نامه اعمال مقربان
خدا در قرآن، گروه‌های انسانی را در قیامت به سه دسته اصلی سابقون و اصحاب یمین و اصحاب شمال دسته‌بندی کرده (واقعه، آیات ۷ تا ۱۱ ) و از نامه اعمال اصحاب یمین و اصحاب شمال سخن به میان آورده است؛ خدا اصحاب یمین را اهل بهشت معرفی می‌کند که نامه اعمالشان به دست راست آنها داده می‌شود؛ چنانکه می‌فرماید: اما کسى که کارنامهاش به دست راستش داده شود. (انشقاق، آیه ۷)
و نیز می‌فرماید: اما کسى که کارنامهاش به دست راستش داده شود گوید بیایید و کتابم را بخوانید. (حاقه، آیه ۱۹)
و نیز می‌فرماید: (به یاد آورید) روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان می‌خوانیم! کسانی که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را (با شادی و سرور) می‌خوانند؛ و بقدر رشته شکاف هسته خرمایی به آنان ستم نمی‌شود! (انبیاء، آیه ۷۱)
اما درباره اصحاب شمال که اهل دوزخ هستند، می‌فرماید: و اما کسى که کارنامهاش به دست چپش داده شود گوید: اى کاش کتابم را دریافت نکرده بودم. (حاقه، آیه ۲۵)
البته گاهی کارنامه این گروه از انسان‌ها را برای تحقیر بیشتر از پشت به آنها می‌دهند؛ چنانکه می‌فرماید: و اما کسى که کارنامهاش از پشت سرش به او داده شود. (انشقاق، آیه ۱۰)
قرآن این‌گونه وضعیت اصحاب یمین و شمال را بیان می‌کند ولی در هیچ سوره‌ای درباره چگونگی و کیفیت دسترسی سابقون مقربون به کارنامه‌شان اشاره‌ای نشده است.
به نظر می‌رسد که مقربان(مطففین، آیات ۲۱ و ۲۸؛ واقعه ، آیه ۸۸) که همان سابقون‌اند (واقعه، آیات ۱۰ و ۱۱)، خود میزان‌الاعمال هستند و نیازی نیست که از چگونگی ارائه نامه اعمال آنان سخن به میان آید؛ چنانکه اهل بیت(ع) که برترین این سابقون مقربون هستند، خود میزان‌الاعمال هستند و اصول حق دایر مدار ایشان است؛ و درباره امیرمومنان علی(ع)
آمده است: عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ یَدُورُ حَیْثُمَا دَارَ. علی با حقّ است و حق با علی. هر کجا علی باشد، حق هم آنجاست. حق به دور علی
می‌گردد، نه اینکه علی به دنبال حق باشد. (الأمالی للصدوق، ص ۸۹؛ الجمل، ص ۸۱؛ سنن الترمذی، ج ۵، ص ۶۳۳؛ الإمامه و السیاسه، ج ۱، ص ۹۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۵؛ تاریخ مدینهًْ دمشق، ج ۴۲، ص ۴۴۸)
البته اگر برای سابقون مقربون که مقام ایشان برتر از همه موجودات هستی است، نامه اعمالی داده شود، با دو دست ادب داده می‌شود و آنان نیز با دو دست می‌گیرند؛ زیرا خدا دو دستش یمین است ، چنانکه در روایت است: کِلْتَا یَدَیْهِ یَمِین.(التفسیر ، للعیاشی، ج ۲ ، ص ۲۴۰؛ الکافی، الإسلامیهًْ، ج۲، ص۱۲۶.) همچنین در ادعیه درباره خدا آمده است: بَاسِطَ الْیَدَیْنِ بِالْعَطِیَّهًْ،ای خدایی که دو دست به عطا گشاده است.(المصباح للکفعمی؛ جنهًْ الأمان الواقیهًْ، ص۶۴۷.)
خدا در قرآن نیز می‌فرماید: بَلْ یَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ؛ بلکه دستهای خدا گشاده و مبسوط است و بسته نیست.(مائده، آیه ۶۴)
در روایت درباره معصوم(ع) آمده است: «صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ کِلْتَا یَدَیْهِ یَمِین؛ صاحب این امر دو دستش دست راست است.»(قرب الإسناد ، چاپ جدید، ص۳۰۹)
بنابراین، اگر برای مقربان سابقون نامه اعمالی ارائه شود، با دو دست داده می‌شود؛ هر چند که چنین نیازی نیست و آنان خود میزان و شاهد اعمال بشریت هستند. (توبه، آیه ۱۰۵)
