورت امر است: سَبِّحِ اسم(اعلی، آیه ۱)
۳. تحمید: تسبیح هستی با «تحمید» آمیخته است: إِن مِن شَیءٍ إِلاَّ یسَبِّح بِحَمدِهِ؛ هیچ چیزی نیست مگر آنکه با حمد تسبیح می‌گوید.(اسراء، آیه ۴۴)
۴. سجده: سجده برای همه موجودات تکوینی نظام آسمان و زمین است :وَ لِلَّهِ یَسجد ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الأَرض(نحل، آیه ۴۹)
۵. اطاعت: اطاعت فرمان الهی برای کلّ آسمان و زمین است: فَقالَ لَها وَ لِلأَرضِ ائتِیا طَوعاً أَو کَرهاً قالَتا أَتَینا طائِعین؛خداوند به آسمان‌ها و زمین فرمود: بیائید در حال اطاعت یا کراهت؛ آن دو گفتند: در حالت اطاعت می‌آئیم.(فصلت، آیه ۱۱)؛ یعنی به آسمان و زمین فرمود: خواه و ناخواه بیایید! آن دو نیز عرض کردند: خواهان آمدیم و نخواستن در ما نیست! در اینجا با اینکه آسمان وزمین تثنیه است ولی جواب آنها جمع است و گفتند:أَتَینا طائِعِین و نگفتند: «طائِعَین»؛ یعنی ما ـ آسمان و زمین ـ با همه موجودات، برده‌وار آمدیم.
شاید ازاین رو در قیامت وقتی خداوند می‌فرماید: لِمَنِ الملک الیَومَ؟، کل نظام می‌گوید: لِلَّهِ الواحِدِ القَهَّار؛ برای خداوند واحد قهار است؛ زیرا آن روز، روزِ حق است: ذالکَ الیَوم الحَقّ.(نباء، آیه ۳۹)
